Sáng kiến xanh của EU có thể phi công nghiệp hóa châu Phi

Theo Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), có hiệu lực vào năm 2026, nhập khẩu thép, xi măng, sắt, nhôm, phân bón, điện và hydro sẽ bị đánh thuế nếu chúng có nguồn gốc từ các quốc gia có quy định phát thải carbon ít nghiêm ngặt hơn.

Phát biểu tại Hội nghị Thương mại bền vững châu Phi bên lề hội nghị về biến đổi khí hậu Cop28 ở Dubai hôm thứ Năm, ông Adesina lập luận rằng cơ chế này có thể hạn chế đáng kể hoạt động thương mại và tiến trình công nghiệp hóa của lục địa châu Phi bằng cách trừng phạt xuất khẩu giá trị gia tăng.

Ảnh minh họa: Getty Images,

“Với sự thiếu hụt năng lượng của châu Phi và sự phụ thuộc chủ yếu vào nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là dầu diesel, hàm ý là Châu Phi sẽ buộc phải xuất khẩu lại hàng hóa thô sang khối, điều này sẽ càng gây ra tình trạng phi công nghiệp hóa ở châu Phi. Lục địa này đã bị thay đổi trong thời gian ngắn do biến đổi khí hậu; hiện tại lục địa sẽ bị thay đổi trong thương mại toàn cầu,” ông nói thêm.

Trích dẫn dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế, ông Adesina nói rằng “lục địa đen” đã bị bỏ qua trong quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu và luật thuế carbon sẽ chỉ làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng giữa các khu vực.

Theo chia sẻ của ông Adesina: “Châu Phi chỉ nhận được 60 tỷ USD hay 2% trong số 3 nghìn tỷ USD đầu tư toàn cầu vào năng lượng tái tạo trong hai thập kỷ qua, một xu hướng hiện sẽ tác động tiêu cực đến khả năng xuất khẩu cạnh tranh sang châu Âu của châu Phi.

Quan hệ đối tác Chuyển đổi Trao đổi lấy Năng lượng Công bằng, trong đó các quốc gia phát triển cung cấp tài chính cho các nước đang phát triển để thực hiện quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh. Ông tin rằng những thiết lập như vậy sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho những tham vọng tái tạo của châu Phi mà không hạn chế triển vọng thương mại của nước này.

Ông cũng chỉ ra một báo cáo của Moody's Analytics cho thấy châu Phi có tỷ lệ vỡ nợ trong đầu tư vào cơ sở hạ tầng thấp nhất so với các khu vực khác trên thế giới.

Chủ tịch Ngân hàng Xuất nhập khẩu châu Phi (Afreximbank), Benedict Oramah, cũng đã cảnh báo về những rủi ro liên quan đến chương trình khử cacbon nhanh chóng ở Châu Phi do chi phí tài chính cao.

Ông lưu ý: “Kết quả sơ bộ của một nghiên cứu do Afreximbank ủy quyền gần đây cho thấy rằng quá trình khử cacbon nhanh chóng ở các nước xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch ở lục địa đen có thể cắt giảm xuất khẩu hàng hóa tới 150 tỷ USD”.

Điệp Nguyễn (Theo RT)