Tòa án nhân dân huyện Trảng Bom:: 'Hóa giải' tranh chấp bằng hòa giải, đối thoại

Thẩm phán Đinh Thị Bích Liễu (thứ 2 từ phải qua), Phó chánh án Tòa án nhân dân huyện Trảng Bom, tham gia hòa giải cho một cặp vợ chồng làm đơn ly hôn. Ảnh: T.Tâm

Tuy nhiên, nhờ làm tốt các mặt công tác, trong đó chú trọng công tác hòa giải, đối thoại nên đã đem lại hiệu quả tích cực, không chỉ giúp giảm tải công việc cần giải quyết của ngành tòa án mà còn là giải pháp giải quyết dứt điểm mâu thuẫn giữa các đương sự.

* Kiên trì hòa giải vụ tranh chấp phức tạp

Theo Phó chánh án TAND huyện Trảng Bom Đinh Thị Bích Liễu, việc hòa giải, đối thoại thành tại tòa án không chỉ giúp giải quyết triệt để mâu thuẫn hay tranh chấp, mà còn tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức của các bên liên quan, hạn chế khiếu nại, tranh chấp kéo dài, tránh gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự và giảm bức xúc trong dân.

Để hòa giải, đối thoại thành, các thẩm phán và hòa giải viên phải luôn kiên nhẫn, thực hiện việc hòa giải vụ việc trong suốt nhiều năm liền. Đơn cử như nhờ hòa giải thành mà mâu thuẫn kéo dài hơn 5 năm giữa bà H.S.C. (63 tuổi, ngụ thị trấn Trảng Bom, huyện Trảng Bom) và ông N.N. (41 tuổi, ngụ xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom) đã được hóa giải.

Bà C. cho biết, vào năm 2008, vợ chồng bà được cha mẹ chồng cho thửa đất tại xã Sông Trầu. Đến năm 2016, bà C. nhờ ông N. cầm sổ đỏ mảnh đất này thực chất để vay tiền nhưng hai bên làm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Sau đó, ông N. đã bán lại thửa đất này cho người khác nên xảy ra tranh chấp. Bà C. yêu cầu tòa án hủy bỏ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bà C. và ông N., vì cho rằng đây là hợp đồng giả cách. Còn ông N. cho rằng, hai bên đã thực hiện việc mua bán thửa đất trên.

Trong năm 2023, TAND huyện Trảng Bom đã hòa giải, đối thoại thành hơn 1,5 ngàn vụ/hơn 1,8 ngàn vụ đã thụ lý (đạt tỷ lệ hơn 82%). Trong đó hòa giải thành theo tố tụng hơn 1,4 ngàn vụ/hơn 1,7 ngàn vụ đã thụ lý; hòa giải thành theo Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa năm 2020 là 93/93 vụ đã thụ lý. TAND huyện Trảng Bom đã đạt danh hiệu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong năm 2023.

Sau hơn 5 năm thu thập tài liệu, chứng cứ và nhiều lần phân tích về tình và về lý, đến tháng 9-2023, TAND huyện Trảng Bom đã hòa giải thành vụ việc tranh chấp nói trên. Theo thỏa thuận giữa hai bên, tòa án công nhận hợp đồng mua bán nhà đất giữa đôi bên nhưng ông N. phải trả lại một phần diện tích đất cho bà C.

Cũng có những vụ án tranh chấp đất giữa những người quen với nhau rất phức tạp, nhưng nhờ sự mềm mỏng, kiên nhẫn của thẩm phán và hòa giải viên đã sớm “hóa giải” được mâu thuẫn, tránh sứt mẻ tình cảm. Đơn cử như trường hợp bà Đ.L. (66 tuổi, ngụ xã Sông Thao, huyện Trảng Bom) khởi kiện ông P.T.S. (52 tuổi, ngụ xã Đông Hòa, huyện Trảng Bom) và ông V.Đ. (53 tuổi, ngụ xã Bàu Hàm 2, huyện Thống Nhất).

Cụ thể, theo bà L., vào năm 2013, vợ chồng bà có mua thửa đất diện tích 270m2 tại xã Sông Thao. Đến năm 2020, chồng bà L. đã bán nhà đất bằng giấy tay cho ông S. Trước khi chết, chồng bà L. có lập di chúc để lại tài sản cho ông Đ. và ông Đ. đã bỏ ra 315 triệu đồng để lo phí sinh hoạt và phí mai táng cho chồng bà L.

Đến năm 2021, sau khi chồng chết, bà L. đã làm đơn khởi kiện yêu cầu hủy bản di chúc của chồng bà L. về việc để lại tài sản cho ông Đ. và đề nghị tòa tuyên giấy mua bán đất giữa chồng bà và ông S. vô hiệu.

Sau một thời gian gặp gỡ đương sự, tiến hành giải thích cái đúng, sai cho đôi bên hiểu, đến cuối năm 2023 thì các bên đồng ý hủy bỏ bản di chúc, bà L. nhận lại đất, thanh toán lại cho ông Đ. 315 triệu đồng và thanh toán cho ông S. 270 triệu đồng.

* Tiếp tục tăng cường công tác hòa giải, đối thoại tại tòa án

Công tác hòa giải, đối thoại đã phát huy tính linh hoạt, mềm dẻo và nhanh gọn về thủ tục; tạo điều kiện tối đa cho các bên thực hiện quyền tự định đoạt trong giải quyết tranh chấp dân sự và khiếu kiện hành chính tại tòa án.

Là một trong những thẩm phán có nhiều kinh nghiệm trong quá trình thực hiện việc hòa giải, đối thoại, thẩm phán Đinh Thị Bích Liễu cho hay, để hòa giải một vụ án cần rất nhiều công tác như: nghiên cứu kỹ yêu cầu của các bên đương sự; kiên nhẫn làm việc với các bên và lắng nghe trình bày của họ; nắm bắt tâm lý, những điểm yếu, điểm mạnh của các bên; tìm hiểu thật kỹ nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn và chủ động đề ra phương án hòa giải.

“Trong các buổi hòa giải, tôi luôn giúp các bên giữ bình tĩnh, tỉnh táo để nhìn nhận sự thật, thấy rõ cái đúng, cái sai; phân tích, giải thích cả về tình, về lý, kể cả các hệ lụy xấu có thể xảy ra để các bên lựa chọn; thuyết phục từng bên dựa trên cơ sở pháp luật, chuẩn mực đạo đức, tập quán… Từ đó giúp các bên hòa giải mâu thuẫn hoặc tự nguyện thỏa thuận với nhau dựa trên ý chí của mình” - thẩm phán Liễu chia sẻ.

Chánh án TAND huyện Trảng Bom Nguyễn Mạnh Dần cho biết, để đạt được kết quả cao trong công tác hòa giải, đối thoại, TAND huyện Trảng Bom luôn xác định việc tổ chức thi hành Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án năm 2020 là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Lãnh đạo tòa đã phân công những thẩm phán có năng lực, kinh nghiệm phụ trách hòa giải, đối thoại; tập trung chỉ đạo việc tuyên truyền và thực hiện các hoạt động hòa giải, đối thoại tại tòa án. Bên cạnh đó, thẩm phán phụ trách hòa giải, đối thoại luôn kịp thời hướng dẫn, giúp đỡ hòa giải viên thực hiện việc hòa giải, đối thoại; đề xuất với lãnh đạo tòa những biện pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Thời gian tới, TAND huyện Trảng Bom tiếp tục nâng cao năng lực, chuyên môn cho cán bộ, công chức, hòa giải viên bằng việc tổ chức, tham gia các lớp tập huấn; tăng cường công tác hòa giải, đối thoại tại tòa án và thường xuyên tổ chức rút kinh nghiệm về công tác này. Đồng thời, phát động phong trào thi đua về hòa giải, đối thoại tại tòa án, gắn kết quả của phong trào thi đua này với việc bình xét các danh hiệu thi đua tại tòa án.

Tố Tâm