Thuở xưa, núi Cao Muôn kỳ vĩ là biểu tượng quật khởi của quân và dân Ba Tơ (Quảng Ngãi). Ngày nay, khu vực này trở thành 'điểm đến' hấp dẫn du khách đến tham quan, 'săn mây' đón bình minh huyền ảo tuyệt đẹp.
Sáng 5-8, tại tỉnh Quảng Ngãi, Ban liên lạc Tiểu đoàn Bộ binh 83, Tỉnh đội Quảng Ngãi đã tổ chức gặp nhân kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Tiểu đoàn (3-8-1963 / 3-8-2023). Đến dự có đồng chí Trần Hoàng Tuấn, Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi; lãnh đạo Bộ CHQS tỉnh, Hội Cựu chiến binh tỉnh và hơn 400 đồng chí là nguyên lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ qua các thời kỳ của Tiểu đoàn.
Những ngày này, trên khắp các nẻo đường, từ thành thị đến thôn xóm xa xôi ở Quảng Ngãi, màu áo xanh tình nguyện đã mang đến những niềm vui mới. Các bạn trẻ mồ hôi nhễ nhại trong cái nắng bỏng rát, tất bật với những phần việc ý nghĩa cho cộng đồng.
Con đường đất chật hẹp, gồ ghề hay căn nhà xập xệ hôm nào nay trở nên kiên cố, vững chãi khoác lên mình tấm áo mới ở nơi rẻo cao Quảng Ngãi.
Tối 9/3, tại Quảng trường 11/3 Ba Tơ, UBND huyện Ba Tơ đã long trọng tổ chức Lễ công bố và đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh Chiến thắng Trà Nô (xã Ba Tô), thắng cảnh thác Cao Muôn (xã Ba Vinh) và Chương trình nghệ thuật 'Tiếp nối di sản' chào mừng 78 năm ngày Khởi nghĩa Ba Tơ (11/3/1945-11/3/2023).
Núi rừng mênh mông, bản làng trầm mặc nhưng khi tiếng chiêng ba được tấu lên là mọi người hào hứng nhảy múa, lắc lư theo điệu chiêng rồi hát vang những lời ca gợi tình
Ngọn núi Cao Muôn là biểu tượng cho sức mạnh quật cường, không chịu khuất phục trong chiến tranh gian khổ, ác liệt của người dân Ba Tơ anh hùng. Biểu tượng ấy giờ trở thành tên làng, tên xóm, khơi nguồn lớn mạnh cho tình đoàn kết, tinh thần sáng tạo, vượt khó vươn lên xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc của người dân địa phương.
Tháng 3.1945, những chiến sĩ cách mạng trung kiên ở Căng an trí Ba Tơ dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Quảng Ngãi đã cùng với đồng bào các dân tộc trong huyện tiến hành vũ trang, nhất tề nổi dậy, làm nên cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ thành công. Cuộc khởi nghĩa góp phần to lớn vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Quảng Ngãi.
Di tích Quốc gia đặc biệt Địa điểm về cuộc khởi nghĩa Ba Tơ vừa được Thủ tướng ra Quyết định xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt, gắn liền với Cuộc khởi nghĩa Ba Tơ ngày 11/3/1945 và sự ra đời, hoạt động của Đội du kích Ba Tơ anh hùng. Các điểm di tích này phân bố chủ yếu trên địa bàn các xã Ba Vinh, Ba Động, Ba Thành và thị trấn Ba Tơ, huyện Ba Tơ.
Nhớ lại, nhiều lần gặp cụ, kể chuyện về thời thành lập Đội du kích Ba Tơ, cụ cười xòa: 'Thì thanh niên lớn lên dưới ách đô hộ của Pháp và chế độ phong kiến, hiểu nỗi nhục mất nước nên tham gia cách mạng, được vinh dự đứng vào tổ chức Đảng ở quê nhà. Cơ sở bị lộ nên Pháp bắt giam ở nhà lao Di Lăng. Rồi sau hai năm mãn hạn tù, Pháp đưa về Căng An trí Ba Tơ để quản thúc'.Rồi cụ sôi nổi: 'Cái' anh 'thực dân Pháp tưởng đâu dựa vào núi non lam chướng để quật ngã anh em tù chính trị. Nhưng chúng nhầm to. Anh em mình, người đi buôn cau, người chèo đò, người đi chăn vịt kiếm sống và ngấm ngầm hoạt động, tuyên truyền với đồng bào dân tộc trong châu lỵ Ba Tơ chờ thời cơ…'. Ngày 9.3.1945, Nhật- Pháp bắn nhau, thời cơ đã tới. Những chiến sĩ cách mạng trung kiên ở Căng An Trí Ba Tơ dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh ủy Quảng Ngãi cùng đồng bào các dân tộc vùng lên khởi nghĩa giành chính quyền ở châu lỵ Ba Tơ.Cụ Hương say sưa: 'Hồi đó, anh em làm cách mạng là làm chính trị, chứ có ai qua trường lớp quân sự nào đâu, ngoài anh Đôn (trung tướng Nguyễn Đôn) có nghiên cứu súng ống.Vậy mà, ngày 10.3.1945, khi tước được súng địch, anh Đôn hướng dẫn là tối ngày 11.3, trong đoàn quân khởi nghĩa theo chỉ đạo của anh Phạm Kiệt (trung tướng Phạm Kiệt), anh Đôn, một số anh em, trong đó có mình đã bắn súng thị uy vào đồn. Cuộc khởi nghĩa Ba Tơ thành công, Đội du kích Ba Tơ được thành lập và tuyên thệ bên dòng sông Liêng rồi thẳng tiến lên núi Cao Muôn lập căn cứ. Những ngày đó, cụ Hương đã hoàn thành xuất sắc trong việc về đồng bằng kết nối đường dây, vận chuyển lương thực, vũ khí ngược sông Liêng lên bến Buông rồi chuyển lên chiến khu Cao Muôn.Rồi khi đội du kích Ba Tơ chuyển về trung châu, cụ lại đảm nhiệm chức Trung đội trưởng Trung đội Lương Ngọc Quyến, thuộc đại đội Hoàng Hoa Thám đóng quân trên núi Lớn trước khi tỏa về giành chính quyền ở Quảng Ngãi.Cụ Hương thường bảo: Mình là cái anh may mắn có mặt ở tuyến đầu của những điểm son lịch sử'. Cách mạng tháng 8.1945 thành công, nhiều thành