Khương Duy có thể được xem là đệ tử của Gia Cát Lượng, thế nhưng, vì một vài lý do mà trước khi mất, Gia Cát Lượng không tiến cử Khương Duy làm Tể tướng.
Dù được xem như một thiên tài chiến lược, nhưng Gia Cát Lượng đã phải đối mặt với những thách thức khó khăn trong bối cảnh chính trị đặc biệt phức tạp của thời đại đó.
Trước khi qua đời, Gia Cát Lượng đã lựa chọn, bồi dưỡng một vài nhân tài xuất sắc để làm người kế nhiệm nhằm giúp nhà Thục Hán vững mạnh, hoàn thành khát vọng thống nhất thiên hạ.
Gia Cát Lượng là Thừa tướng xuất chúng của nhà Thục Hán. Sau khi ông qua đời, Lưu Thiện không lập ai làm thừa tướng. Đằng sau quyết định này là 3 lý do cho thấy Lưu Thiện không hề bất tài như nhiều người vẫn nghĩ.
Có ý kiến cho rằng đệ tử chân truyền của Gia Cát Lượng, Khương Duy là người trực tiếp đưa Thục Hán đến ngày diệt vong. Nhưng xét một cách công bằng, Khương Duy là người đáng thương hơn đáng trách.
Nguyên nhân của điều kỳ lạ này bắt nguồn từ Khương Duy - người được xem như truyền nhân kế thừa sứ mệnh Bắc phạt của Thừa tướng Thục Hán là Gia Cát Lượng.
Có ý kiến cho rằng, nếu Lưu Thiện nghe theo diệu kế của Gia Cát Lượng năm nào, Thục Hán có lẽ đã không bị diệt vong sớm tới vậy.
Sự tồn tại của những nhân vật này đã góp phần giúp Thục Hán tồn tại được lâu hơn sau khi Gia Cát Lượng qua đời.
Những người Gia Cát Lượng bồi dưỡng để kế nhiệm mình đều là những người xuất sắc, chỉ có điều do thế cục, họ không thể thay tiền nhân hiện thực hóa khát vọng thống nhất Trung Nguyên.
Để thất thủ Nhai Đình, Mã Tốc bị xử tội chết, Hoàng Tập bị thu binh quyền. Riêng Vương Bình được ban thưởng.
Vào thời điểm lâm trọng bệnh trong chiến dịch Bắc phạt cuối cùng, Gia Cát Lượng chính là người đã tiến cử Tưởng Uyển thay thế mình làm phụ chính đại thần.