Ngày 18/8 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Joe Biden cùng người đồng cấp Hàn Quốc Yoon Suk-yeol và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đồng chủ trì Hội nghị Thượng đỉnh 'lịch sử' ba bên. Đây là lần đầu tiên người đứng đầu Nhà Trắng chào đón các nhà lãnh đạo nước ngoài đến Trại David kể từ khi ông nhậm chức, đồng thời cũng là cuộc gặp ba bên trực tiếp giữa nguyên thủ ba nước Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc mà không phải bên lề một sự kiện nào đó.
Theo kế hoạch, ngày 18/8, Tổng thống Mỹ Biden sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol tại Trại David gần thủ đô Washington.
Trong Thế chiến 2, Mỹ và Nhật Bản từng chiến đấu như những kẻ thù không đội trời chung. Nhưng ngày nay, Nhật Bản là một trong những đồng minh thân cận nhất của Mỹ ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
Các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao Mỹ, Nhật cam kết về tầm nhìn của một liên minh hiện đại hóa, trong đó nhất trí mở rộng hiệp ước an ninh giữa hai nước sang lĩnh vực không gian.
Di sản chính trị của ông Shinzo Abe - sửa đổi Điều 9 Hiến pháp Nhật Bản, đổi tên Lực lượng Phòng vệ và dỡ bỏ lệnh cấm đối với quyền tự vệ tập thể từ góc độ hiến pháp, trở thành sứ mệnh được chính quyền Thủ tướng Fumio Kishida quyết tâm thúc đẩy.
Cảnh sát biển và Hải quân Nhật diễn tập sử dụng vũ khí ngăn chặn tàu Trung Quốc tiếp cận đảo Senkaku
Giữa lúc quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc căng thẳng, Cảnh sát biển và Hải quân Nhật Bản hôm 22/12 đã tổ chức một cuộc tập trận hiếm thấy nhằm ngăn cản tàu chiến Trung Quốc tiếp cận Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong cuộc điện đàm với tân Ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi vừa tái khẳng định cam kết của Mỹ trong việc bảo vệ đồng minh Nhật Bản.
Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ ngày 19/10 đã thông qua một dự luật, yêu cầu chính phủ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với những công dân Trung Quốc gây nguy hại đến sự ổn định của Biển Đông và Hoa Đông.
Ngày 5/10, tân Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết ông đã nhận được thông điệp từ Tổng thống Mỹ Joe Biden về cam kết của Mỹ trong bảo vệ quần đảo mà Nhật Bản đang có tranh chấp với Trung Quốc trên biển Hoa Đông.
Tân Thủ tướng Fumio Kishida hôm 5/10 cho biết ông đã nhận được thông điệp 'mạnh mẽ' từ Tổng thống Joe Biden về cam kết của Washington trong việc giúp Tokyo bảo vệ quần đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông, mà Nhật Bản gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.
Ngày 29/5, Khu 11 Cảnh sát biển Nhật Bản ở Naha, tỉnh Okinawa, cho biết 4 tàu Hải cảnh Trung Quốc đã đi vào vùng biển quần đảo Senkaku tiếp cận tàu đánh cá Nhật Bản, bị tàu cảnh sát biển Nhật xua đuổi.
Nhật chuẩn bị diễn tập quy mô lớn với 2 cường quốc Mỹ và Pháp, phòng mối đe dọa từ Trung Quốc.
Nhật Bản sẽ tổ chức một đợt tập trận chung với Mỹ và Pháp ở khu vực phía tây nam của nước này trong tháng tới. Hoạt động diễn ra khi các hành động của Trung Quốc ở khu vực đang gây ra nhiều quan ngại.
Sau khi đến thủ đô Washington của Mỹ, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide hội đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden trong ngày 16-4 về nhiều vấn đề, trong đó có Covid-19, biến đổi khí hậu và đặc biệt là Trung Quốc.
Kịch bản ác mộng khiến các nhà làm luật Nhật Bản tính chuyện ban hành luật mới để việc triển khai Lực lượng phòng vệ nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Chuyến thăm Nhật Bản đầu tiên của Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã kết thúc. Trong cuộc hội đàm, ngoài việc nhắc lại quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản, vấn đề nổi bật là bảo vệ quần đảo Senkaku.
Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin của Mỹ hôm 16-3 gặp những người đồng cấp phía Nhật Bản để thảo luận mối lo ngại chung về tham vọng của Trung Quốc tại biển Hoa Đông và biển Đông.
Trong một động thái nhằm xoa dịu lo ngại của Tokyo về Luật Hải cảnh, phía Trung Quốc đã thông báo với Nhật rằng họ sẽ kiềm chế hoạt động ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, nhưng người Nhật vẫn sẵn sàng ứng phó.
Giữa lúc tranh chấp biển đảo giữa Trung Quốc và Nhật Bản đang nóng lên, quân đội Mỹ đã huy động tàu sân bay cùng hải quân Nhật tiến hành tập trận chung ở Thái Bình Dương. Động thái này nhằm răn đe Trung Quốc.
Vào lúc tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Senkaku giữa Trung Quốc và Nhật Bản ngày càng nóng lên, tàu tuần tra cỡ lớn Akatsuki của cảnh sát biển Nhật Bản đã tới cảng Kagoshima gần Senkaku vào thứ Sáu (26/2).
Sau khi Trung Quốc thực hiện Luật Hải cảnh cho phép sử dụng vũ khí chống tàu nước ngoài, chính phủ Nhật Bản đã tuyên bố nếu Hải cảnh Trung Quốc cố gắng đổ bộ lên Senkaku, Nhật Bản có thể nổ súng.
Trước việc Trung Quốc liên tục cho tảu Hải cảnh đi vào vùng biển quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ đã lên tiếng ủng hộ tuyên bố chủ quyền của Nhật đối với quần đảo này.
Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga là một trong những lãnh đạo châu Á đầu tiên nhận được cuộc gọi từ tân tổng thống Mỹ, khi đồng hồ bước qua nửa đêm ngày 29/1.
Tổng thống Biden phát đi hàng loạt tín hiệu cảnh báo sẽ chống lại chủ nghĩa bành trướng của Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh sự ủng hộ đối với đồng minh.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Mỹ bác bỏ yêu sách hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông, đồng thời sát cánh với các nước Đông Nam Á nhằm chống lại sức ép từ Bắc Kinh.
Luật Hải cảnh Trung Quốc có thể buộc những quốc gia khác, bao gồm Mỹ, đẩy mạnh hiện diện quân sự trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương
Việc Trung Quốc thông qua luật cho phép lực lượng hải cảnh nổ súng vào các tàu nước ngoài có thể khiến tình hình biển Đông và các vùng biển lân cận phức tạp hơn
Nhật Bản không phải là quốc gia vũ khí hạt nhân. Các học giả vẫn đang tranh luận sôi nổi rằng tại sao Nhật Bản (quốc gia công nghiệp hóa tiên tiến nhất thế giới, cũng như là khu vực có hoạt động quân sự sôi động nhất thế giới) lại không tìm kiếm các loại vũ khí hạt nhân để nhằm tăng cường năng lực an ninh cho chính mình?
Trong khi căng thẳng Trung Quốc - Ấn Độ về vấn đề biên giới đang leo thang, quần đảo Senkaku/Điếu Ngư cách đó hàng ngàn km có thể là mồi lửa châm ngòi cho xung đột quân sự tiềm tàng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, Mỹ không trì hoãn việc đánh thuế với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, mặc dù ông cảm thấy cuộc gặp song phương Mỹ - Trung diễn ra ngày 29/6 trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra tại Osaka (Nhật Bản) sẽ đem lại kết quả tích cực.