Môn Muay: Khoảng trống sau một cuộc chia tay

Sẽ không dễ lấp đầy khoảng trống mà Bùi Yến Ly để lại, đặc biệt để tìm ra một cái tên có thể coi là biểu tượng của môn thể thao đang phát triển mạnh ở Việt Nam này.

Những thành tích vô tiền khoáng hậu

Trong chục năm gần đây, không võ sĩ Muay nào của Việt Nam giành được những thành tích ấn tượng như Bùi Yến Ly. Đến nỗi, sau Nguyễn Trần Duy Nhất, nhắc đến môn Muay là nhắc đến Bùi Yến Ly.

Bùi Yến Ly đăng quang tại SEA Games 32.

Ở các giải đấu quốc tế, Bùi Yến Ly từng giành 4 HCV thế giới Muay, 1 Huy chương vàng Đại hội thế giới Muay năm 2017, 3 Huy chương vàng SEA Games Muay… Thậm chí, tại SEA Games 32, khi chuyển sang thi đấu ở võ Kun Khmer (có nhiều điểm tương đồng môn Muay), Bùi Yến Ly vẫn dễ dàng thích nghi và giành ngôi vô địch đầy thuyết phục.

Câu chuyện về trận chung kết của cô với võ sĩ nước chủ nhà Campuchia ở trận chung kết Kun Khmer được nhắc đến nhiều, như để khẳng định đẳng cấp của Bùi Yến Ly. Ở đó, như Bùi Yến Ly chia sẻ là muốn đưa trận đấu về những giây cuối để có thể thắng đối thủ bằng tính điểm thay vì hạ đo ván rồi cuối cùng lên ngôi vô địch. Điều ấy chỉ có thể đến từ một võ sĩ có đẳng cấp và bản lĩnh vượt trội, để từ đó có thể tự tin điều tiết trận đấu theo đúng ý mình.

Cũng phải kể thêm, Bùi Yến Ly cũng là võ sĩ Muay duy nhất ở Việt Nam khẳng định được trình độ ở sân chơi bán chuyên của thế giới. Nhiều khi, cô được xem là hy vọng duy nhất để giành HCV cho đội tuyển Muay ở sân chơi SEA Games cũng như các sân chơi quốc tế khác. Những cột mốc về thành tích của cô là thứ mà các lứa võ sĩ sau đó không dễ tái lập chứ chưa nói chuyện vượt qua.

Với riêng thể thao cũng như đội Muay - Kickboxing của Hà Nội, Bùi Yến Ly được xem như “cỗ máy gặt vàng” – như cách nói vui của nhiều HLV. Không chỉ thi đấu tốt ở môn Muay, cô còn thi đấu áp đảo ở môn Kickboxing tại sân chơi quốc nội.

Trong 10 mùa giải vô địch cũng như cúp các CLB vô địch Muay và Kickboxing toàn quốc gần đây, trong 3 kỳ Đại hội Thể thao toàn quốc (2014-2018-2022), Bùi Yến Ly đều không có đối thủ. Cho đến kỳ giải giải vô địch các đội mạnh Muay và Kickboxing toàn quốc 2024 vừa qua, cô cũng dễ dàng lên ngôi vô địch mà không gặp sự cạnh tranh đáng kể từ các võ sĩ khác.

Thậm chí, như thống kê của các HLV, cô thuộc diện ít phải đổ mồ hôi nhất khi thi đấu trong nước do hầu hết đối thủ đều chấp nhận thua sớm hoặc xin thua ngay trước khi bước vào trận đấu. Cái uy của một võ sĩ hàng đầu từ Bùi Yến Ly luôn là thứ mà các võ sĩ khác không thể vượt qua, giúp cô trở thành “độc cô cầu bại” trong làng Muay – Kickboxing Việt Nam.

Đó cũng là cái duyên đến với môn thể thao này của cô gái người Bắc Giang, từ cái duyên tuyển chọn của các HLV Hà Nội trong những ngày đầu gây dựng môn võ Muay – Kickboxing tại Hà Nội và cũng là thành quả từ sự đầu tư liên tục của thể thao Hà Nội dành cho nữ võ sĩ này. Để từ đó, Bùi Yến Ly trở thành một biểu tượng của võ Muay cũng như Kickboxing tại Việt Nam cũng như Hà Nội.

Và nhờ hiệu ứng từ Bùi Yến Ly, đội Muay – Kickboxing Hà Nội dễ dàng tuyển VĐV hơn cũng như nhận được nhiều sự đầu tư hơn từ ngành Thể thao Hà Nội và được xã hội hóa tốt hơn. Và cũng nhờ đó, dù thuộc diện đi sau so với nhiều địa phương trong gây dựng môn Muay –Kickboxing nhưng đến lúc Hà Nội lại đang dẫn đầu cả nước về thành tích cũng như lực lượng của các môn này.

Tiếp tục gây dựng biểu tượng mới

Sau khi chia tay sàn đấu quốc tế, Bùi Yến Ly chuyển sang huấn luyện đội tuyển Muay quốc gia. Đó là lựa chọn đương nhiên bởi kinh nghiệm thi đấu quốc tế cũng như quãng thời gian được đi tập huấn nước ngoài liên tục đã giúp Bùi Yến Ly trang bị một hành trang đủ dày dặn, để tự tin bước vào nghề huấn luyện ở cấp độ cao nhất. Câu chuyện hiện tại với các nhà quản lý bộ môn ở Cục TDTT cũng như các địa phương, ngành, trong đó có Hà Nội và chính các HLV như Bùi Yến Ly là cần tìm ra các biểu tượng mới cho làng Muay Việt Nam.

Đó cũng là vấn đề đã được tính đến trong vài năm qua, nhất là với bộ môn Muay – Kickboxing Hà Nội. Các nhà quản lý và HLV của bộ môn Muay – Kickboxing Hà Nội cũng đã xác định rõ sự chia tay sàn đấu của võ sĩ này và cũng đã sớm định hướng cho cô sang sự nghiệp huấn luyện.

Tất cả đều hiểu rằng, không dễ tìm được một Bùi Yến Ly thứ hai cho Muay của Việt Nam cũng như Hà Nội. Vấn đề vẫn là phải tìm được những võ sĩ đủ tố chất như Bùi Yến Ly rồi đầu tư để luôn bảo đảm giành “vàng” tại các giải đấu quốc nội cũng như là ứng cử viên ngôi vô địch ở các sân chơi quốc tế, trong đó có SEA Games cũng như các giải đấu nghiệp dư và bán chuyên.

Như chính các HLV của Hà Nội chia sẻ thì muốn trở thành biểu tượng thì võ sĩ đó phải giành ngôi vô địch ở các giải quốc tế giàu uy tín, có “sức nặng” với thể thao Việt Nam. Lúc này, thực tế lực lượng của Muay Việt Nam vẫn chưa có võ sĩ nào đủ sức lấp khoảng trống mà Bùi Yến Ly để lại. Tuy nhiên, nếu không đầu tư mạnh tay cho lực lượng hiện có cũng như cho công tác tuyển chọn thì còn lâu mới giải được bài toán thành tích cũng như xây dựng biểu tượng mới sau cuộc chia tay sàn đấu quốc tế vừa qua của Bùi Yến Ly.

Phụ trách bộ môn Muay – Kickbxing Hà Nội Dương Ngọc Hải từng chia sẻ: “Trong những năm gần đây, các VĐV chủ lực cũng như các VĐV trẻ giàu tiềm năng của bộ môn thường được ngành Thể thao thành phố tạo điều kiện đi tập huấn tại nước ngoài, trong đó có Thái Lan là quốc gia phát triển mạnh nhất về Muay. Thế nên, bộ môn luôn có lực lượng VĐV dày dặn, đủ đáp ứng yêu cầu thi đấu quốc gia và cung cấp lực lượng đáng kể cho đội tuyển quốc gia. Tất nhiên, chúng tôi vẫn mong nhận được sự đầu tư như vậy để tập trung phát triển chuyên môn cho một số VĐV trọng điểm. Từ đó, có những người có thể gánh vác vai trò giành HCV cho Muay Việt Nam tại các sân chơi quốc tế, đồng thời giúp đội Muay – Kickboxing Hà Nội giữ ngôi đầu toàn quốc”.

Sau mỗi sự chia tay của những VĐV hàng đầu luôn là bài toán lấp đầy khoảng trống. Câu chuyện ở môn Muay cũng đang tạo ra những thách thức không nhỏ cho nhà quản lý, HLV của bộ môn.

Minh Hà