Hành trình nỗ lực của 'cặp đôi vàng' ngành Xiếc được vinh danh Nghệ sĩ ưu tú

Cặp đôi nghệ sĩ Bùi Hương – Thanh Tuấn trình diễn trên sân khấu tròn. Ảnh: NVCC

Đưa “thương hiệu” Xiếc Việt vươn tầm quốc tế

Đợt này, cặp vợ chồng nghệ sĩ Bùi Hương và Thanh Tuấn đang có chuyến công tác lưu diễn theo hợp đồng dài hạn của Liên đoàn Xiếc Việt Nam với một Rạp xiếc lưu động tại Nhật. Tác phẩm “Đu quan họ” từng là thương hiệu của “cặp đôi vàng” gần 10 năm qua tiếp tục quảng bá hình ảnh xiếc Việt vươn tầm quốc tế. Trước đây, khán giả Nhật Bản chỉ được biết đến tác phẩm “Đu quan họ” qua các kỳ liên hoan xiếc quốc tế thì hiện đang được biểu diễn thường kỳ tại các điểm diễn lưu động.

Tác phẩm “Đu quan họ” không chỉ khiến khán giả trầm trồ về độ khó, sức bền, dẻo dai của các nghệ sĩ Xiếc mà còn truyền tải bản sắc văn hóa Việt, đặc trưng văn hóa của người quan họ với trò đánh đu ngày xuân được diễn viên tái hiện.

Nghệ sĩ Bùi Hương chia sẻ: “So với nhiều tác phẩm của các nước bạn tham gia biểu diễn thì tác phẩm “Đu quan họ” được khán giả nước bạn rất yêu thích. Bình thường mỗi ngày chúng tôi có lịch biểu diễn 2 ca, dịp cuối tuần biểu diễn 3 ca. Chúng tôi rất hãnh diện khi là đại diện quảng bá văn hóa Việt”.

Vốn là cặp đôi “đắt sô” biểu diễn, ngoài các tiết mục trên sân khấu chính thống, cặp đôi Bùi Hương – Thanh Tuấn còn được các đơn vị thương mại trong nước mời biểu diễn thường niên. Mặc dù chỉ là công việc được Liên đoàn Xiếc ký hợp đồng biểu diễn, nhưng với các nghệ sĩ đó là để mang nghệ thuật Xiếc đến gần với công chúng ngoài “sân khấu tròn”.

Kể cơ duyên đến với nghề Xiếc, nghệ sĩ Thanh Tuấn – Bùi Hương cho biết, họ đến với nghề Xiếc từ khi còn là cậu bé, cô bé trong đồng phục áo học sinh. Qua 17 năm gắn bó, với họ Xiếc không chỉ là nghề, đó còn là cái nghiệp. Nếu Bùi Hương (SN 1993, Bắc Giang) đến với Xiếc nhờ sự định hướng của người ông nội là cố NSND Bùi Đắc Sừ, nguyên GĐ Nhà hát Chèo Việt Nam thì Thanh Tuấn (SN 1990, Hà Nội) đến với nghề bằng cả sự nỗ lực, học hỏi. Đến nay, cả hai nghệ sĩ Bùi Hương – Thanh Tuấn là lớp diễn viên tài năng nhất của Liên Đoàn Xiếc Việt Nam. Họ nổi tiếng tiết mục “Đu quan họ” được trình diễn nhiều trên thế giới.

Mối duyên trên sàn diễn đã kết nối họ trở thành cặp vợ chồng hạnh phúc ngoài đời. Hiện cả nghệ sĩ đã có “của để dành” với một bé trai kháu khỉnh. Hiện cậu con trai cũng theo bố mẹ trong các chuyến biểu diễn dài hạn tại Nhật.

“Gia đình nhỏ, hạnh phúc to” của cặp đôi nghệ sĩ tài năng Bùi Hương – Thanh Tuấn. Ảnh: M.Miên

Khát khao cống hiến

Dấn thân với nghệ thuật Xiếc, cả Bùi Hương và Thanh Tuấn từng khó tránh khỏi các chấn thương trong thi đấu và tập luyện Xiếc. Đối với Bùi Hương, trước ngày diễn ra Liên hoan Xiếc Quốc tế lần thứ 5/2016 tổ chức ở Huế, cô gặp chấn thương nặng khi bị gãy xương bàn chân phải phải buộc phải dừng tập luyện. Tưởng rằng, cô phải chia tay nghề Xiếc khi các bác sĩ BV Việt Đức thông báo phải phẫu thuật cắt bỏ. Nhưng, vì nhớ nghề lại muốn tiếp tục tham dự liên hoan nên sau 2 tháng bó bột và bó thuốc lá, Bùi Hương gắng gượng trở lại với sàn tập. Sự nỗ lực của cô được đền đáp xứng đáng khi giành huy chương Vàng với tiết mục “Chuyện tình Romeo và Juliet”.

Riêng với Thanh Tuấn, chấn thương trong thi đấu và tập luyện Xiếc là chuyện thường ngày, đặc biệt trường hợp gãy chân, gãy tay được xem là chấn thương nhẹ nhất. Trong đời diễn viên, Thanh Tuấn cũng từng gặp chấn thương rạn xương gót chân từ cú ngã ở độ cao cách mặt đất khoảng 4m trong một lần biểu diễn tại cuộc thi Tài năng trẻ Việt Nam – Lào – Campuchia (năm 2011).

So với các môn nghệ thuật truyền thống, Xiếc là bộ môn khiến nhiều người ái ngại vì đối mặt với nhiều hiểm nguy bất cứ lúc nào nhưng chúng tôi không vì áp lực mà bỏ nghề. Trên sân khấu tròn khi các diễn viên thăng hoa trình diễn đem tới cho khán giả tiết mục xuất sắc xuất, ít ai biết ở dưới khán đài, bộ phận y tế phải nín thở túc trực mỗi buổi biểu diễn, đòi hỏi các nghệ sĩ có sức khỏe, bản lĩnh và tình yêu nghề.

“Xiếc đã đem đến cho chúng tôi “mối duyên lớn” đó chính là tình yêu đôi lứa. Vậy nên, chúng tôi sẽ luôn cố gắng để cháy hết mình với đam mê của mình”, nghệ sĩ Bùi Hương chia sẻ.

Năm 2023, hai nghệ sĩ Bùi Hương - Thanh Tuấn còn đón danh hiệu đặc biệt là được xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú lần thứ 10. Nghệ sĩ Bùi Hương bày tỏ niềm vinh dự và tự hào khi những nỗ lực, cống hiến được ghi nhận xứng đáng.

Ngoài trình diễn, Bùi Hương cũng là Bí thư, cán bộ đoàn tiêu biểu, có nhiều đóng góp phong trào đoàn, cơ sở hội phát triển.

Với những cống hiến nghiêm túc cho nghệ thuật Xiếc, hai nghệ sĩ Bùi Hương – Thanh Tuấn đạt nhiều thành tích nổi bật: Giải Nhì tác phẩm “Đế Trụ” năm 2009, Giải Ba tác phẩm “Ngày hội Tây Nguyên” Cuộc thi tài năng Xiếc trẻ ba nước Việt Nam – Lào – Campuchia; Giải Bạc tác phẩm “Cầu Bật” Liên hoan Xiếc lần thứ II Hà Nội 2021; Huy chương Vàng tác phẩm “Đu quan họ” Liên hoan xiếc Quốc tế lần thứ 30 tại Rome (Italia); huy chương Vàng tác phẩm “Chuyện tình Romeo&Juliet” Liên hoan Xiếc quốc tế lần thứ V; huy chương Vàng “Nam/Nữ diễn viên xuất sắc” tác phẩm “IONAH” Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ III năm 2016; huy chương Vàng “Nam/Nữ diễn viên xuất sắc” tác phẩm “Hà Nội của những giấc mơ” tại Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ IV năm 2019. Cả hai nghệ sĩ đều được nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch cho những thành tích nổi bật.

Riêng, cá nhân Bùi Hương đạt giải huy chương Bạc tác phẩm “Đu sen 4” Cuộc thi tài năng diễn viên xiếc toàn quốc 2018; huy chương Vàng tác phẩm “Đu sen” Liên hoan xiếc quốc tế lần thứ VI; huy cương Bạc tác phẩm “Đu son” Liên hoan xiếc quốc tế lần thứ VI năm 2019.

Mộc Miên