Hà Nội sẽ xây dựng đường sắt đô thị thay cho tuyến buýt nhanh BRT bị 'xóa sổ'

Mới đây, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã làm việc với UBND TP.Hà Nội về chuyên đề giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023” trên địa bàn Hà Nội.

Tại buổi làm việc, ông Trịnh Xuân An, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh, đặt vấn đề liệu Hà Nội có nên tiếp tục xây dựng 8 tuyến BRT còn lại theo quy hoạch hay không, trong bối cảnh tuyến BRT Kim Mã - Yên Nghĩa đang vấp phải nhiều ý kiến trái chiều?

"Nếu thực hiện thì điều gì cần rút kinh nghiệm khi ảnh hưởng của hạ tầng BRT đến giao thông chung là có" - ông Trịnh Xuân An đặt vấn đề.

Hà Nội sẽ "xóa sổ" buýt nhanh BRT và xây dựng đường sắt đô thị thay thế.

Trả lời vấn đề, ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội cho biết, thành phố đã nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch giao thông vận tải tích hợp trong quy hoạch hạ tầng kỹ thuật của Quy hoạch chung Thủ đô. 4 tuyến được bổ sung nâng tổng số tuyến đường sắt đô thị của thành phố lên 14, tổng chiều dài 550 km. Hệ thống đường sắt đô thị này sẽ là xương sống của giao thông đô thị, kết nối đường bộ, đường không và tương lai cả đường thủy.

TP.Hà Nội đã ban hành Nghị quyết 04 năm 2017 với mục tiêu hạn chế xe máy ở các quận vào năm 2030. Tuy nhiên, sau 7 năm, việc thực thi nghị quyết đang gặp khó do tỉ lệ sử dụng phương tiện giao thông công cộng còn thấp. Các nghiên cứu cho thấy chỉ khi tỉ lệ vận tải phương tiện công cộng đạt 30-50% mới có thể tính đến việc hạn chế xe máy. Trong khi đó, tỉ lệ này ở Hà Nội hiện mới đạt 19,5%.

Theo ông Tuấn, nếu Hà Nội hoàn thành đúng kế hoạch xây dựng 400 km đường sắt đến 2035 thì việc hạn chế xe máy mới khả thi.

Ông Tuấn cho biết BRT là tiền đề để chuẩn bị cho đường sắt đô thị. Theo quy hoạch chung Thủ đô năm 2011 và quy hoạch giao thông vận tải năm 2016, thành phố có 8 tuyến BRT nhưng hiện nay mới làm được 1. Nhưng tuyến BRT này tỏ ra rất hạn chế vì lấy 1/3 mặt cắt của trục xuyên tâm Giảng Võ-Láng Hạ-Lê Văn Lương làm đường ưu tiên.

Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội cho hay thành phố sẽ thay thế BRT Kim Mã - Yên Nghĩa bằng tuyến đường sắt đô thị số 11.

Tuyến xe buýt nhanh BRT số 01 Kim Mã – Hà Đông được thành phố Hà Nội đưa vào sử dụng tháng 12/2016 với tổng mức đầu tư trên 55 triệu USD (khoảng 1.100 tỷ đồng). Dự án xây dựng làn đường dành riêng rộng 2,5 mét ở bên trái sát dải phân cách giữa cho xe buýt hoạt động (buýt thường dừng đón, trả khách ở làn phải sát vỉa hè). Tuyến có chiều dài 14 km, sử dụng 55 xe buýt loại 80 chỗ với giá 5,03 tỷ đồng/xe.

Dự án được thực hiện bằng vốn vay của Ngân hàng Thế giới với mục tiêu cải thiện tình trạng ùn tắc, ô nhiễm; làm nền tảng phát triển hạ tầng giao thông công cộng; thúc đẩy người dân chuyển từ xe cá nhân sang phương tiện công cộng.

Tuy nhiên, theo đánh giá các chuyên gia, tuy được đầu tư với kinh phí đắt đỏ nhưng sau gần 6 năm vận hành, tuyến BRT chưa đáp ứng được kỳ vọng ở cả ba tiêu chí và đang gây bất cập, lãng phí hạ tầng giao thông khi buýt chuyên chở được ít nhưng chiếm nhiều diện tích đường. Còn cơ quan chức năng thì cho rằng, buýt BRT hoạt động chưa đạt mục tiêu vì lưu lượng xe cá nhân lớn và cần thêm thời gian để chứng minh thêm năng lực.

Anh Thư