Đại thắng mùa Xuân 1975 - Bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam

Từ ngày 18/12/1974 - 8/1/1975, Hội nghị Bộ Chính trị mở rộng ra nghị quyết lịch sử, hạ quyết tâm giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong thời gian 2 năm (1975 - 1976). Theo kế hoạch, năm 1975, cách mạng sẽ tranh thủ thời cơ bất ngờ tiến công địch trên quy mô lớn, rộng khắp, tạo tiền đề để năm 1976 tiến hành tổng công kích - tổng khởi nghĩa giành toàn thắng. Tuy đề ra kế hoạch 2 năm nhưng Bộ Chính trị cũng chỉ rõ: Nếu thời cơ đến sớm thì lập tức giải phóng miền Nam trong năm 1975. Về phương hướng, yêu cầu đặt ra, Bộ Chính trị nhấn mạnh: Cần tranh thủ thời cơ thực hiện tổng công kích - tổng khởi nghĩa, phải đánh thắng nhanh để giảm thiệt hại về người và của cho nhân dân, đồng thời giữ gìn tốt cơ sở kinh tế, công trình văn hóa, giảm bớt sự tàn phá của chiến tranh.

Trên thực tế khi bước vào cuộc tổng tiến công, nắm bắt kịp thời những diễn biến của chiến trường, Bộ Chính trị không ngừng bổ sung quyết tâm chiến lược, quyết định rút ngắn thời gian giải phóng hoàn miền Nam ngay trong năm 1975. Cuộc tổng của quân dân Việt Nam bắt đầu từ ngày 4/3/1975 và kết thúc ngày 30/4/1975 với 3 chiến dịch lớn: Chiến dịch Tây Nguyên, Chiến dịch Huế - Đà Nẵng và Chiến dịch Hồ Chí Minh.

Chiến dịch Tây Nguyên (từ ngày 4 - 24/3/1975)

Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Bộ Chính trị tháng 10/1974 về chọn chiến trường Tây Nguyên làm hướng tiến công chủ yếu, Quân ủy Trung ương quyết định dùng lực lượng chủ lực mạnh với binh khí kỹ thuật hiện đại để mở chiến dịch quy mô lớn ở Tây Nguyên với trận then chốt mở màn tấn công Buôn Ma Thuột nhằm tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, giải phóng hoàn toàn Tây Nguyên, phát triển cuộc tiến công sang các tỉnh ven biển miền Trung, thực hiện chia cắt chiến lược.
Sau một số trận đánh tạo thế và nghi binh thu hút địch lên hướng Pleiku, từ ngày 4/3/1974, ta bước vào tạo thế cắt đường 19, 21 (chia cắt Tây Nguyên với đồng bằng); cắt đường 14 (chia cắt Bắc với Nam Tây Nguyên), tập kích bằng đặc công và hỏa lực pháo binh vào Kon Tum. Ngày 10/3/1974, quân ta từ 4 hướng tiến công Buôn Ma Thuột bằng cơ giới. Sau hai ngày chiến đấu, quân ta tiêu diệt toàn bộ quân địch, làm chủ hoàn toàn thị xã. Đến ngày 24/3/1975, toàn bộ quân địch rút khỏi Tây Nguyên, Tây Nguyên rộng lớn với 60 vạn dân hoàn toàn giải phóng.

Chiến dịch Tây Nguyên thắng lợi đã chuyển cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước sang giai đoạn mới: từ tiến công chiến lược ở Tây Nguyên phát triển thành tổng tiến công chiến lược trên toàn chiến trường miền Nam.

Chiến dịch Huế - Đà Nẵng (từ ngày 21/3 - 3/4/1975)

Sau khi mất Tây Nguyên, thế phòng thủ chiến lược của địch bị rung chuyển nghiêm trọng, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định mở Chiến dịch Huế - Đà Nẵng lấy tên là “Mặt trận 475”. Chiến trường được phân thành hai khu vực: Trị Thiên - Huế và Quảng Nam - Đà Nẵng, trong đó mục tiêu chủ yếu là Huế - Đà Nẵng.

Chiến dịch chia làm 2 đợt. Đợt 1, tác chiến từ ngày 21 - 25/3 tiến công bao vây, chia cắt chiến lược, giải phóng Huế và toàn tỉnh Thừa Thiên, Quảng Ngãi. Đợt 2, tác chiến từ ngày 26 - 29/3, ta tiến hành tổng công kích vào Đà Nẵng.

Chiến dịch Huế - Đà Nẵng đã làm sụp đổ hoàn toàn hệ thống phòng ngự chiến lược của Thiệu ở miền Trung, xóa bỏ Quân khu I, phá tan âm mưu co cụm chiến lược của chúng, tạo điều kiện thuận lợi cho trận quyết chiến chiến lược cuối cùng: Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Chiến dịch Hồ Chí Minh (từ ngày 26 - 30/4/1975)

Trên cơ sở đánh giá thời cơ chiến lược để tiến hành “tổng công kích, tổng khởi nghĩa” vào sào huyệt của quân Sài Gòn đã chín muồi, Bộ Chính trị hạ quyết tâm “nắm vững thời cơ chiến lược hơn nữa, với tư tưởng chỉ đạo “thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”, thực hiện “tổng công kích, tổng khởi nghĩa” trong thời gian sớm nhất, tốt nhất là trong tháng 4/1975, không thể chậm trễ”. Để thực hiện quyết tâm đó, Bộ Chính trị quyết định một loạt vấn đề lớn, đảm bảo cho trận quyết chiến chiến lược cuối cùng toàn thắng, trong đó có quyết định thành lập Bộ Tư lệnh và Đảng ủy Mặt trận, quyết định tên chiến dịch đánh vào Sài Gòn là “Chiến dịch Hồ Chí Minh”.

Xe tăng của Quân Giải phóng húc đổ cánh cổng tiến vào Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4. Ảnh: T.L

Ngày 26/4/1975, cuộc Tổng tấn công quy mô lớn vào Sài Gòn bắt đầu. Quân ta đồng loạt nổ súng tiến công mãnh liệt trên toàn mặt trận. Năm cánh quân lớn của ta, hiệp đồng với các lực lượng vũ trang địa phương và được sự giúp đỡ của nhân dân nổi dậy nhất loạt tiến công với sức mạnh vũ bão. Chỉ sau một thời gian ngắn, quân ta chiếm được một số căn cứ và mục tiêu quan trọng, phá vỡ các khu vực phòng thủ vòng ngoài của địch, cắt đứt giao thông thủy bộ, chặn đường rút chạy ra biển, xuống vùng đồng bằng sông Cửu Long của quân địch và bao vây cô lập Sài Gòn.

Chiều 28/4/1975, không quân ta dùng máy bay lấy được của địch ném bom sân bay Tân Sơn Nhất phá hủy nhiều máy bay địch gây cho địch nhiều thiệt hại lớn nhưng quan trọng nhất là làm tê liệt căn cứ không quân quan trọng nhất chi viện hỏa lực cho quân đội và cắt đứt cầu hàng không duy nhất của địch, không cho chúng chạy ra nước ngoài. Trận ném bom này đã đẩy quân đội và chính quyền ngụy vào cơn hoảng loạn.

Ngày 29/4/1975, quân ta tổng công kích trên toàn mặt trận. Tất cả các cánh quân của ta gồm 15 sư đoàn quân chủ lực, đồng loạt tiến công và chỉ một ngày đập vỡ tuyến phòng thủ vòng ngoài của quân đội Sài Gòn, ngăn chặn và tiêu diệt các sư đoàn chủ lực của chúng ở Tây Ninh, đồng bằng sông Cửu Long, không cho chúng co về Sài Gòn, tạo điều kiện cho quân ta thọc sâu vào nội thành.
Ngày 30/4/1975, với sự hợp đồng chiến đấu của các lực lượng đặc biệt tinh nhuệ của các lực lượng biệt động tự vệ ở vùng ven và nội đô cùng với sự nổi dậy của nhân dân trong và ngoài thành phố, các cánh quân hùng mạnh của ta thần tốc thọc sâu, tiến thẳng vào chiếm các mục tiêu quan trọng trong thành phố Sài Gòn - Gia Định như: Bộ Tổng tham mưu, Biệt Khu thủ đô, Tổng Nha cảnh sát, sân bay Tân Sơn Nhất, Đài Phát thanh, Bộ Quốc phòng ngụy, khu Bộ Tư lệnh các binh chủng của địch và khu cảng Bạch Đằng. 10h45’ ngày 30/4/1975, các đơn vị của Quân đoàn 2 bằng xe tăng và pháo binh tiến thẳng vào Dinh Độc Lập, bắt sống toàn bộ chính quyền trung ương Sài Gòn, buộc Tổng thống Dương Văn Minh phải tuyên bố đầu hàng không điều kiện. 11h30’ lá cờ cách mạng tung bay trên nóc Phủ Tổng thống chính quyền Sài Gòn, báo hiệu sự toàn thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 là một trong những thắng lợi vĩ đại nhất, một trong những chiến công hiển hách nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam, cùng với trận Bạch Đằng (1288) chống quân Nguyên Mông, trận Chi Lăng (1427) chống quân Minh, trận Đống Đa (1789) chống quân Thanh, Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954) chống quân Pháp đã cắm cột mốc vinh quang chói lọi trong quá trình đi lên của lịch sử nước ta, tô đậm truyền thống kiên cường, bất khuất của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc.

Thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 thể hiện ý chí và khát vọng hòa bình, độc lập, tự do và thống nhất đất nước của nhân dân ta. Chiến thắng vĩ đại đó mãi mãi là bản anh hùng ca ngân vang theo dòng chảy lịch sử; được kết tinh qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, đã làm nên một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, tự do và thống nhất.

Kỷ niệm 49 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024) là dịp nhân dân cả nước nói chung, thế hệ trẻ nói riêng ôn lại và viết tiếp những trang sử hào hùng của dân tộc. Đồng thời, là dịp tôn vinh và thể hiện lòng biết ơn sâu sắc tới các thế hệ người Việt Nam đi trước đã hy sinh xương máu và có nhiều đóng góp to lớn vì độc lập, hòa bình, thống nhất đất nước.

Tùng Linh