Khi nhìn màu nắng hạ vàng lênh loáng trên nhành phượng vĩ, lòng tôi đã chông chênh, tâm thức như muốn níu kéo về một miền xưa cũ, nơi tuổi học trò hồn nhiên, ngây thơ, thánh thiện ở góc sân trường năm nao.
Mỗi người đều có thật nhiều buổi sớm trong đời. Có khi ở giữa phố, trong những ngày lao xao, tôi lại da diết nhớ những sớm mai trong veo, yên ả nơi nhà mình.
Tháng tư về xin tạm biệt cánh sầu đâu, màu tím biếc cùng tháng ba đi vào trong quên lãng.
Tháng tư về gió hát khúc hát nghêu ngao. Cánh diều chấp chới trên bầu trời cao rộng.
Đã bao giờ bạn ngồi một mình để tự chữa lành tâm hồn cho mình chưa? Chắc hẳn rất nhiều người trả lời chưa. Ai cũng bận rộn công việc, bận rộn gia đình làm gì có thời gian để ngồi yên, chỉ ngồi yên mà thôi, tách mình ra hẳn cuộc sống, không còn bận tâm công việc, gia đình, giá cả thế nào. Như thể bạn đang ngồi trong một cái hộp trong suốt, mà trong đó thời gian ngừng chảy, còn bên ngoài mọi thứ vẫn tấp nập xuôi ngược.
Những ngày đông, bầu trời ảm đạm, mây xám xịt. Tôi tưởng như mình đang phải sống trong ngăn mát của chiếc tủ lạnh khổng lồ. Cái tiết trời ấy cứ bao bọc lấy từng cành cây, chiếc lá, mọi thứ xung quanh như co ro và run rẩy bởi giá buốt.
Nắng đã rải vàng khắp lối, cơn mưa bụi bay bay như đưa tôi về miền tâm tưởng. Một tháng ba dịu ngọt đang hiện hữu, trước mắt tôi mọi thứ hiền hòa như vốn dĩ bao nhiêu năm nay tháng ba vẫn thế. Quê nhà yêu thương trong tháng ba đùm bọc, chào đón những bước chân của người con xa quê trở về. Đặt chân lên dải đất quê hương, nơi chôn rau cắt rốn trái tim tôi bồi hồi, ngân lên từng nhịp rung động xuyến xao. Bao nhiêu năm rồi nhỉ, thời gian như chuyến tàu đi mãi mà không có ga trú, qua năm này rồi tới năm khác. Con người lớn lên còn tháng ba thì lặng lẽ quay về.
Mùa giêng - hai, rừng cao su đã thay lá mới. Từng nhành lá non xanh mơn mởn óng ánh dưới tia nắng mặt trời, như thể từng giây từng phút nhựa sống đang trào dâng. Sinh ra và lớn lên ở vùng đất Đông Nam bộ, đã bao lần tôi chứng kiến rừng cao su thay áo. Vậy mà khi trời đất giao mùa, cảm xúc vẫn dạt dào khó tả.
Chào đời ở Thụy Sĩ, thành danh tại Pháp nhưng dành những năm tháng cuối đời ở miền Trung Việt Nam thập niên 1940, Alexandre Yersin, một nhà khoa học kiệt xuất của thế giới, đã có một tình yêu sâu đậm với người dân và mảnh đất hình chữ S.
Ngồi trên xe taxi, từ đầu ngõ tôi đã thấy bóng dáng thân thuộc của bố, của mẹ đứng ngóng chờ con cháu trước cổng. Cô bác và trẻ con hàng xóm cũng ùa ra đón.
Mới đây, đến bản Thái Hải hay còn gọi là Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (xã Thịnh Đức, TP. Thái Nguyên), tôi mới có dịp hiểu hơn về cách làm du lịch bền vững của một trong những ngôi làng đẹp nhất thế giới do Tổ chức Du lịch thế giới công nhận.
Không phải chỉ với một mảnh vườn quê, bởi nỗi nhớ vườn quê có lúc phải dằn lòng nén lại, để nó đôi khi lặng khuất, ẩn vào cõi tâm tư sâu thẳm của một người con xa quê. Ở đây và lúc này, tôi đang nhớ vườn trong phố...
Sáng cuối tuần, chợt nghe tiếng lách chách khe khẽ. Đưa mắt nhìn khắp phòng, hóa ra có một chú chim sâu vô tình bay vào nhà rồi cứ thế lao vào cửa kính hòng thoát thân.
Ngày mùa đông thảnh thơi ngồi bên bếp lửa hồng, thong dong ngắm nhìn mưa bay và gió lạnh chầm chậm dừng chân bên thềm nhà. Chỉ có sự an yên tràn trong chái bếp nhỏ. Bữa cơm thanh lành giữa chiều bình dị đầy tiếng chim lích chích trong khu vườn xanh bóng lá. Những bức tranh yên ấm ấy, luôn trở đi trở lại trong tập thơ, tản văn 'Tiếng mưa' (NXB Dân Trí, 2023) của Lê Bích Nguyệt như nỗi khát khao về một nhịp sống đầy tự tại bên cây cỏ, hoa lá, để năm tháng cứ thế bình lặng đi qua hết dâu bể cuộc đời.
Khi những giọt mưa ngâu không còn rơi nữa, đất trời thanh sạch, gió heo may nhè nhẹ xoa dịu cái nắng oi bức của mùa Hè. Đêm dìu dịu. Ngoài vườn giăng giăng những làn sương hư ảo. Giấc ngủ ngọt ngào, lâng lâng chạm ngõ Thu.
Một buổi sáng nọ, chú chim non tập bay rớt xuống sân nhà. Chú hoảng sợ kêu chiêm chiếp ráng vỗ đôi cánh bé xíu để bay lên. Thấy thương, tôi nâng chú lên định bụng sẽ tìm tổ để trả chú về. Ai dè chú càng hoảng sợ kêu to hơn.
Mùa Hè năm ấy, tôi về quê với Hoan. Ở với nhau trong ký túc xá đã hết kì học thứ nhất, hai đứa mới sắp xếp về được. Chúng tôi đèo nhau trên chiếc xe đạp, người mướt mải mồ hôi.
Tôi khá bận rộn nên chẳng mấy khi cầm chổi quét đi những chiếc lá rụng trước nhà. Tôi cũng không có khiếu làm họa sĩ để vẽ những cành đầy lộc tươi non. Mọi liên tưởng hình dung, tôi đều cất vào câu chữ ghi trong cuốn sổ như một kho báu của cảm xúc. Lâu lâu quên khuấy, lúc mở ra thì mực đã ố, giấy đã vàng, thấy lại những con chữ ngả nghiêng chứa đựng xúc cảm của một hôm nào thật... ngô nghê.
Mùa hạ ngoài kia đang thắp lửa, từng đợt nắng kéo về như nung. Tôi gác bỏ những bộn bề phố thị về với quê nhà, về với mẹ hiền dấu yêu…
Những ngày mùa ở quê bao giờ cũng gợi lại trong tôi nhiều ký ức. Ký ức về rơm rạ, thóc lúa, là ruộng cày, là đon mạ non, những củ khoai tây trong nắng, trong mưa, trong giá rét... Và ký ức ấy luôn gắn với mẹ tôi - người đàn bà của làng quê Việt Nam nắng mưa vẫn tần tảo.
Sau triền miên những buổi tối ngủ muộn, hay nói đúng hơn là khi đồng hồ với những tiếng 'tích tắc' giữa đêm khuya tĩnh mịch báo hiệu đã sang ngày mới, tôi mới buông chiếc điện thoại để chìm vào giấc ngủ mệt nhoài và sáng ngày hôm sau uể oải thức dậy khi ánh bình minh đã xuyên qua từng kẽ lá. Cứ như vậy, tôi cũng không còn nhớ đã bao lâu rồi mình không thức dậy đón bình minh.
Chị Tươi đạp xe thật nhanh về nhà, chị muốn chắc chắn rằng thằng Huy con trai chị không phải như con bé Lan vừa nói. Nó học không được như bạn bè, cố mãi mới xong cấp 3, nhưng trước nay vẫn ngoan hiền.
Không còn sự bó buộc trong không gian hữu hạn của cuộc sống đô thị, về với vùng đất của thiên nhiên xanh mát con trẻ được thỏa thích khám phá một thế giới quan sinh động, giàu cảm xúc.
Cuộc sống đô thị đã cho con em chúng ta thật nhiều sự no đủ về điều kiện vật chất, y tế, học tập… nhưng đang khiến tuổi thơ của chúng bị 'thất lạc' một phần thiên nhiên - yếu tố quan trọng hình thành nên phẩm chất, đời sống tâm hồn.
Năm mười tám tuổi, Bách theo mẹ đến nhà thờ họ. Mẹ dặn Bách thắp hương xong thì ra ngoài đi dạo đừng để ý chỗ người lớn nói chuyện. Bách ngồi dưới tán cây nhãn già, nhắm mắt, nghe những thanh âm ồn ào vọng đến.
Rồi cái ngày mà tôi mong chờ nhất ấy cũng đã đến khi Tân đưa tôi về thăm nhà anh. Nhưng tôi khôngthể ngờ rằng trong lần đầu tiên về ra mắt gia đình 'chồng chưa cưới' ấy, tôi đã phải chứng kiến sự thật phũ phàng về Tân, người mà tôi hết lòng yêu thương, tin tưởng.
Tháng giêng, tháng hai…thiên nhiên chiều lòng người. Đủ chút lạnh, đủ chút ấm áp vừa phải để mọi người thăm thú nơi này nơi nọ, cũng như bắt tay vào những công việc của năm mới bằng tâm thế rộn ràng, thư thái. Sáng nay, vào một ngày mưa bụi nhè nhẹ giăng man mác bến sông, hàng cây phố xá… người phụ nữ phố bên bắt đầu trồng mới những khóm hoa đầu năm bên vườn nhà. Mảnh vườn nhỏ xinh, dưới bàn tay khéo léo cũng như bằng niềm yêu thích hoa lá cây cỏ, vườn được dệt nên bằng nhiều màu sắc của các loại hoa xuân, quả xuân. Thật khéo chăm những bình quất từ những năm trước ra quả đúng dịp này, rồi xếp tạo hình thật bắt mắt ở ngay lối đi lại…
Rồi chuyện Tám không thể ngờ đã xảy ra khi Ái thông báo với Tám rằng cô đã mang bầu, cha của đứa trẻ không ai khác là Tám và cô muốn anh có trách nhiệm với mẹ con cô. Tám như chết sững bởi những gì vừa nghe được...
Năm mười tám tuổi, Bách theo mẹ đến nhà thờ họ. Mẹ dặn Bách thắp hương xong thì ra ngoài đi dạo đừng để ý chỗ người lớn nói chuyện. Bách ngồi dưới tán cây nhãn già, nhắm mắt, nghe những thanh âm ồn ào vọng đến. Trong nhà, các cụ bô lão ngồi trên chiếc trường kỷ thi nhau chất vấn mẹ anh. Bà nội khóc bảo:
Năm mười tám tuổi, Bách theo mẹ đến nhà thờ họ. Mẹ dặn Bách thắp hương xong thì ra ngoài đi dạo, đừng để ý chỗ người lớn nói chuyện. Bách ngồi dưới tán cây nhãn, nhắm mắt, nghe những thanh âm ồn ào vọng đến. Trong nhà, các cụ bô lão ngồi trên chiếc trường kỷ thi nhau chất vấn mẹ anh. Bà nội khóc bảo:
Đó là những ngày đẹp nhất trong mùa thu Hà Nội. Sớm nay tôi mới chợt nhận ra điều đó khi một mình thong thả dạo trên đường Phan Đình Phùng. Chợt nhận ra rồi lại tự trách mình bởi tại sao cho tận tới hôm nay mới nhận ra điều đó. Cũng bởi những gì đã quá đỗi quen thân thì mình thấy bình thường. Phải đợi khi điều bình thường đó bị lãng quên rồi mới nhận ra.
Mỗi lần đi qua cái ngã tư Bà Triệu - Tô Hiến Thành ấy, tôi đều chầm chậm xe lại. Vẻ như có một quyền năng, tôi muốn níu luôn cả những tiếng xe trước sau mình đang vượt lên vội vàng, mạnh mẽ. Ấy là khi tôi nhìn thấy đàn chim sẻ từ trên chòm xanh xà cừ đáp xuống, đậu kín một khoảng vỉa hè đang còn vương đầy những hạt thóc tươi ngon.
Hơn một tuần công tác trở về, ùa vào trong tôi cảm giác thu xốn xang từ mảnh vườn nhỏ bé!