Hội thảo mang tới nhiều thông tin về gốm Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử; bảo tồn và phát huy giá trị di sản nghề gốm cổ truyền ở Việt Nam.
Nhân Ngày quốc tế Bảo tàng (18.5) và kỷ niệm 2 năm thành lập, Bảo tàng Gốm cổ sông Hương (thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế) tổ chức hội thảo 'Gốm Việt Nam: Bảo tồn di sản và phát triển đương đại'.
Đó là chủ đề hội thảo diễn ra sáng 18/5 tại không gian Điểm gặp liên văn hóa (94 – 96 – 98 Bạch Đằng, TP. Huế).
Đã từ trên 20 năm nay, tên tuổi của người đang 'rì rầm' cùng các bạn hôm nay được gắn với những thành tựu về nghiên cứu vải sợi thời Đông Sơn.
Đó là kiến nghị của các chuyên gia khảo cổ tại Hội nghị báo cáo sơ bộ kết quả khai quật di tích khảo cổ Cồn Đất năm 2024 diễn ra vào chiều 25/4, tại xã Quỳnh Nghĩa (Quỳnh Lưu).
Trong suốt chiều dài hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, xứ Thanh là vùng đất lưu lại nhiều dấu ấn đậm nét về lịch sử và văn hóa. Nếu như sông Hồng mở ra nền văn minh của dân tộc Việt ở phía Bắc, thì sông Mã quê Thanh với dòng chảy bắt đầu từ văn hóa đồ đá cũ (núi Đọ) tới nền văn hóa đá mới (Đa Bút), văn hóa tiền kim khí (Gò Trũng, Hoa Lộc) làm nên nền văn hóa Đông Sơn - đồ đồng, góp phần làm cho văn hóa Việt phát triển rực rỡ.
Làng Tiên Hòa thuộc xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung (Thanh Hóa) có lịch sử lâu đời. Nơi đây còn phát hiện được di chỉ khảo cổ Cồn Cổ Ngựa cách đây khoảng 6.000 năm.
'Ngã tư Hoa Lộc' - địa danh đã trở nên quen thuộc không chỉ với người dân huyện Hậu Lộc. Bởi lẽ, từ hàng chục năm trước, nơi đây đã trở thành trung tâm kinh tế - xã hội sầm uất của các xã vùng biển trong huyện. Phát huy những lợi thế và sự nỗ lực không ngừng nghỉ của chính quyền và Nhân dân địa phương, những tháng đầu năm 2024, Hoa Lộc đã trở thành xã đầu tiên của Hậu Lộc được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Di cốt người nguyên thủy tại di chỉ hang Phia Vài
Phát hiện di tích động vật, bao gồm vỏ nhuyễn thể cùng với xương, răng của các loài thú nhỏ. Chúng là nguồn thức ăn quan trọng của cư dân cổ trong quá khứ. Đặc biệt, lần đầu tiên trong di tích khảo cổ học tiền sử đã phát hiện xương của loài Chuột cộc.
Sáng 16/12, xã Minh Tân (Vĩnh Lộc) long trọng tổ chức kỷ niệm 75 năm thành lập chi bộ Duy Tân – tiền thân của Đảng bộ xã Minh Tân; công bố quyết định và đón Bằng công nhận xã đạt chuẩn nông thôn (NTM) mới kiểu mẫu năm 2023; công bố cuốn sách Lịch sử Đảng bộ xã Minh Tân (1948-2023).
Trong lịch sử, lễ hội Phủ Trịnh là lễ hội cung đình và phần chính là tế lễ. Chính vì vậy mà cho tới những năm gần đây, lễ hội Phủ Trịnh diễn ra trên khu đất của Phủ Từ xưa (nay chỉ còn lại dãy nhà ngang làm nơi thờ tự), chỉ có nghi lễ tế, còn phần hội vắng bóng. Ngay cả những trò chơi, trò diễn dân gian không được trình diễn, trong khi các lễ hội khác cũng tôn vinh những người có công với dân với nước, khi mất được dân gian tri ân, chiêm bái lại có nhiều trò chơi, trò diễn dân gian được trình diễn trong phần hội lễ.
Cùng với núi Hến Đa Bút, xã Vĩnh Tân (nay là xã Minh Tân, Vĩnh Lộc); cồn cổ Ngựa, xã Hà Lĩnh (Hà Trung); Gò Trũng, xã Phú Lộc (Hậu Lộc), Rú Hến Bản Thủy (Vĩnh Thịnh) ngày nay là 1 trong 4 di chỉ văn hóa Đa Bút... Trên vùng đất cổ xưa ấy, người dân xã Vĩnh Thịnh ngày nay, không chỉ thụ hưởng những truyền thống quý giá mà còn góp phần xây dựng xã ngày càng đẹp hơn.
Xứ Thanh - 'nơi căn bản của nước Nam', ghi dấu ấn sâu đậm 'địa điểm nhiều kỷ niệm về quá khứ giàu truyền thống và vĩ đại'. Đó không phải lời tán thưởng xuông mà là thực tế lịch sử. Ngược dòng quá khứ, lần theo bước chân người Việt cổ, qua những nền văn hóa - văn minh từ sơ kỳ thời đại đồ đá cũ qua thời đại đá mới, đồng thau tiến đến văn minh Đông Sơn rực rỡ để hiểu biết sâu sắc hơn tiến trình lịch sử cũng như vai trò, vị trí của xứ Thanh trên tiến trình vĩ đại ấy.
Xứ Thanh ở vào vị trí mở, với đường bờ biển dài 102 km, vùng lãnh hải rộng lớn, có đảo và bán đảo, có cảng nước sâu... nơi giao thương không chỉ trong khu vực mà còn vươn tới những hải đảo và bến cảng xa xôi. Qua những di chỉ khảo cổ học, phương ngữ, phương thức sản xuất gắn liền với biển khơi và nghề chài lưới; văn học dân gian; phong tục tập quán, tín ngưỡng thờ các vị thần biển, thờ cá voi... đã minh chứng người xứ Thanh từ xưa đến nay luôn có tâm hồn rộng mở, luôn tiếp xúc với bên ngoài và tái tạo nên những giá trị mới để vừa làm giàu có thêm cho đời sống vật chất, tinh thần, vừa bảo lưu được những giá trị văn hóa bản địa để tồn tại và không ngừng phát triển.
Thanh Hóa là một vùng đất cổ thuộc Bắc Trung bộ Việt Nam, phía Đông hướng ra biển lớn, có sự phát triển lâu đời và liên tục. Đôi bờ sông Mã là nơi các nền văn hóa cổ hình thành, phát triển, tỏa sáng, đóng góp vào sự hình thành bản sắc văn hóa Việt Nam và kho tàng văn hóa nhân loại, đó là: Văn hóa Hoa Lộc, Đa Bút và rực rỡ nhất là văn hóa Đông Sơn. Vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa này cũng là địa bàn sinh tụ lâu đời của các dân tộc anh em: Kinh, Mường, Thái, Thổ, Mông, Dao, Khơ Mú..., các dân tộc đã đoàn kết trong lao động, dũng cảm trong chiến đấu chống kẻ thù xâm lược, xây dựng làng, bản và sáng tạo nên những tinh hoa văn hóa làm rạng rỡ quê hương, đất nước. Không chỉ vậy, người Thanh Hóa từ xa xưa đã xây dựng nên một sắc thái văn hóa mang đậm dấu ấn biển, đảo.
Sáng 19-5, HĐND huyện Vĩnh Lộc khóa XX, nhiệm kỳ 2021-2026 đã tổ chức Kỳ họp thứ 10, thảo luận, cho ý kiến vào các chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án và xem xét một số nội dung theo quy định của pháp luật.
Với nhiều di tích có giá trị lịch sử, văn hóa, Vĩnh Lộc có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển loại hình du lịch văn hóa tâm linh. Những năm gần đây, nhờ đẩy mạnh công tác quảng bá, tuyên truyền, đầu tư kết cấu hạ tầng, loại hình du lịch này đã có 'tín hiệu' tích cực.
Mang trong mình nhiều bí ẩn khoa học và có giá trị văn hóa, lịch sử vô cùng to lớn, hang Con Moong thuộc bản Mọ xưa, nay là thôn Thành Trung, xã Thành Yên, huyện Thạch Thành (Thanh Hóa) là một trong những hang động độc đáo, ẩn chứa nhiều điều thú vị.
Tỉnh Hòa Bình được xem là một trong những chiếc nôi phát triển loài người với mật độ phân bố di chỉ dày đặc và phong phú. Sự hiện diện của nền Văn hóa Hòa Bình còn cung cấp cho các nhà khảo cổ, nhà khoa học, nhà nhân chủng học... trong nước và quốc tế những cứ liệu quan trọng về quá trình sinh sống sớm của người hiện đại, phương thức, kỹ năng kiếm sống, mỹ thuật và tổ chức xã hội.
Bộ VHTTDL đã ban hành Quyết định số 2655/QĐ-BVHTTDL cho phép Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Viện Khảo cổ học thăm dò khảo cổ tại địa điểm Đa Bút thuộc thôn Đa Bút, xã Minh Tân, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa.
Được biết đến với những tên gọi cổ xưa như Kẻ Khao - Khao Rú, làng Tiên Hòa, xã Hà Lĩnh (Hà Trung) còn là nơi phát hiện di chỉ khảo cổ học Cồn Cổ Ngựa nằm trong nền văn hóa Đa Bút. Tiên Hòa hôm nay là một không gian văn hóa làng truyền thống đậm nét đang được người dân tự hào gìn giữ.
Cách đây vừa tròn 77 năm, ngay sau khi nước nhà giành được độc lập năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh trong đó ghi rõ 'Bảo tồn tất cả cổ tích trong toàn cõi Việt Nam'. Sắc lệnh được ban hành đặt nền móng cho sự nghiệp bảo tồn, phát huy giá trị di sản, bản sắc văn hóa dân tộc. Thấm nhuần lời dạy của Bác, trong những năm qua, tỉnh đã xây dựng và ban hành nhiều chính sách nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc, lấy văn hóa dân tộc làm sức mạnh nội sinh cho sự phát triển.
Làng Bồng Trung (xã Minh Tân, huyện Vĩnh Lộc) là vùng đất sản sinh ra nhiều bậc hiền tài cho cho đất nước. Trong đó, không thể không nhắc đến Tống Duy Tân - vị thủ lĩnh nghĩa quân Hùng lĩnh vang danh lịch sử ở cuối thế kỷ XIX.
Nằm dưới chân núi Mông Cù thuộc làng Đa Bút, xã Minh Tân (Vĩnh Lộc), di tích cấp tỉnh nhóm tượng điêu khắc đá Đa Bút có giá trị như một 'bảo tàng' ngoài trời về nghệ thuật chạm khắc đá thế kỷ XVIII.
Được khởi dựng cách đây hàng trăm năm, đình làng Bồng Trung, xã Minh Tân (Vĩnh Lộc) mang dấu ấn văn hóa, lịch sử, thời gian. Tại đây, đã diễn ra hội nghị các lãnh tụ, văn thân do Tôn Thất Thuyết chủ trì nhằm quyết định xây dựng cứ điểm Ba Đình, Mã Cao và phát động phong trào Cần Vương chống pháp sôi nổi trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa cuối thế kỷ XIX.
Đều là các công trình điêu khắc thuộc quần thể di tích khu tượng đá Đa Bút (xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa), nhưng 12 pho tượng võ sỹ bảo vệ lăng bà Thánh Mẫu đã được 'khoác áo mới'. Còn 3 cặp rồng đá thì lại bị chôn vùi trong đất, hoang hóa cùng thời gian.
Những chứng tích như 'Cồn vỏ hến', khu lăng mộ Thái phi Nguyễn Thị Ngọc Diệm với những pho tượng đá cổ; ba cặp rồng đá xanh tại hành cung nhà Trịnh hiện còn lưu giữ tại làng Đa Bút (xã Minh Tân, huyện Vĩnh Lộc) đã gây được sự chú ý của nhiều người.
Tự cổ chí kim, dường như, khi đưa ra nhận định về mảnh đất xứ Thanh, các học giả, sử gia, nhà nghiên cứu văn hóa đều thống nhất rằng: Nơi đây là vùng đất 'địa linh nhân kiệt', 'khả ái', 'đất thang mộc', 'vượng khí chung đúc'... Nhìn lại lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất xứ Thanh qua các nền văn hóa cổ, mỗi người dân lại càng thêm thấm thía, tự hào về những trầm tích văn hóa – lịch sử lắng đọng, cái danh giá ngàn đời của quê hương.
Nhiều người ở nơi khác ví rằng, người làng Kênh Thủy có tiếng nói 'ríu rít như chim'. Tiếng của người Kênh Thủy không phải tiếng Mường, cũng chẳng phải tiếng Thái, Mông, Dao, Tày, Nùng... mà vô cùng đặc trưng.
Trong quá trình hình thành nền văn hóa xứ Thanh từ cổ chí kim, sông Mã giữ một vai trò hết sức đặc biệt. Dọc đôi bờ sông Mã là nơi hình thành và nuôi dưỡng nhiều nền văn hóa cổ giàu giá trị. Trong đó, văn hóa Đông Sơn nói chung, di chỉ khảo cổ Đông Sơn nói riêng, là minh chứng thuyết phục nhất.
Tống Duy Tân, vị tiến sĩ tài ba là người con ưu tú của làng Bồng Trung, tổng Biện Thượng, nay thuộc xã Minh Tân (Vĩnh Lộc), là chí sĩ yêu nước trong Phong trào Cần vương chống Pháp vào cuối thế kỷ XIX. Tuy ông mất đã gần 130 năm nhưng những dấu tích cũng như những câu chuyện gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của ông vẫn còn như nguyên vẹn nơi mảnh đất lịch sử này.
Ngày 18-10, cố đô Hoa Lư (Ninh Bình) nằm trong vùng lõi Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Tràng An là quần thể di tích quốc gia đặc biệt quan trọng, liên quan đến nhiều triều đại khởi đầu trị vì đất nước: Nhà Đinh - Tiền Lê - Lý.
Dưới chân núi Mông Cù, 12 pho tượng đá cổ trong quần thể di tích lịch sử văn hóa Đa Bút (xã Minh Tân, huyện Vĩnh Lộc) đang phủ kín màu rêu phong.