Xây dựng văn hóa doanh nghiệp: 'Nền móng' để phát triển bền vững

Văn hóa doanh nghiệp là nền móng để phát triển bền vững.

Đó là khẳng định của bà Cao Thị Ngọc Dung, Phó chủ tịch Hiệp hội nữ doanh nhân Việt Nam (VAWE), Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đá quý Phú Nhuận (PNJ) tại Diễn đàn nữ doanh nhân mùa thu với chủ đề “Phát triển bền vững: góc nhìn từ văn hóa doanh nghiệp và quản trị công ty” diễn ra cuối tuần trước.

Đây là sự kiện thường niên được tổ chức bởi VAWE với sự đồng hành của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) và Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD).

XU THẾ TẤT YẾU CỦA NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU

Phát triển bền vững và tăng trưởng xanh đang là xu thế tất yếu của nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam không nằm ngoài dòng chảy đó. Năm 2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cam kết đưa mức phát thải nhà kính tại Việt Nam về 0 (net-zero). Đồng thời, Chính phủ Việt Nam cũng đã ban hành “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2050” nhằm thúc đẩy và đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế xanh gắn với phát triển bền vững một cách toàn diện.

Song song với đó, để hiện thực hóa 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, ngày 14/7/2023, Chính phủ đã phê duyệt “Lộ trình thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững Việt Nam đến năm 2030”. Trong đó, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân và cộng đồng doanh nhân được nhấn mạnh như là một yếu tố thúc đẩy thành công các mục tiêu này.

Bà Dung nhấn mạnh, phát triển bền vững và tăng trưởng xanh là từ khóa quan trọng của năm 2023 và những năm tiếp theo. “Phát triển bền vững không còn là chủ đề mới. Phát triển bền vững đã được coi là một cơ hội để phát triển cho tất cả các loại hình doanh nghiệp, không chỉ là các doanh nghiệp lớn có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) các tập đoàn kinh tế lớn mà ngay cả các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Phát triển bền vững gắn với ESG (môi trường -Environment, xã hội -Social, Governance - quản trị) được coi là một lựa chọn và là một cơ hội”, bà Dung khẳng định. Sâu sắc hơn, phát triển bền vững cần nhìn từ văn hóa doanh nghiệp và quản trị công ty.

Theo CEO của PNJ, văn hóa doanh nghiệp bao gồm văn hóa kinh doanh và văn hóa của nhà lãnh đạo, nó được coi là yếu tố then chốt tạo nên triết lý kinh doanh, niềm tin của khách hàng và là giá trị cốt lõi để doanh nghiệp xây dựng, giữ gìn, phát triển thương hiệu bền vững.

Chúng ta có thể thấy, không một thương hiệu mạnh nào không được xây dựng trên một nền tảng văn hóa doanh nghiệp vững chắc. Trong xu thế phát triển bền vững, văn hóa doanh nghiệp được coi là một yếu tố “lõi” của năng lực cạnh tranh, là nền tảng phát triển của doanh nghiệp. Khi nền tảng văn hóa vững thì doanh nghiệp mới phát triển bền vững.

TẠO DỰNG “NGÂN HÀNG” CHỮ TÍN BẰNG VĂN HÓA KINH DOANH

Văn hóa tạo nên thông qua hình ảnh và thể hiện qua hình ảnh, thương hiệu đặc sắc của doanh nghiệp. Bà Dung nhìn nhận, không bao giờ có hai công ty có cùng một bản sắc và giá trị văn hóa. Đối thủ cạnh tranh có thể sao chép nhiều thứ, từ chiến lược, sản phẩm, quy trình cho đến bí quyết công nghệ, nhưng không thể sao chép được những giá trị văn hóa, tinh thần của mỗi doanh nghiệp.

Giá trị về văn hóa tinh thần đó là yếu tố tạo nên văn hóa doanh nghiệp và là nền tảng của văn hóa kinh doanh. Hơn nữa, công nghệ ngày nay có thể thay thế được nhiều thứ, song không thể thay thế được niềm tin, đạo đức và sự kết nối tinh thần giữa mọi người.

Văn hóa doanh nghiệp có sức mạnh to lớn, truyền cảm hứng và tác động trực tiếp đến thái độ, động cơ và ý chí của đội ngũ lãnh đạo, nhân viên của doanh nghiệp. Văn hóa kinh doanh là ý chí của nhà lãnh đạo-“ông chủ”, “thủ lĩnh” được thể hiện bằng cam kết và hành động trên nền tảng văn hóa doanh nghiệp.

Đặc biệt, bà Dung nhấn mạnh, văn hóa doanh nghiệp chính là nền tảng của phát triển bền vững. CEO PNJ chia sẻ, xuất phát điểm của các doanh nhân khi vận hành một doanh nghiệp hoặc thực hiện các hoạt động kinh doanh có thể là từ nhiều động cơ khác nhau, nhưng vẫn luôn có một động cơ chung đó là lợi nhuận.

Doanh nghiệp làm kinh tế đều mong tạo ra lợi nhuận, đây là mong muốn chính đáng và cơ bản của mỗi doanh nhân, mỗi doanh nghiệp. Tuy nhiên, các doanh nghiệp hiện thực hóa khát vọng làm giàu nhưng không được chà đạp lên mọi giá trị, vì hoạt động kinh doanh còn chịu sự điều chỉnh của pháp luật và văn hóa.

Bên cạnh lợi nhuận, nhiều nhà kinh doanh ngày nay còn hướng đến các giá trị khác như khát vọng cống hiến đóng góp cho xã hội, tạo danh tiếng cho bản thân, được cộng đồng và xã hội tôn trọng và vinh danh, xa hơn là mang niềm tự hào dân tộc ra quốc tế… Vì vậy, văn hóa kinh doanh hay kinh doanh có văn hóa là làm cho lợi ích gắn chặt với cái đúng và cái đẹp.

Văn hóa kinh doanh hay kinh doanh có văn hóa đòi hỏi chủ thể không chỉ cố gắng bằng mọi cách để đạt được mục tiêu cá nhân, mà còn cần mang tới lợi ích, cái tốt, cái thiện, cái đẹp cho các bên liên quan như khách hàng, đối tác, cộng đồng, xã hội...

“Văn hóa kinh doanh có thể sẽ không giúp doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận ngay tức thì, nhưng đây sẽ là nền tảng giúp ngày càng tăng ngưỡng chịu đựng, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, vượt qua mọi thử thách”, CEO PNJ nhận định.

Điều này có thể thấy rõ ràng trong những thời kỳ khủng hoảng, với những rủi ro phi truyền thống như đại dịch Covid-19, thiên tai, biến đổi khí hậu. Trong hành trình xây dựng và nuôi dưỡng văn hóa kinh doanh, bản thân người chủ doanh nghiệp sẽ tạo dựng “ngân hàng” của sự tín nhiệm với các bên liên quan, hay trong kinh doanh chúng ta vẫn thường nói là giữ “chữ tín”.

Bà Dung cho biết, hiện nay báo cáo về phát triển bền vững ESG đang được áp dụng để đo lường tính bền vững của một doanh nghiệp. Trong đó văn hóa doanh nghiệp là yếu tố xuyên suốt, là nền tảng, là bệ đỡ và là lực đẩy của cả E, S và G.

BẮT ĐẦU TỪ VĂN HÓA CỦA NGƯỜI LÃNH ĐẠO

Nhìn nhận phát triển bền vững là xu thế chung của doanh nghiệp Việt, ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy và kiến tạo nền kinh tế xanh.

Kinh doanh bền vững là năng lực của các doanh nghiệp trong việc kiến tạo những tác động tích cực đến môi trường, xã hội và kinh tế thể hiện qua các chiến lược phát triển của doanh nghiệp gắn với lĩnh vực ngành nghề, khu vực địa lý và độ phủ thị trường của các doanh nghiệp. Trong đó, ESG là một xu thế tất yếu, cung cấp khung đánh giá về môi trường, xã hội và quản trị trong vận hành doanh nghiệp, giúp các bên liên quan hiểu rõ cách thức doanh nghiệp quản lý các rủi ro và cơ hội về ba khía cạnh này...

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 42-2023 phát hành ngày 16-10-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam

Song Hà