Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo

Công ty TNHH Nhiên Thảo Quảng Trị là một trong những doanh nghiệp khởi nghiệp thành công -Ảnh: T.H

Hệ sinh thái KNĐMST gồm các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp (DN) KNĐMST và các chủ thể hỗ trợ KNĐMST, trong đó có: chính sách và luật pháp của Nhà nước; cơ sở hạ tầng cho khởi nghiệp; vốn và tài chính; văn hóa khởi nghiệp; các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp; nhân lực và thị trường. Ngày 18/5/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 844/QĐ-CP đã bắt đầu được hình thành và phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái KNĐMST của nước ta. Trong đó, sự hợp tác “3 nhà” (Nhà nước, nhà trường và DN) đã thực sự hỗ trợ cho KNĐMST phát triển.

Triển khai Quyết định số 844 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 3690/KHUBND ngày 14/8/2019 về việc hỗ trợ KNĐMST trên địa bàn tỉnh đến 2025 đã thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp cho DN trẻ và thanh niên của tỉnh. Triển khai Kế hoạch 3690, từ năm 2020 đến nay, tỉnh đã tổ chức cuộc thi KNĐMST cấp tỉnh.

Cụ thể cuộc thi qua từng năm, năm 2020, có 20 dự án/ý tưởng tham gia và chọn được 7 dự án dự/ý tưởng trình bày tại cuộc thi chung khảo; năm 2021, có 16 dự án tham gia, chọn được 9 dự án trình bày tại cuộc thi chung khảo; năm 2022, trước khi chấm vòng chung kết Sở khoa học và công nghệ (KH&CN) đã mời chuyên gia tổ chức huấn luyện về kỹ năng thuyết trình, lập kế hoạch gọi vốn; kỹ năng gọi vốn, nắm bắt tâm lý của nhà đầu tư; tổ chức kết nối cố vấn khởi nghiệp với các tổ chức, nhóm, cá nhân có dự án khởi nghiệp.

Qua mỗi năm tổ chức, chất lượng dự án nâng lên đáng kể, các dự án tạo ra sản phẩm mới, đặc trưng có khả năng cạnh tranh. Các cuộc thi này có thể xem là khởi động cho quá trình phát triển hệ sinh thái KNĐMST của địa phương.

Nhằm thúc đẩy phát triển KNĐMST, tỉnh đã ban hành các chính sách như: hỗ trợ ứng dụng và nhân rộng các kết quả nghiên cứu KH&CN trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017 - 2025 theo Nghị quyết số 31/2017/NQ-HĐND ngày 14/12/2017 của HĐND tỉnh, nay là Nghị quyết số 163/2021/NQ-HĐND ngày 9/12/2021. Thực hiện chính sách này, Sở KH&CN đã hỗ trợ 2 dự án KNĐMST đoạt giải là Dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ chiết tách các đơn chất tinh dầu trong sản xuất mỹ phẩm” cho HTX Trường Sơn và Dự án “Nuôi lợn an toàn sinh học ứng dụng ruồi lính đen” cho trang trại chăn nuôi Lộc Trung. Quỹ phát triển KH&CN tỉnh hỗ trợ dự án “Ứng dụng công nghệ CNC trong ngành công nghiệp cơ khí” của Công ty TNHH DAVICS và dự án “Sản xuất các sản phẩm chiết xuất từ cây dược liệu đặc thù trên địa bàn tỉnh Quảng Trị” của Công ty TNHH Nhiên Thảo vay ưu đãi.

Ngoài ra, Sở KH&CN cũng hỗ trợ cho 3 DN ươm tạo hình thành Doanh nghiệp KH&CN từ nhiệm vụ KH&CN không sử dụng ngân sách nhà nước thực hiện các dự án: “Nghiên cứu quy trình nhân giống, trồng, chăm sóc, thu hái, bảo quản và đa dạng hóa các sản phẩm từ cây cà gai leo ở vùng gò đồi huyện Cam Lộ, thích ứng với biến đổi khí hậu, theo hướng hữu cơ, tiêu chuẩn GACP và hình thành chuỗi giá trị” của Công ty TNHH Dược liệu hữu cơ An Xuân; “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình sản xuất các sản phẩm tinh dầu và thảo dược từ cây dược liệu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị” của Công ty TNHH Nhiên Thảo Quảng Trị; “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình chế biến cà phê arabica theo phương thức cà phê đặc sản và xây dựng hình thành chuỗi giá trị cà phê đặc sản Khe Sanh Quảng Trị” của Công ty TNHH Pun Coffee...

Những hỗ trợ thiết thực này giúp hoạt động KNĐMST trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, làm thúc đẩy phát triển hơn phong trào nghiên cứu ứng dụng KH&CN của các tổ chức, cá nhân trên toàn tỉnh. Các tổ chức, đoàn thể, DN cũng được kết nối để đồng hành và tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp.

Tuy nhiên, do điều kiện là một tỉnh còn nhiều khó khăn, các kỹ năng khởi nghiệp còn ít nên việc tạo dựng hệ sinh thái KNĐMST tại Quảng Trị còn ở quy mô nhỏ, chưa có chiến lược phát triển KNĐMST cụ thể. Các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp diễn ra không nhiều, chưa thường xuyên và chưa có sự kết nối thống nhất giữa các yếu tố của hệ sinh thái khởi nghiệp.

Hoạt động nghiên cứu khoa học, ý tưởng khởi nghiệp chưa sát với thực tiễn nên kết quả chưa cao. Các đối tượng trẻ còn thiếu nhiều kiến thức đổi mới sáng tạo và kỹ năng khởi nghiệp. Hơn nữa, các điều kiện, môi trường hình thành KNĐMST trên địa bàn tỉnh còn thiếu...

Để thúc đẩy việc xây dựng hệ sinh thái KNĐMST của tỉnh, theo Trưởng phòng Quản lý công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Sở KH&CN Thái Thị Nga, trên địa bàn tỉnh cần hình thành những điều kiện cơ bản như: Hội đồng điều phối xây dựng hệ sinh thái KNĐMST của tỉnh; Văn phòng thúc đẩy KNĐMST tỉnh; ban hành khung chương trình hành động hỗ trợ KNĐMST của tỉnh; hỗ trợ xây dựng không gian làm việc chung dành cho khởi nghiệp; xây dựng cổng thông tin KNĐMST để tăng cường công tác tuyên truyền về các hoạt động khởi nghiệp; cần có chương trình đào tạo, hỗ trợ chuyên sâu cho các đội ngũ cán bộ đủ khả năng tư vấn về KNĐMST và hỗ trợ DN. Hằng năm, cần có các chuỗi sự kiện hoạt động KNĐMST, trong đó, ngày hội khởi nghiệp là cơ hội để tạo động lực và lan tỏa tinh thần KNĐMST trong mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh; đẩy mạnh liên kết hệ sinh thái KNĐMST; trưng bày các sản phẩm, dịch vụ KH&CN, ĐMST, sản phẩm chủ lực nhằm quảng bá, kết nối sản phẩm đến người tiêu dùng, nhà quản lý, nhà khoa học, cộng đồng khởi nghiệp, góp phần thúc đẩy mở rộng thị trường, định hướng phát triển các sản phẩm, dịch vụ...

Tầng lớp trẻ và DN là những đối tượng luôn mang tinh thần KNĐMST, song để tinh thần này tạo được hiệu ứng tốt, phát triển, lan tỏa thành phong trào sâu rộng mang lại nhiều thành tựu to lớn thì phải được nuôi dưỡng trong một hệ sinh thái mà ở đó không thể thiếu các tổ chức mới như: trung tâm hỗ trợ KNĐMST, khu làm việc chung, chương trình ươm tạo, chương trình tăng tốc… cũng như các công cụ sáng tạo hỗ trợ cho KNĐMST, đặc biệt là sự vận dụng tri thức sáng tạo, thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Hy vọng với tinh thần xung phong đi đầu vượt khó vươn lên của thế hệ trẻ và doanh nghiệp, phong trào KNĐMST trên địa bàn tỉnh phát triển mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy nền KT-XH của tỉnh phát triển.

Thái Hòa