Video dạy 'khoanh lụi' tạo ra thế hệ lười học, lách luật

Không khó để tìm các video dạy khoanh lụi trên TikTok. Ảnh: Thái An.

Càng gần mùa thi, những clip hướng dẫn “cách khoanh lụi đúng 100%”, “khoanh lụi khoa học"... lại rộ lên nhộn nhịp.

Chỉ cần gõ thanh tìm kiếm của TikTok những từ khóa về mẹo khoanh trắc nghiệm, ứng dụng này lập tức đề xuất cho người dùng những video liên quan đến từng môn thi THPT.

Đủ kiểu hướng dẫn khoanh lụi

Theo khảo sát của Tri thức - Znews, trên TikTok, một tài khoản tích xanh có tên @phamhuu*****official, xưng là thầy giáo và thường xuyên chia sẻ những video hướng dẫn "phương pháp đếm đáp án để khoanh trắc nghiệm", “phương pháp khoanh trắc nghiệm chắc chắn tăng điểm", “hướng dẫn cách chống liệt môn Tiếng Anh dù một chữ cắn làm đôi cũng không biết"...

Thậm chí, trong một số video, người này còn khẳng định thí sinh không cần học bài vẫn hoàn toàn có cơ hội đạt được điểm cao nhờ những mẹo này; hoặc “gạch đề Toán, không cần nhìn đề thi vẫn tìm ra đáp án đúng".

Trong các clip của mình, chủ kênh đều rất tự tin vào phương pháp mà mình giới thiệu đến các sĩ tử. Tuy nhiên, đích đến cuối cùng vẫn là kêu gọi người dùng mua sách để được thêm vào nhóm để học công thức khoanh lụi.

Một "thầy giáo" làm video dạy khoanh lụi và thậm chí bán cả sách.

Hay với môn Tiếng Anh, khi tìm kiếm từ khóa “cách khoanh lụi trắc nghiệm môn Tiếng Anh”, Tri thức - Znews nhận được hàng chục video với nội dung tương tự. Lượt tương tác cũng rất “khủng”, từ vài chục nghìn cho đến hàng triệu lượt xem.

Các video hướng dẫn khoanh lụi khá đa dạng về nội dung. Người đăng bài thậm chí còn chia ra kiểu khoanh lụi cho người không có nền tảng kiến thức và kiểu khoanh lụi dành cho những người đã biết một chút tiếng Anh.

Ví dụ, tài khoản @thanh*** khuyên người xem không nên khoanh lụi theo kiểu chỉ khoanh một đáp án duy nhất vì rất dễ bị đánh dấu bài, nhận 0 điểm. Thay vào đó, anh chỉ ra mẹo khoanh 10 câu cho mỗi đáp án A, B, C, D còn với 10 câu còn lại thì chọn ra 2 đáp án yêu thích nhất để khoanh.

“Đối với phương pháp này, mình đảm bảo các bạn sẽ có ít nhất 2 điểm trở lên”, nam TikToker cam kết.

Một kiểu hướng dẫn khoanh lụi phổ biến hơn, được nhiều tài khoản đăng tải là kiểu khoanh “có quy tắc”.

Ví dụ, với những câu có chỗ trống ở đầu câu, các TikToker khuyên người dùng chọn đáp án có “having”. Với dạng bài tìm lỗi sai, các mẹo khoanh lụi được nêu bao gồm “khoanh đáp án có who, whom, which”, “khoanh động từ có đuôi -ing, -ed, -ly”, “khoanh đáp án có to hoặc of”...

“Từ nào không biết nghĩa, các bạn cứ khoanh cho mình. Còn với bài từ đồng nghĩa và trái nghĩa, số chữ trong đề trong đề sẽ bằng số chữ trong đáp án”, một TikToker gợi ý cách làm.

Cách dạy "tạo ra thế hệ lười học, lách luật"

Trước những video hướng dẫn “khoanh lụi" môn Toán, tiến sĩ Đỗ Viết Tuân (giáo viên môn Toán tại Hà Nội) bày tỏ bức xúc. Thầy giáo nhận định đây là cách dạy phản khoa học, câu view, đánh vào tâm lý của học sinh không muốn học mà vẫn có một cơ sở nào đó để tìm ra đáp số.

Thầy Tuân cũng cho rằng việc thầy giáo tự xưng trong video bán những cuốn sách hướng dẫn khoanh lụi rõ ràng là thảm họa, ảnh hưởng lớn tới việc giảng dạy môn Toán nếu học sinh bị "nhồi sọ" theo cách học này.

Trao đổi với Tri thức - Znews, TS Tuân nhận định hình thức thi trắc nghiệm chọn phương án đúng đã ảnh hưởng lớn tới việc dạy học môn Toán ở các trường phổ thông và chất lượng học toán khi các bạn bước vào bậc học tiếp theo là bậc học đại học.

Thứ nhất, hình thức này khiến nhiều người học chỉ quan tâm đến kỹ thuật tìm ra đáp án thay vì học hiểu bản chất của vấn đề. Nhiều cá nhân đã lợi dụng điều này đưa ra các khóa học, hướng dẫn dạy khoanh lụi, học mẹo.

“Điều này rất nguy hại", thầy Tuân nhận định.

Tuy nhiên, TS Tuân cũng đánh giá do việc làm ngân hàng câu hỏi chưa tốt ở một số đề thi như hiện nay nên có thể dùng mẹo để lựa chọn đáp án đúng.

Điều này càng làm cho học sinh tin rằng không cần quan tâm đến bản chất vấn đề của bài toán vẫn tìm ra kết quả đúng, khiến các em mất đi việc rèn luyện tỉ mỉ, khoa học, cẩn thận, lập luận logic khi làm bài toán.

Mẹo khoanh lụi tiếng Anh rất nhiều, nhưng không phải mẹo nào cũng hiệu quả.

Thứ hai, thầy Tuân cho rằng việc học chỉ dựa vào mẹo, khoanh lụi theo các video trên mạng xã hội còn có thể tạo nên một thế hệ học sinh lười học Toán hơn.

Thực tế, khi các bạn vào đại học, học các môn Toán ở bậc đại học phải lập luận, trình bày tự luận, nhiều bạn đã không biết làm ngay cả những tích phân cơ bản.

Cô Nguyễn Giang, giáo viên dạy tiếng Anh ở Hưng Yên, nói rằng không còn thấy lạ với những nội dung dạy khoanh lụi.

Cô Giang đề cập đến trường hợp một giáo viên tên là H.G. trên TikTok hướng dẫn khoanh lụi với cam kết trên 8 điểm. Cô Giang nói thầy giáo này là người nghiên cứu đề nhiều năm, học về xác suất nên phương pháp có tính thực tiễn hơn. Tuy nhiên, học sinh áp dụng vẫn có nguy cơ sai vì không phải tất cả đề thi đều giống nhau.

Dù phương pháp của thầy giáo này có thể có hiệu quả, cô Giang vẫn không đồng tình vì thầy này liên tục đăng video hướng dẫn khoanh lụi. Điều này cho thấy thầy đang xây dựng hình ảnh là một người chuyên bày mẹo cho học sinh, thậm chí là xây dựng hình tượng để bán sách.

Là một giáo viên, cũng là người thường xuyên ra đề thi giữa kỳ và cuối kỳ cho học sinh ở trường, cô Nguyễn Giang nói rằng việc hướng dẫn khoanh lụi có thể giúp học sinh chống liệt, nhưng nhìn chung cô vẫn không khuyến khích vì điều này có thể tạo ra thói quen xấu trong tư duy, khiến các em lười học hơn và chỉ lo tìm cách “lách luật” để đỡ phải học.

“Mẹo khoanh lụi chỉ có thể áp dụng với những dạng bài nhất định và chỉ có thể đóng vai trò tham khảo. Học sinh vẫn nên học tập nghiêm túc vì đích đến cuối cùng của những bài thi vẫn là kiến thức và rèn luyện đạo đức, chứ không phải điểm số”, cô Nguyễn Giang nhấn mạnh.

Thái An - Ngọc Bích