Venezuela-Guyana tiếp tục leo thang căng thẳng về tranh chấp dầu khí
Hôm thứ Năm 4/4, Guyana đã lên án việc ban hành luật của Venezuela về Essequibo, một khu vực giàu dầu mỏ mà Guyana quản lý nhưng Caracas tuyên bố chủ quyền.
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro giơ bản đồ đất nước của ông bao gồm vùng Essequibo trong cuộc họp ở Caracas vào ngày 5 tháng 12 năm 2023. Ảnh AFP
Bộ Ngoại giao Guyana viết trong thông cáo được công bố vào đêm thứ Tư 3/4: “Nỗ lực của Venezuela nhằm sáp nhập hơn 2/3 lãnh thổ thuộc chủ quyền của Guyana và biến nó thành một phần của Venezuela là vi phạm các nguyên tắc cơ bản nhất của luật pháp quốc tế”.
Cũng trong hôm thứ Tư, trong buổi lễ tại Quốc hội, Tổng thống Venezuela, ông Nicolas Maduro đã ban hành luật vừa được thông qua vào cuối tháng 3, trong đó đất nước Venezuela tuyên bố chủ quyền đối với Essequibo và tố cáo việc Mỹ lập “căn cứ quân sự bí mật”. Văn bản này được soạn thảo sau cuộc trưng cầu dân ý vào tháng 12/2023 về việc sáp nhập khu vực tranh chấp này, chỉ định khu vực này là một bang mới của Venezuela.
Thẩm phán Georgetown nhận định luật này “mâu thuẫn với nội dung và tinh thần của Tuyên bố chung của Argyle về đối thoại và hòa bình giữa Guyana và Venezuela”. Văn bản này, được ký kết bởi hai Tổng thống, ông Maduro và ông Irfaan Ali, để bác bỏ mọi hành vi “sử dụng vũ lực”.
Trong thông cáo báo chí của mình, Guyana cảnh báo Venezuela cũng như các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc rằng nước này “sẽ không tha thứ cho việc sáp nhập, chiếm giữ hoặc chiếm đóng bất kỳ phần nào trên lãnh thổ có chủ quyền của mình”.
Theo như lời được đưa ra trong bản thông cáo: “Thật đáng tiếc khi cam kết được đưa ra tại Argyle về việc “tiếp tục duy trì tình hữu nghị, chung sống hòa bình một lần nữa bị đe dọa nghiêm trọng”.
Hôm thứ Tư, ông Maduro cho biết: “Tổng thống Irfaan (Ali) không lãnh đạo Guyana, Guyana được quản lý bởi Bộ Tư lệnh miền Nam (quân đội Hoa Kỳ), CIA và (công ty dầu mỏ) ExxonMobil”.
Vào cuối tháng 3, Guyana đã nói rằng họ “rất quan ngại” sau khi luật được thông qua, đây là “vi phạm trắng trợn chủ quyền của nước này”.
Với diện tích 160.000 km vuông, Essequibo là tâm điểm của căng thẳng gia tăng giữa hai nước kể từ khi Guyana khởi động đấu thầu khai thác dầu mỏ tại khu vực này vào tháng 9/2023, dẫn đến việc Venezuela tổ chức trưng cầu dân ý.
Cuộc trưng cầu ý kiến này đã kết thúc với “chiến thắng áp đảo” (96,33%) ủng hộ việc sáp nhập khu vực có khoảng 125.000 người sinh sống này, tương đương 1/5 dân số Guyana, vào Venezuela.
Caracas cho rằng sông Essequibo phải là ranh giới tự nhiên, giống như năm 1777 dưới thời đế quốc Tây Ban Nha.
Về phần mình, Guyana khẳng định rằng biên giới, có từ thời thuộc địa Anh, đã được một tòa án trọng tài tại Paris xác nhận vào năm 1899.
