Về Côn Đảo nghe biển hát lời tri ân

Tham dự lễ giỗ có anh Bùi Quang Huy, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, cựu tù Côn Đảo Châu Văn Mẫn - nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Xây dựng lực lượng CAND (Bộ Công an) và gần 200 cựu tù Côn Đảo, cựu tù kháng chiến, lực lượng vũ trang, đoàn viên thanh niên và đông đảo nhân dân huyện Côn Đảo.

Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Trung tướng Châu Văn Mẫn nghe ôn lại truyền thống cựu tù Côn Đảo.

Giữa không gian bao la của biển trời Côn Đảo, 9 tiếng chuông ngân vang như vọng về hào khí đấu tranh kiên cường bất khuất của lớp lớp những người con ưu tú đã vĩnh viễn nằm lại Côn Đảo. Trong không khí thiêng liêng, các cựu tù Côn Đảo, cựu tù kháng chiến và người dân Côn Đảo đã thành kính dâng những nén hương tới Bác Hồ; cố Tổng Bí thư Lê Hồng Phong; nhà yêu nước Nguyễn An Ninh; nữ anh hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu và các anh hùng liệt sĩ, đồng bào yêu nước đã ngã xuống cho độc lập và thống nhất đất nước.

Lễ giỗ thắp hương tại Đài tưởng niệm Côn Đảo.

Tại buổi lễ, Trung tướng Châu Văn Mẫn đã ôn lại ý nghĩa của lễ giỗ chung Côn Đảo, hồi tưởng về những năm tháng đầy bi tráng và những thời khắc đáng nhớ tại Côn Đảo. Những câu chuyện về sự đấu tranh kiên cường, bất khuất trong lao ngục, tình cảm đồng chí, đồng đội, thời khắc quan trọng, đặc biệt là không khí vỡ òa, sục sôi nhưng cũng đầy kỷ luật của ông và những người tù kháng chiến trong ngày giải phóng Côn Đảo 1/5/1975 khiến người tham dự không khỏi rưng rưng xúc động.

Trước đó một ngày, Ban tổ chức đã tổ chức lễ tưởng niệm liệt sĩ cựu tù Côn Đảo tại 4 nơi gồm: Nghĩa trang Hàng Dương, Khu di tích trại Phú An (Trại 6B), Bãi xử bắn mũi Lò Vôi và nghĩa trang Hàng Keo, nơi diễn ra các cuộc đấu tranh bất khuất, kiên trung, sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ, chiến sĩ cách mạng và đồng bào yêu nước.

Các cựu tù Côn Đảo gặp nhau ôn lại những ký ức không bao giờ quên.

Sau 48 năm đất nước hoàn toàn giải phóng, hiện nay, hầu hết những cựu tù Côn Đảo đều đã bước vào tuổi “xưa nay hiếm”, thế nhưng khi nhận được lời mời của Ban tổ chức, họ đã trở lại Côn Đảo để cùng nhau tổ chức lễ giỗ, tri ân, tưởng nhớ các bậc tiền nhân và những đồng chí, đồng đội đã hy sinh đang yên nghỉ trên mảnh đất Côn Đảo.

Lần đầu trở lại Côn Đảo sau 49 năm, cựu tù Trương Tuyết Mai (tự Trương Ngọc Lâm, 74 tuổi) đã không kìm nén được nước mắt khi gặp lại đồng đội những ngày tháng bị giam cầm trong Chuồng Cọp. Gần nửa thế kỷ trôi qua, ký ức về “địa ngục trần gian” chưa bao giờ phai mờ trong tâm trí của bà Tuyết Mai. Trong niềm cảm xúc trào dâng, cựu tù Tuyết Mai chia sẻ: “Hơn hai vạn người tù đã gửi máu xương trên mảnh đất này, nhưng trong nghĩa trang chỉ có 1922 ngôi mộ, trong đó 714 ngôi mộ còn tên, chỉ là một phần rất nhỏ trong số những gì đã xảy ra ở nhà tù khủng khiếp này. Bao nhiêu hài cốt, tro xương của đồng đội tôi vương vãi bên ngoài các nấm mộ ở Hàng Dương, ở Nghĩa trang Hàng Keo và ở khắp nơi bị vùi dập, đã tan biến vào đất cát, vào cỏ cây của Côn Đảo hay đã hòa vào đại dương là nỗi đau chung của cả dân tộc và lớn dần theo năm tháng”.

Thượng tá Võ Minh Thuận - Trưởng Công an huyện Côn Đảo hỏi thăm các cựu tù.

Rưng rưng những dòng lệ hòa với từng giọt mồ hôi giữa cái nắng gió của trời Côn Đảo, cựu tù Lê Thị Đức, 73 tuổi may mắn hơn nhiều đồng đội của mình vì bà còn sức khỏe, còn minh mẫn để được trở về Côn Đảo thêm một lần nữa. Sau ngày đất nước hòa bình, đây là lần thứ 4 bà Đức ra thăm lại buồm giam trại 6B (nay là trại Phú An). 6B được mệnh danh là “lõm” giải phóng. Trong lịch sử đấu tranh ở nhà tù Côn Đảo giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lực lượng tù chính trị câu lưu Trại 1 –6B là lực lượng luôn ở tuyến đầu chống địch quyết liệt nhất.

Họ là những người giương cao ngọn cờ chính nghĩa trên mặt trận đấu tranh chính trị ngay trong tay giặc vào thời điểm tình hình còn rất đen tối và là lực lượng đã giữ vững vị trí bảo vệ khí tiết cách mạng trong chốn ngục tù. Ở Côn Đảo, họ là lực lượng tiến hành cuộc đấu tranh giai dẳng và rất quyết liệt để bảo vệ nhân phẩm, giữ lấy giá trị làm người, chống lại ý đồ vô cùng thâm độc của kẻ thù và đã dành thắng lợi hoàn toàn.

Các cựu tù Côn Đảo trở về thăm lại nghĩa trang Hàng Keo, nơi những đồng đội của họ đã nằm lại

Cựu tù Lê Thị Đức dù chân đã yếu, tay đã run nhưng khi gặp lại đồng đội tù đày năm xưa, bà thấy mình thật hạnh phúc và sung sướng. “Chúng tôi hứa với nhau ai còn sức khỏe hãy cố gắng về Côn Đảo, hãy luôn gắn bó với nhau, không phải để hoài niệm những quá khứ hào hùng, mà để cùng nhau làm những điều có ý nghĩa cho các anh hùng liệt sĩ, cho những đồng đội của mình. Họ đã âm thầm dâng hiến trọn vẹn cuộc đời cho Tổ quốc, xương máu của những người tù yêu nước đã thấm đẫm trên từng tấc đất Côn Đảo”.

Ngọc Thiện