Vẫn khó xử lý làm nhà trên đất chưa phù hợp mục đích sử dụng đất

Xã Bản Phiệt (huyện Bảo Thắng) có 549 trường hợp xây dựng nhà ở và các công trình xây dựng khác trên đất chưa phù hợp với mục đích sử dụng đất (330 trường hợp làm nhà, xây dựng công trình, vật kiến trúc trên đất nông nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và 219 trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất).

Khu tiểu thủ công nghiệp thôn K8, xã Bản Phiệt đang vướng quy hoạch.

Sau khi rà soát và đưa ra nhiều giải pháp như tuyên truyền, hỗ trợ người dân hoàn thiện các thủ tục, đến hết năm 2023, đã có 24 trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Việc xử lý làm nhà trên đất chưa phù hợp mục đích sử dụng đất tại xã Bản Phiệt được huyện Bảo Thắng đánh giá là chậm, trong đó có nguyên nhân do người dân chưa đủ khả năng tài chính để thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật.

Khu dân cư trung tâm xã Bản Phiệt ven Quốc lộ 70 cũng chưa có quy hoạch chi tiết.

Đặc biệt, theo Quyết định 07/2022/QĐ-UBND của UBND tỉnh quy định các trường hợp thửa đất chuyển mục đích sang đất ở nông thôn, không tiếp giáp đường giao thông thì không đủ điều kiện để tách thửa, chuyển mục đích, mặc dù thửa đất tiếp giáp đường giao thông vẫn cùng một chủ sử dụng đất.

Cũng theo quyết định trên, về điều kiện chiều rộng thửa đất theo đường giao thông đối với đường thôn, liên thôn phải đủ 8 m trở lên, cũng gây khó khăn cho không ít người dân có nguyện vọng tách thửa chuyển mục đích.

Ông Nguyễn Anh Tú, Chủ tịch UBND xã Bản Phiệt băn khoăn, bên cạnh những khó khăn chung về quy định của UBND tỉnh thì tại xã đang vướng mắc về quy hoạch chi tiết ở khu trung tâm xã và khu kinh tế mở trong thôn Bản Quẩn, khu tiểu thủ công nghiệp thôn K8.

Năm 2023, Bảo Thắng có 6.382 trường hợp hộ gia đình, cá nhân có nhà ở, công trình, tài sản trên đất chưa phù hợp với mục đích sử dụng đất (2.848 trường hợp có đủ điều kiện để xử lý; 3.534 trường hợp không đủ điều kiện xử lý). Từ năm 2019 đến nay, toàn huyện mới xử lý được 1.519 trường hợp.

Ông Đào Văn Quang, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bảo Thắng cho rằng, những năm qua, việc biến động đất đai trên địa bàn huyện rất lớn, dẫn tới quá tải cho việc giải quyết, xử lý hồ sơ, trong khi nguồn nhân lực không đủ để thực hiện các thủ tục cho người dân. Thêm vào đó, tại các xã, nhiều hộ sống đan xen, phân tán trong khu vực sản xuất, gây khó khăn cho công tác quy hoạch khu dân cư, quy hoạch sử dụng đất… Bảo Thắng đã đưa ra một số giải pháp đó là: đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân; giao chỉ tiêu cho cán bộ, công chức và các trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố tuyên truyền tới các hộ; phân loại từng trường hợp để có giải pháp xử lý…

Thị xã Sa Pa là địa bàn “nóng” về vấn đề liên quan đến đất đai. Chỉ trong năm 2023, thị xã đã xử lý 149 trường hợp làm nhà trên đất không phù hợp với mục đích sử dụng đất, trong đó đã cưỡng chế và vận động tháo dỡ 61 trường hợp.

Ông Cao Bá Quý, Phó Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa cho biết, các trường hợp xây dựng trên đất không phù hợp nhiều nhất tại các xã Mường Hoa, Tả Van do có nhiều người ở các địa phương khác đến mua bán, chuyển nhượng đất và xây dựng các công trình nhà ở, kiến trúc…

Thị xã Sa Pa đã xây dựng Kế hoạch số 127/KH-UBND về triển khai thực hiện lập lại kỷ cương trong công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng và cơ sở kinh doanh dịch vụ - du lịch trên địa bàn. Qua rà soát, giai đoạn trước ngày 30/5/2019 có 5.105 trường hợp vi phạm; từ 1/6/2019 đến 30/12/2022 là 2.356 trường hợp; từ 1/1/2023 đến tháng 12/2023 là 149 trường hợp.

Thị xã Sa Pa xử lý nhiều trường hợp vi phạm về xây dựng trên đất chưa phù hợp năm 2023.

Ông Cao Bá Quý cho biết thêm, từ năm 2023, thị xã đã quyết liệt xử lý vi phạm về đất đai, trong đó phải kể đến việc xử lý theo Kết luận thanh tra số 1956 của Sở Tài nguyên và Môi trường về công tác giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thuộc thẩm quyền UBND cấp huyện tại thị xã Sa Pa.

Nội dung khắc phục, thị xã Sa Pa đã ban hành các quyết định hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi quyết định giao đất, đồng thời kiểm điểm nghiêm túc các cán bộ, công chức và lãnh đạo chủ chốt liên quan vi phạm, đã có hơn 40 cán bộ từ thị xã đến cơ sở bị xem xét kỷ luật.

Thị xã Sa Pa cũng đưa ra các giải pháp cho năm 2024 để có thể giải quyết các bước tiếp theo như: Đối với nhóm đất có công trình hình thành trước ngày 1/7/2014 phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thì các xã, phường lập danh sách để báo cáo, đồng thời vận động người dân thực hiện đầy đủ thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đối với nhóm có công trình trước ngày 1/7/2014 không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất nhưng phù hợp với quy hoạch xây dựng, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ tổng hợp tham mưu UBND thị xã trình UBND tỉnh điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Nhóm các trường hợp vi phạm đã rà soát, có trong sổ bộ rà soát năm 2019 trở về trước sẽ tiếp tục thực hiện theo kế hoạch, trường hợp có khó khăn, vướng mắc sẽ báo cáo Thường trực Thị ủy, lãnh đạo UBND thị xã để cho ý kiến chỉ đạo. Các nhóm trường hợp còn lại đề nghị UBND các xã, phường lập kế hoạch để tuyên truyền, vận động tháo dỡ công trình; trường hợp không tháo dỡ thì hoàn thiện hồ sơ xử lý cưỡng chế...