Ukraine chuyển bệ phóng Patriot bị Nga tập kích gây hư hại về Mỹ sửa chữa

Trang tin quân sự Defense Express của Ukraine hôm 21/4 công bố video tại sân bay quốc tế Harrisburg ở thành phố Middletown thuộc bang Pennsylvania, cho thấy bệ phóng M903 thuộc tổ hợp Patriot được dỡ từ vận tải cơ An-124 Ukraine và đưa tới địa điểm không xác định.

Trong video, một phần bệ phóng bị cháy xém, trong khi cụm thiết bị phía trước bị móp méo và có nhiều lỗ thủng, dường như do trúng mảnh văng từ vũ khí của Nga.

Bệ phóng có màu sơn kiểu cát sa mạc, nhiều khả năng nằm trong tổ hợp Patriot được Mỹ chuyển cho Ukraine, do phiên bản Đức viện trợ có màu sơn ngụy trang xanh nâu.

Dữ liệu theo dõi hành trình dân sự cho thấy máy bay An-124 Ukraine rời Ba Lan hôm 5/4 và đáp xuống Mỹ không lâu sau đó, nhưng đây là lần đầu xuất hiện hình ảnh bệ phóng M903 được lấy khỏi bụng máy bay để mang đi sửa chữa.

Chưa rõ thời gian và địa điểm trận địa Patriot bị tập kích dẫn tới hư hỏng thiết bị này. Bộ Quốc phòng Mỹ và quân đội Ukraine chưa bình luận về hình ảnh.

Ukraine đang vận hành khoảng 3-5 tổ hợp Patriot được Mỹ và một số nước châu Âu chuyển giao.

Đây từng được kỳ vọng là vũ khí có thể thay đổi đáng kể cục diện trên bầu trời Ukraine, nhờ năng lực chiến đấu vượt trội so với các hệ thống phòng không mà phương Tây viện trợ trước đó.

Một tổ hợp đã bị hư hại trong đòn tập kích của Nga rạng sáng 16/5/2023, nhưng Ukraine tuyên bố nó vẫn đảm bảo khả năng chiến đấu.

Hệ thống tên lửa phòng thủ MIM-104F PAC-3 (Patriot Advanced Capability), gọi tắt là Patriot, được Mỹ phát triển để thay thế hệ thống Nike Hercules và thay thế luôn hệ thống MIM -23 Hawk.

Patriot đã phục vụ trong quân đội Mỹ từ tháng 12/1981, từ đó tới nay thêm nhiều đồng minh của Mỹ được trang bị hệ thống tên lửa phòng thủ này.

Cấu trúc của hệ thống Patriot bao gồm: trạm chỉ huy AN/MSQ-104; radar đa chức năng AN/MPQ-53; bệ phóng M901; tên lửa phòng không MIM104; trạm nguồn năng lượng AN/MSQ-26; phương tiện kỹ thuật ngụy trang điện tử và cuối cùng là thiết bị kết nối thông tin.

Hiện nay, hệ thống tên lửa Patriot đã được mô-đun hóa nên việc triển khai một khẩu đội chỉ mất chưa đầy 1 giờ đồng hồ.

Thành phần quan trọng nhất trong hệ thống tên lửa Patriot là hệ thống radar AN/MPQ-53/65. Đây là radar mạng pha quét điện tử thụ động có thể quét một khu vực bán kính lớn và theo dõi phát hiện hàng trăm mục tiêu cùng lúc.

Sau đó radarAN/MPQ-53/65 dẫn tên lửa tiêu diệt mục tiêu. Loại radar này sử dụng hệ điều khiển bằng điện tử quét từng phần vì thế rất khó bị gây nhiễu… Đây là sự khác biệt với các hệ thống tên lửa khác.

Tiến trình đánh chặn 1 tên lửa đạn đạo bằng 2 tên lửa Patriot diễn ra như sau: Khi 1 tên lửa đạn đạo được radar phát hiện, nó sẽ đánh giá ngay về tốc độ, độ cao, cách xử lý, diện tích radar hiệu dụng của mục tiêu.

Khi những dữ liệu về mục tiêu đạt chuẩn, sẽ hiển thị trên màn hình tại trạm điều khiển AN/MSQ-104, sỹ quan chỉ huy tác chiến sẽ đánh giá mục tiêu thêm 1 lần.

Tiếp ngay sau đó sỹ quan sẽ lệnh cho trắc thủ đưa hệ thống tên lửa phòng thủ từ chế độ chờ sang chế độ phóng.

Việc phóng tên lửa diễn ra tự động tại thời điểm máy tính xác định mục tiêu sẽ bị tiêu diệt lớn nhất; hệ thống máy tính sẽ xác định ống phóng nào trong khẩu đội có khả năng tiêu diệt được mục tiêu và lệnh phóng quả tiếp theo sẽ sau chỉ 4 giây.

Khi tên lửa rời bệ phóng, radar tiếp tục bám mục tiêu và nạp những thông tin mới về mục tiêu cho tên lửa.

Tới giai đoạn cuối, radar đặt trong quả tên lửa tiếp tục bắt bám mục tiêu, đánh chặn.

Động cơ điều chỉnh hướng trên tên lửa đánh chặn sẽ điều chỉnh sao cho 2 đầu đạn nằm trên cùng quỹ đạo.

Sau khi tên lửa đánh chặn thứ nhất lao thẳng vào phá hủy lửa đạn đạo đối phương; tên lửa đánh chặn thứ hai sẽ tìm kiếm đầu đạn của tên lửa đạn đạo và tiến công phá hủy chúng.

Tên lửa đánh chặn trên hệ thống Patriot sử dụng động cơ rocket một tầng, nhiên liệu rắn với cơ cấu điều khiển độc cao đặc biệt để cơ động trong khi bay.

Đạn tên lửa lửa dài 5,2m, đường kính thân 25 cm, sải cánh 50 cm, tốc độ tối đa khoảng 6.500 km/h, trọng lượng phóng 312 kg, đầu đạn HE nổ mảnh nặng 73 kg với ngòi nổ cận đích.

Hệ thống Patriot có khả năng vô hiệu hóa các mối đe dọa như tên lửa đường đạn chiến dịch-chiến thuật mang đầu đạn hạt nhân, tên lửa hành trình, các loại máy bay hiện đại và cả UAV.

Các chuyên gia quân sự cho rằng, hệ thống Patriot, đặc biệt các phiên bản nâng cấp là bước nhảy vọt về chất so với bất kì hệ thống tên lửa phòng không nào.

Ngày nay các biến thể mới trong gia đình tên lửa Patriot luôn được cải tiến, và biến thể PAC3 mới nhất sử dụng kiểu đạn đánh chặn mới với phương thức Hit to Kill (truy đuổi và tiêu diệt).

Hit to Kill là phương thức có độ chính xác cực cao, và tiêu diệt mục tiêu bằng động năng thay vì bằng đầu đạn nổ.

Với phương thức này quả đạn tên lửa sẽ nhỏ và nhẹ hơn, điều đó cho phép mỗi xe mang phóng có thể mang theo tối đa 16 quả đạn thay vì chỉ 4 quả như trước kia.