Tuổi hai mươi của liệt sĩ Lê Văn Thể

Lê Văn Thể quê ở xã Quỳnh Lâm, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Năm 1972, anh là sinh viên năm thứ 4 chuyên ngành Tiếng Nga, Khoa Ngoại ngữ, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Nhờ thành tích học tập xuất sắc, anh có tên trong danh sách được cử ra nước ngoài học tập. Nhưng cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đang ở giai đoạn ác liệt, anh tạm gác con đường tương lai tươi sáng, viết đơn tình nguyện nhập ngũ khi vừa tròn 22 tuổi.

Một trong những trang nhật ký của liệt sĩ Lê Văn Thể.

Những năm tháng chiến đấu trên chiến trường, anh đã viết và gửi 21 bức thư về gia đình. Bức thư cuối cùng anh gửi về là ngày 14-5-1974, khi anh cùng đơn vị chuẩn bị hành quân từ Campuchia về Cần Thơ. Trong thư, anh hứa hẹn: “Đánh Mỹ gần đến ngày thắng lợi rồi, đánh Mỹ xong lại về học tiếp”. Và đó cũng là bức thư duy nhất anh kể về những cam go của cuộc chiến, như một dự cảm không lành: “Nhiệm vụ của chúng con là về hoạt động ở Cần Thơ. Đường bộ từ đây về đến đó còn dưới một tháng nữa. Dọc đường đi cũng sẽ chạm nhiều địch và pháo, sẽ nguy hiểm chứ không bình thường như trước. Chưa ai ở miền Tây này nhận được một bức thư cả. Do vậy từ nay con không có thư về nhà nữa đâu”.

Đến cuối năm 1976, gia đình nhận được giấy báo tử, thông tin: Đồng chí Lê Văn Thể, Trung đội trưởng, Trung đoàn 10, Sư đoàn 4 đã hy sinh tại huyện Long Mỹ, tỉnh Cần Thơ vào ngày 20-10-1974. Cùng với giấy báo tử, gia đình nhận được kỷ vật của liệt sĩ Lê Văn Thể từ đơn vị gửi về. Trong đó có cuốn nhật ký dày hơn 100 trang anh viết trên đường ra trận, ghi lại kỷ niệm đẹp của những ngày cầm súng diệt thù, nỗi nhớ mẹ cha, nhớ các em và tình yêu mới chớm nở với một cô gái Hà thành; quyết tâm của người chiến sĩ trong lửa đạn chiến tranh; những chiêm nghiệm rút ra trên chặng quân hành đã qua thể hiện trách nhiệm của bản thân trước cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc...

Lý tưởng của liệt sĩ Lê Văn Thể được viết ngay ở những trang đầu của nhật ký: “Ngày 2-10-1972, tuổi tròn 22, tuổi của thế hệ chống Mỹ như bao thế hệ trước. Cùng với tuổi 22 này biết bao nhiêu người đã bước vào cuộc chiến đấu một cách thanh thản với tất cả nhiệt tình và sức lực của mình... Trong cuộc đấu tranh gian khổ này, mình tin là mình sẽ nhận ra được ngay bản thân mình. Mình sẽ sẵn sàng đón đợi tất cả mọi khó khăn trở ngại trên đường mình đi để ngày mai sẽ vững vàng hơn trong cuộc sống.

Nếu như cuộc sống của tuổi 20 đầy băn khoăn trăn trở thì cuộc sống hôm nay sẽ là tích lũy và thể nghiệm rất nhiều. Hôm nay cuộc đời sẽ khắc nghiệt hơn xưa nhưng mình đã thấy được phần nào “cái tôi” trong “cái ta” của dân tộc”.

Đầu tháng 3-2019, gia đình liệt sĩ Lê Văn Thể quyết định hiến tặng tất cả kỷ vật, gồm: 21 lá thư; 2 bức ảnh liệt sĩ gửi về cho gia đình; Giấy Chứng nhận của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội chứng nhận đồng chí Lê Văn Thể hoàn thành chương trình năm thứ 4 Khoa Ngoại ngữ; 1 cuốn sổ ghi chép viết bằng tiếng Nga; 1 cuốn sổ nhật ký ghi lại những kỷ niệm trong chiến trường cho Bảo tàng Quân khu 4 để góp phần truyền lửa cho thế hệ trẻ ngày nay.

Bài và ảnh: HOÀNG TRUNG