Từ vụ CSGT bắn chỉ thiên vì bị tấn công: Khi nào cảnh sát được phép nổ súng?

Ngày 26/9, Công an huyện Yên Minh (Hà Giang) đã tạm giữ 1 đối tượng cầm đầu nhóm 6 người tấn công cán bộ của Đội CSGT - Trật tự khi đang làm nhiệm vụ.

Trước đó, sáng 24/9 tổ công tác gồm 5 cán bộ của Đội CSGT-Trật tự, Công an huyện Yên Minh đang làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm tại khu vực xã Mậu Duệ thì phát hiện 2 trường hợp đi xe máy không đội mũ bảo hiểm nên đã yêu cầu dừng xe để kiểm tra. Thấy vậy, người đi xe máy đã tăng ga bỏ chạy vào khu vực chợ Mậu Duệ, sau đó đâm, đụng vào một số gian hàng của các tiểu thương.

Cán bộ CSGT - Trật tự đã nổ súng bắn chỉ thiên khi bị nhóm đối tượng tấn công. Ảnh chụp từ clip

Tiếp đó, 2 người này kêu gọi người thân trong chợ lao ra rồi cùng đuổi, đánh một cán bộ của tổ công tác. Để tự vệ, cán bộ này đã phải rút súng công vụ (đạn nhựa) và bắn chỉ thiên 2 phát lên trời, nhưng đoàn người hung hãn vẫn đuổi theo để tấn công.

Chiến sĩ CSGT bị đuổi đánh đã phải chạy vào nhà dân để thoát khỏi sự đuổi, đánh của nhóm người trên.

Liên quan đến vụ việc này, nhiều người đặt ra câu hỏi khi nào cảnh sát được phép nổ súng để trấn áp? Nếu nổ súng, người thi hành công vụ cần thực hiện những thao tác và đáp ứng các điều kiện như thế nào?

Giải đáp những thắc mắc trên, luật sư Quách Thành Lực - Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, theo Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017 cùng Thông tư 17/2018/TT-BCA của Bộ Công an quy định vũ khí gồm vũ khí quân dụng, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao và vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự.

Công cụ hỗ trợ gồm các loại súng bắn điện, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, từ trường, laze, lưới; súng phóng dây mồi; súng bắn đạn nhựa, nổ, cao su, hơi cay, pháo hiệu, đánh dấu; các loại dùi cui điện, dùi cui kim loại.

Đối với việc sử dụng vũ khí quân dụng, khoản 1 Điều 23 Luật này cho phép người thi hành nhiệm vụ được phép nổ súng trong các trường hợp:

Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, vũ lực hoặc công cụ, phương tiện khác tấn công hoặc chống trả đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác.

Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, vũ lực hoặc công cụ, phương tiện khác gây rối trật tự công cộng đe dọa tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác.

Người đang bị truy nã, bị bắt, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, tạm giữ, tạm giam, người đang bị áp giải, xét xử hoặc chấp hành hình phạt tù đang chống trả, đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác. Đối tượng đang đánh tháo người bị dẫn giải, người bị giam, giữ, áp giải do phạm tội nghiêm trọng, phạm tội rất nghiêm trọng, phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm.

Khi biết rõ đối tượng đang thực hiện hành vi phạm tội nghiêm trọng, phạm tội rất nghiêm trọng, phạm tội đặc biệt nghiêm trọng.

Ngoài ra, người thi hành công vụ được nổ súng vào phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, phương tiện giao thông đường thủy nội địa, trừ phương tiện giao thông của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự nước ngoài, cơ quan đại diện tổ chức quốc tế để dừng phương tiện đó trong trường hợp đối tượng điều khiển phương tiện đó tấn công hoặc đe dọa trực tiếp đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác.

Hoặc khi biết rõ phương tiện do đối tượng phạm tội điều khiển cố tình chạy trốn, trừ trường hợp trên phương tiện có chở người hoặc có con tin.

Khi biết rõ trên phương tiện chở đối tượng phạm tội hoặc vũ khí, vật liệu nổ trái phép, tài liệu phản động, bí mật nhà nước, ma túy, bảo vật quốc gia cố tình chạy trốn, trừ trường hợp trên phương tiện có chở người hoặc có con tin.

"Như vậy, pháp luật cho phép cảnh sát nổ súng mà không cần cảnh báo trong các trường hợp như người vi phạm tấn công gây nguy hiểm cho người xung quanh. Đối tượng trực tiếp phạm tội khủng bố, giết người, bắt cóc con tin; truy bắt người phạm tội nghiêm trọng hay truy bắt phương tiện chở tội phạm, hàng cấm...

Trừ những trường hợp đặc biệt theo khoản 2, Điều 23 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, người thi hành nhiệm vụ độc lập phải cảnh báo bằng hành động, mệnh lệnh lời nói hoặc bắn chỉ thiên trước khi nổ súng.

Việc sử dụng vũ khí phải tuân thủ các nguyên tắc như giảm thiểu tối đa thiệt hại, không nổ súng vào các đối tượng đặc biệt nếu không bị chống trả hay sử dụng khi không còn biện pháp ngăn chặn nào khác", luật sư Lực nói.

Phúc Đức