Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam: Vững bước tiến lên trên chặng đường gian khó

Việt Nam là một trong những quốc gia hiện có tỷ lệ ô nhiễm bom mìn cao trên thế giới. Ước tính số bom đạn sau chiến tranh để lại ở Việt Nam khoảng 800.000 tấn, diện tích ô nhiễm và nghi ngờ ô nhiễm bom, mìn khoảng 6,1 triệu ha, chiếm 18,82% tổng diện tích của cả nước. Số bom, mìn, vật liệu chưa nổ hiện còn nằm rải rác tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó tập trung nhiều tại các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ. Thống kê đến năm 2023, sau hàng chục năm tiến hành rà phá bom, mìn, hiện vẫn còn khoảng 5,6 triệu ha, tương đương với 17,71% diện tích còn bị ô nhiễm.

Khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh được Đảng, Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách và lâu dài nhằm bảo vệ an toàn cho nhân dân và phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Ngày 21-4-2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định ban hành Chương trình 504. Để triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình 504, ngày 4-3-2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 319/QĐ-TTg thành lập VNMAC, đặt dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, giao Bộ Quốc phòng trực tiếp quản lý.

Lễ ký Bản ghi nhớ về hỗ trợ, hợp tác khắc phục hậu quả bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh tại Việt Nam giữa VNMAC và NPA, tháng 10-2021. Ảnh: VNMAC

Với vai trò là Cơ quan điều phối cấp quốc gia các hoạt động khắc phục hậu quả bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh ở Việt Nam, trên chặng đường 10 năm xây dựng và phát triển, VNMAC đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Thực hiện nhiệm vụ Ban chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (Ban chỉ đạo 701) và Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 701 giao, hằng năm, VNMAC đã phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, các tổ chức chính trị, xã hội, các hội, quỹ, UBND các tỉnh tổ chức nhiều sự kiện tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức phòng, tránh tai nạn bom, mìn cho nhân dân, hỗ trợ các nạn nhân bom, mìn tái hòa nhập cộng đồng và phát triển sinh kế bền vững.

VNMAC đã tham mưu Bộ Quốc phòng thực hiện thành công dự án “Điều tra, khảo sát lập bản đồ ô nhiễm bom, mìn, vật nổ trên phạm vi toàn quốc” tại 63/63 tỉnh, thành phố trên cả nước và tổ chức công bố vào tháng 3-2018. Kết quả của dự án đã cung cấp thông tin về những khu vực hiện còn nghi ngờ bị ô nhiễm bom, mìn và các tác động đối với kinh tế-xã hội, từ đó giúp các bộ, ngành, địa phương có cơ sở hoạch định chiến lược và định hướng ưu tiên sử dụng các nguồn lực để phát triển kinh tế-xã hội đạt hiệu quả cao nhất. VNMAC cũng xây dựng các chương trình khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh theo từng giai đoạn; triển khai những hoạt động nâng cao năng lực quản lý điều hành và nghiên cứu phát triển; phối hợp với các cơ quan, đơn vị của Bộ Quốc phòng triển khai nhiều chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học phát triển hệ thống trang thiết bị, phương tiện dò tìm, xử lý và xây dựng hệ thống thông tin quản lý ô nhiễm bom, mìn, vật nổ và đưa vào ứng dụng thực tế...

VNMAC tổ chức huấn luyện cho đội Công binh số 1 tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, tháng 11-2021. Ảnh: VNMAC

VNMAC phối hợp với các đơn vị liên quan tuyên truyền nâng cao nhận thức phòng, tránh tai nạn bom, mìn tại tỉnh Lạng Sơn, tháng 11-2022. Ảnh: VNMAC

Trong nỗ lực đẩy mạnh thực hiện Chương trình 504, VNMAC đã chủ động tăng cường hợp tác quốc tế nhằm kêu gọi, vận động sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế. VNMAC cũng thiết lập được mối quan hệ hợp tác chính thức với nhiều tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ nước ngoài; tích cực tham gia vào các hội nghị, hội thảo, diễn đàn khu vực và quốc tế trong khắc phục hậu quả bom, mìn, qua đó thể hiện tinh thần trách nhiệm của Việt Nam đối với các nỗ lực hành động bom, mìn toàn cầu.

Đánh giá về chặng đường 10 năm xây dựng và phát triển của VNMAC, bà Amy Patel, Tham tán Chính trị Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết, VNMAC đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đồng thời hoan nghênh VNMAC rất nỗ lực trong việc tăng cường hợp tác quốc tế nhằm khắc phục hậu quả bom, mìn. Theo bà Patel, Việt Nam không chỉ giải quyết vấn đề ô nhiễm của riêng mình mà còn là quốc gia tiên phong trong nỗ lực hành động bom, mìn toàn cầu. Hoa Kỳ cam kết sẽ đồng hành với Việt Nam để hoàn thành mục tiêu không còn bị ảnh hưởng bởi bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh. Trong khi đó, ông Lee Byung Hwa, Giám đốc quốc gia Văn phòng Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tại Việt Nam nhận định, VNMAC đã trở thành một cơ quan có tầm ảnh hưởng quốc gia về quản lý và điều phối hiệu quả các sáng kiến hành động bom, mìn trên toàn quốc. Ông Lee Byung Hwa hy vọng rằng, thông qua các dự án hành động bom, mìn, KOICA và VNMAC có thể đóng góp vào tương lai tươi sáng hơn của mối quan hệ Hàn Quốc-Việt Nam. Về phần mình, ông Jan Erik Stoa, Giám đốc quốc gia Tổ chức Viện trợ nhân dân Na Uy (NPA) tại Việt Nam, đánh giá cao nỗ lực của VNMAC trong việc tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực hành động bom, mìn cũng như lồng ghép biện pháp bảo vệ môi trường trong các hoạt động kỹ thuật chuyên môn, qua đó góp phần giảm thiểu sự nóng lên toàn cầu.

Trong 10 năm đi vào hoạt động, VNMAC đã được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Quốc phòng tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Đảng bộ VNMAC luôn đạt tiêu chuẩn trong sạch vững mạnh. Nhiều tập thể, cán bộ, nhân viên được tặng thưởng các phần thưởng cao quý của Nhà nước, Bộ Quốc phòng và Binh chủng Công binh...

THÙY LINH

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Xã hội xem các tin, bài liên quan.