Tổng tuyển cử tại Ấn Độ: Định hình vận mệnh quốc gia trong nhiều năm tới

Nguồn: AFP/Getty Images

Cuộc tổng tuyển cử quy mô lớn ở Ấn Độ bắt đầu vào ngày 19.4, và sẽ diễn ra qua 7 giai đoạn ở các bang, kéo dài gần 6 tuần do vị trí địa lý trải dài của đất nước. Điều này bảo đảm tính toàn diện, với mọi cử tri đủ điều kiện, dù sinh sống trên đỉnh Himalaya hay giữa những con phố nhộn nhịp của Mumbai, đều có cơ hội thực hiện quyền bỏ phiếu của mình. Cuộc bầu cử sử dụng các máy bỏ phiếu điện tử được lắp tại hơn 1 triệu phòng bỏ phiếu và Ủy ban bầu cử Ấn Độ triển khai 15 triệu người để giám sát hoạt động trên. Theo kế hoạch, quá trình bỏ phiếu sẽ kết thúc vào ngày 1.6 và kết quả cuối cùng được kiểm và công bố vào ngày 4.6. Nói chung, tổng tuyển cử ở Ấn Độ là một trong những cuộc bầu cử tốn kém nhất thế giới. Năm nay, chi phí dự kiến sẽ lên tới 1,2 nghìn tỷ rupee, gần gấp đôi số tiền đã chi trong cuộc bầu cử năm 2019.

Tại sao bầu cử ở Ấn Độ thu hút sự quan tâm đặc biệt?

Năm nay, Ấn Độ sẽ có 969 triệu cử tri đủ điều kiện - chiếm hơn 10% dân số thế giới. Họ đại diện cho lực lượng cử tri lớn nhất ở bất cứ đâu, trong đó có 18 triệu cử tri lần đầu tiên đi bầu. Hơn 2.600 đảng phái chính trị đã đăng ký tham gia bầu cử. Theo hầu hết các nhà phân tích và thăm dò chính trị, ứng cử viên dẫn đầu là Thủ tướng Narendra Modi và đảng Bharatiya Janata (BJP) của ông, vốn đã nắm quyền từ năm 2014 và đang tìm kiếm nhiệm kỳ thứ 3.

Các chính sách của chủ nghĩa dân tộc theo đạo Hindu của Thủ tướng Modi và Chính phủ BJP được nhiều người đánh giá là đã định hình lại bối cảnh chính trị và văn hóa của đất nước trong thập kỷ qua. Là quốc gia đông dân nhất thế giới và là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất, kết quả của cuộc bầu cử cũng sẽ có tác động trên phạm vi quốc tế. Ấn Độ đã trở thành đối tác ngày càng quan trọng đối với các quốc gia bao gồm Anh, Mỹ và Pháp, những quốc gia gần đây đã ký kết các thỏa thuận và theo đuổi mối quan hệ chặt chẽ hơn với Delhi.

Dấu ấn của BJP

Dẫn đầu cuộc bầu cử này có thể dễ dàng nhận định là đảng BJP, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Narendra Modi. Nhiệm kỳ của ông được nhiều nhà quan sát nhận định là cơn lốc cải cách kinh tế, lòng nhiệt thành dân tộc chủ nghĩa và sự khẳng định của chủ nghĩa đa số Ấn Độ giáo. Dưới sự lãnh đạo của ông, BJP đã đạt đến tầm cao chưa từng có, định hình lại cục diện chính trị và xã hội Ấn Độ.

Hiện BJP đang chiếm đa số trong Quốc hội sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2019, với 303 ghế trong khi tổng số ghế cho các đối tác liên minh của đảng này lên tới 352. Do đó, lần này, đảng khá tự tin rằng liên minh do họ dẫn đầu sẽ giành được hơn 400 trong tổng số 543 ghế của Hạ viện, từ đó củng cố hơn nữa sự thống trị của mình. Thực tế, 400 ghế thậm chí đủ đa số để sửa đổi Hiến pháp của quốc gia.

Bộ máy bầu cử của BJP, được củng cố nhờ sức thu hút của Thủ tướng Modi và mạng lưới cơ sở đáng gờm của đảng, đã đưa BJP trở thành lực lượng dẫn đầu không thể tranh cãi. Tuy nhiên, giữa bầu không khí tự tin toát ra từ đảng cầm quyền, những lo ngại tiềm ẩn vẫn tồn tại, từ chênh lệch kinh tế đến bất ổn xã hội, phủ bóng đen lên bối cảnh bầu cử.

Sức hút của Thủ tướng Narendra Modi

Thủ tướng Modi được coi là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ nhưng cũng là “người của Nhân dân”. Ông xuất thân trong một gia đình nghèo thuộc đẳng cấp thấp ở Gujarat, nơi ông từng giúp cha bán trà - đã giúp ông đối lập với những lãnh đạo chính trị tham nhũng. Hành trình vươn lên của ông, từ chỗ thấp bé đến đỉnh cao của nền chính trị Ấn Độ, đã gây được tiếng vang sâu sắc với quần chúng, thể hiện những đặc tính đầy khát vọng của một Ấn Độ mới, và khiến nhiều người sùng bái. Ông cũng thường gọi người dân Ấn Độ là “Modi ka Parivar”, nghĩa là gia đình của Modi. Chiến lược tiếp cận truyền thông của ông, cùng với mạng lưới các kênh truyền thông rộng khắp, bảo đảm rằng thông điệp của ông có thể thâm nhập vào mọi ngóc ngách của đất nước, củng cố vị thế như nhà lãnh đạo đổi mới.

Chương trình nghị sự thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc Ấn Độ giáo của ông giành được sự ủng hộ lớn trong cộng đồng 80% người Hindu ở Ấn Độ, giúp ông vượt qua các rào cản về đẳng cấp và giai cấp truyền thống đề giành được phiếu bầu trong các cộng đồng nghèo hơn, nông thôn và những đẳng cấp thấp nhất, cũng như từ các cử tri thành thị giàu có hay tầng lớp trung lưu đang lên. Bên cạnh đó, ông cũng được nhiều người khen ngợi vì đã đưa Ấn Độ trở thành cường quốc thế giới được phương Tây săn đón.

Tuy nhiên, sự ủng hộ dành cho ông Modi không đồng đều trên khắp Ấn Độ. Trong khi BJP chiếm ưu thế ở các bang đông dân phía Bắc, được gọi là vành đai Hindu, thì đảng này phải vật lộn để xâm nhập vào nhiều bang phía Đông và phía Nam, đặc biệt là ở Kerala và Tamil Nadu. Do đó, trong cuộc bầu cử này, BJP tập trung nỗ lực để giành được số ghế ở miền Nam.

Bên cạnh việc nhấn mạnh vào tôn giáo và chủ nghĩa dân tộc, trọng tâm chính của BJP sẽ là “sự bảo đảm của Modi”, trong đó Thủ tướng được đặt lên hàng đầu và là trung tâm của một chiến dịch cam kết phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng và xóa đói giảm nghèo cho các gia đình. Ông Modi đã có chuyến công du khắp đất nước, công bố các dự án cơ sở hạ tầng trị giá hàng tỷ rupee bao gồm sân bay và đường cao tốc, đồng thời thúc đẩy các chương trình phúc lợi của Chính phủ, bao gồm cả khẩu phần thực phẩm miễn phí, vốn được cử tri nghèo ưa chuộng.

Tuy nhiên, theo giới phân tích quốc tế, trong khi nền kinh tế Ấn Độ đang phát triển, phần lớn tài sản đó vẫn tập trung ở tầng lớp thượng lưu và khoảng cách giàu nghèo ngày càng mở rộng. Những vấn đề lớn nhất mà phe đối lập sẽ cố gắng tận dụng để công kích BJP là tình trạng thiếu việc làm thường xuyên, đặc biệt là ở giới trẻ, lạm phát khiến cuộc sống của những người Ấn Độ nghèo trở nên ngày càng khó khăn… Do đó, để đạt được mục tiêu hoài bão giành 400 ghế đã đề ra, BJP sẽ phải đặc biệt lưu ý giải quyết những khó khăn trên.

Ngọc Minh