Tổng kiểm tra chung cư mini: Bao giờ hết 'điệp khúc' rà soát?

Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội kiểm tra công tác quản lý chung cư mini tại địa bàn quận Hoàn Kiếm. Ảnh: Linh Phạm

Liên tục chậm tiến độ

Thực hiện Kế hoạch số 234/KH-UBND ngày 15-9-2023 của UBND thành phố Hà Nội về tổng kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với loại hình nhà ở nhiều căn hộ (thường gọi là chung cư mini), cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ trên toàn địa bàn thành phố, Sở Xây dựng được giao nhiệm vụ phối hợp, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai kế hoạch trên toàn địa bàn.

Để việc kiểm tra, rà soát, xử lý vi phạm thực hiện đúng tiến độ, đầy đủ thông tin, thống nhất về số liệu, Sở Xây dựng nhiều lần đôn đốc chính quyền các địa phương triển khai. Theo Kế hoạch số 234/KH-UBND, các đơn vị chấp hành nghiêm túc chế độ thông tin báo cáo kết quả tổng kiểm tra, rà soát về UBND thành phố trước ngày 2-11-2023 để tổng hợp chung. Tuy nhiên, nhiều địa phương chưa hoàn thành số liệu kiểm tra, rà soát.

Do đó, Sở Xây dựng đề xuất UBND thành phố xem xét, chỉ đạo phê bình nghiêm khắc UBND các quận, huyện: Hà Đông, Thanh Oai, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Phú Xuyên, Hoài Đức, Long Biên.

UBND thành phố đã ra văn bản chỉ rõ vẫn còn tình trạng một số UBND cấp xã không quan tâm, vào cuộc mà “giao khoán” cho lực lượng công an kiểm tra, xử lý đối với các cơ sở thuộc phạm vi kiểm tra theo Kế hoạch số 234/KH-UBND. Nhiều buổi kiểm tra không đầy đủ thành phần theo quyết định thành lập đoàn kiểm tra. Sở Xây dựng cũng xác định, một số UBND cấp huyện kiểm tra, rà soát nhưng không xác định, không làm rõ vi phạm, có dấu hiệu bỏ qua vi phạm.

Qua tổng hợp số liệu báo cáo của UBND các quận, huyện, thị xã, ngày 15-12-2023, Sở Xây dựng đã có báo cáo gửi UBND thành phố, theo đó các đơn vị đã kiểm tra 69.448 công trình, trong đó có 2.611 nhà chung cư; 30.298 cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ; 385 nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ và 36.154 nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có nguy cơ cháy, nổ cao. Trong số này, các đơn vị đã xử lý 156 công trình vi phạm; tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính hơn 3 tỷ đồng. Và đây cũng là số liệu tổng hợp duy nhất tới thời điểm hiện tại.

Đang tiếp tục rà soát

Quý I-2024 đã qua, nhưng các số liệu tổng hợp mới nhất vẫn đang chờ các địa phương báo cáo. Hiện trạng được nhiều đơn vị nêu “đang tiếp tục rà soát” mà chưa rõ tiến độ cụ thể ra sao.

Thực tế, trong hơn 2.000 công trình dạng “chung cư mini” trên địa bàn Hà Nội, hầu hết đều có vi phạm về trật tự xây dựng, như xây quá mật độ, sai thiết kế, vượt nhiều tầng so với giấy phép... Đáng lưu ý, những công trình này thường nằm sâu trong các ngõ, ngách nhỏ, không bảo đảm các yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy. Việc thành phố rốt ráo chỉ đạo tổng kiểm tra, rà soát là để tránh xảy ra những sự cố nghiêm trọng.

Có thể điểm lại, chung cư mini số 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân) đã xảy ra cháy, chỉ được cấp phép 3 tầng, 1 tum nhưng chủ đầu tư đã xây lên 9 tầng. Chung cư mini số 22 ngách 236/17 đường Khương Đình (phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân) cũng được chủ đầu tư "hô biến" từ 5 tầng và 1 tum thành 8 tầng. Gần 60 hộ dân ở chung cư này vẫn đang tiếp tục di dời để chủ đầu tư khắc phục hệ thống cột bê tông chịu lực của tòa nhà bị nứt vỡ.

Còn tại quận Long Biên, qua kiểm tra việc chấp hành pháp luật về xây dựng đối với trên 2.000 trường hợp, có 569 trường hợp có nguy cơ cháy nổ cao. Đáng nói, trong 11 nhà ở nhiều căn hộ, cơ quan chức năng phát hiện tất cả đều có vi phạm.

Nguyên nhân dẫn đến việc chậm thực hiện kế hoạch của UBND thành phố được nêu do hầu hết các công trình trong diện kiểm tra đều chưa có giấy phép xây dựng (được xây dựng trước năm 2006). Một số công trình sau khi đầu tư xây dựng, chủ đầu tư đã bán cho người khác hoặc cho đơn vị thứ 2, thứ 3 thuê lại, dẫn đến việc thiếu hợp tác trong quá trình kiểm tra, đùn đẩy trách nhiệm khắc phục vi phạm.

Trước thực trạng tổng kiểm tra, rà soát còn chậm, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội, đại biểu Quốc hội khóa XIII Bùi Thị An nhấn mạnh, những vi phạm này, nếu để tồn tại, khi xảy ra cháy nổ thì hậu quả sẽ hết sức nghiêm trọng. Do đó, để làm rõ trách nhiệm thuộc về ai, ở giai đoạn nào, các cấp quản lý cần rà soát lại toàn bộ quá trình từ khâu cấp phép, thi công, giám sát, sử dụng các tòa chung cư mini. Bên cạnh việc giao Sở Xây dựng chủ trì rà soát và xử lý dứt điểm công trình vi phạm trật tự xây dựng, đề nghị thành phố truy trách nhiệm cán bộ liên quan. “Để lập lại kỷ luật, kỷ cương, cần phải làm kiên quyết, rõ ràng, theo đúng tiến độ đã đặt ra…", bà Bùi Thị An nói.