Tin thế giới 23/12: Nga nói về 'phi quân sự hóa' ở Ukraine, Ngoại trưởng Mỹ-Trung điện đàm, ông Prayut Chan-o-cha sẽ tiếp tục ứng cử

Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha sẽ tiếp tục ứng cử năm 2023. (Nguồn: Bangkok Post)

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.

Nga-Ukraine

* Nga đạt tiến triển đáng kể về “phi quân sự hóa” Ukraine: Ngày 23/12, Điện Kremlin khẳng định Nga đã đạt được tiến triển đáng kể trong mục tiêu “phi quân sự hóa” Ukraine. Trước đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần nhấn mạnh về mục tiêu “phi quân sự hóa” Ukraine, lý do khiến xứ Bạch dương quyết định phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở nước láng giềng Đông Âu.

Nhà lãnh đạo Nga cũng từng phác thảo chi tiết các cách tiếp cận và điều kiện cơ bản trong đàm phán với Ukraine, trước tiên là về tình trạng phi quân sự hóa và trung lập của Ukraine để nước này không là mối đe dọa an ninh đối với Liên bang Nga. (Reuters)

* Quan chức thân Nga: Không còn pháo kích nhắm vào Zaporizhzhia: Ngày 23/12, phát biểu trên truyền hình nhà nước Nga, thống đốc Zaporizhzhia do Moscow bổ nhiệm Yevgeny Balitsky cho biết các cuộc pháo kích vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia “gần như đã dừng lại”. Quan chức này khẳng định quân đội Nga sẽ không rời nhà máy Zaporizhzhia và Ukraine sẽ không thể giành lại cơ sở này. (Reuters)

* Liên hợp quốc kêu gọi giải quyết xung đột ở Ukraine theo luật pháp quốc tế: Phát biểu ngày 23/12 về bình luận của Tổng thống Nga cho rằng xung đột tại Ukraine nên kết thúc càng sớm càng tốt, Người phát ngôn Tổng thư ký Liên hợp quốc Stephane Dujarric nhấn mạnh: “Mục tiêu của chúng tôi là chứng kiến cuộc xung đột đó kết thúc theo các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc”.

Trước đó cùng ngày, ông Putin khẳng định mục đích của Moscow là kết thúc xung đột nổ ra năm 2014 và Nga chưa bao giờ từ chối đối thoại với Ukraine. Vụ trưởng Vụ Bắc Mỹ Bộ Ngoại giao Nga Alexander Darchiev lưu ý sẽ chưa có đối thoại nghiêm túc về bảo đảm an ninh chừng nào các huấn luyện viên và lính đánh thuê của NATO vẫn còn ở Ukraine. Theo ông, Nga hy vọng rằng Mỹ sẽ đủ thận trọng để ngăn chặn tình hình leo thang thành một cuộc đối đầu trực tiếp. (TASS)

* Litva đào tạo quân nhân Ukraine sửa chữa lựu pháo: Ngày 23/12, một nhóm gồm 16 thợ cơ khí quân sự Ukraine đã thị trấn Rukla miền Trung Litva sau khi được đào tạo để sửa chữa các khẩu lựu pháo Đức cung cấp cho Kiev. Trước đó, một vài người trong số họ đã tham gia khóa học nhập môn ở Đức.

Hồi tháng Sáu, Berlin cho biết đã bắt đầu cung cấp lựu pháo 155 mm cho Kiev. Năm tháng sau, tạp chí Der Spiegel (Đức) đưa tin các lựu pháo này đang bị hao mòn nghiêm trọng do phải bắn cường độ cao tới 300 phát mỗi ngày. Một số lựu pháo đã được đưa đến các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để sửa chữa, trong đó có Litva. (AFP)

* Triều Tiên cáo buộc Mỹ “gây đổ máu” cho người Ukraine: Ngày 23/12, Bộ Ngoại giao Triều Tiên nêu rõ: “Cộng đồng quốc tế sẽ phải tập trung vào các hành động tội ác của Mỹ gây đổ máu và hủy diệt cho Ukraine thông qua cung cấp một loạt vũ khí và trang thiết bị sát thương quy mô lớn, thay vì lắng nghe luận điệu vô căn cứ về ‘giao dịch vũ khí’ giữa Triều Tiên và Nga, vốn bị một số thế lực bất lương dựng lên vì những mục đích khác nhau”.

Trước đó cùng ngày, Bộ Ngoại giao Triều Tiên đã lên tiếng chỉ trích Mỹ nỗ lực thúc đẩy tuyên bố chủ tịch của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) lên án những hành vi khiêu khích bằng tên lửa gần đây của Bình Nhưỡng. (TASS)

* Chuyên gia Trung Quốc nói về việc Mỹ chuyển vũ khí cho Ukraine: Trả lời tờ Thời báo Hoàn cầu (Trung Quốc) chuyên gia quân sự nước này Song Zhongping cho rằng Mỹ chuyển vũ khí cho Ukraine không chỉ trực tiếp nhằm vào Nga, mà còn nhằm “làm suy yếu EU, vốn cũng có mối quan hệ cạnh tranh với Mỹ về kinh tế… Ukraine chính là cái giá mà Mỹ trả để thực hiện chiến lược đó”.

Trong khi đó, ông Zhang Hong, một nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Nga, Đông Âu và Trung Á thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, gọi viện trợ quân sự của Mỹ là “biện pháp quan trọng để duy trì hệ thống bá quyền toàn cầu của Mỹ và bảo đảm tình hình an ninh ở châu Âu do Mỹ chi phối, về cơ bản phù hợp với lợi ích chiến lược của bá quyền Mỹ”. Nhà nghiên cứu này cũng tin rằng xung đột Nga-Ukraine đang đi vào bế tắc và chính quyền Kiev đang phải đối phó với tình trạng thiếu vũ khí và thiết bị quân sự ngày càng nghiêm trọng. (TASS)

Mỹ-Trung

* Ngoại trưởng Mỹ-Trung điện đàm: Ngày 22/12, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết: “Ngoại trưởng Antony Blinken đã điện đàm với Ngoại trưởng Vương Nghị. Ông Blinken đã thảo luận sự cần thiết duy trì các kênh thông tin liên lạc mở và quản lý một cách có trách nhiệm mối quan hệ Mỹ-Trung”. Họ cũng trao đổi về xung đột Nga-Ukraine cùng “mối đe dọa đặt ra đối với an ninh toàn cầu và ổn định kinh tế”.

Hai nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc cũng lưu ý tới tình hình dịch bệnh Covid-19 gần đây, trong đó Blinken nhấn mạnh “tầm quan trọng của việc minh bạch đối với cộng đồng quốc tế”. (Sputnik)

Nga-Mỹ

* Đại sứ Nga tại Mỹ: Nguy cơ xung đột giữa hai nước ở mức “cao”: Ngày 23/12, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov đánh giá nguy cơ xảy ra đụng Nga-Mỹ là “cao”. Theo ông, hiện không rõ khi nào hai nước sẽ nối lại đàm phán về đối thoại chiến lược, song đàm phán về trao đổi tù nhân đã có “hiệu quả” và sẽ tiếp tục. (Reuters)

Đông Nam Á

* Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-O-Cha thông báo sẽ ra tranh cử năm 2023: Ngày 23/12, phát biểu với các phóng viên bên ngoài Tòa nhà Chính phủ ở Bangkok, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-O-Cha cho biết đảng Quốc gia Thái Thống nhất mới thành lập đã ủng hộ ông trở thành ứng cử viên thủ tướng tiếp theo trong cuộc bầu cử tháng 5/2023 và ông quyết định sẽ đảm nhận vai trò này.

Trước khi ông Prayut chính thức thông báo, nhiều nguồn tin cho biết ông sẽ rời khỏi đảng Sức mạnh Nhân dân (PPRP), hiện đang dẫn đầu liên minh cầm quyền. Mới đây, PPRP cũng đã thông báo lựa chọn lãnh đạo đảng và quyền Phó Thủ tướng Prawit Wongsuwan làm đại diện đảng này trong cuộc bầu cử năm sau.

Theo đúng kế hoạch, Quốc hội Thái Lan sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 3/2023, mở đường tổ chức cuộc bầu cử quốc hội khóa mới tại nước này vào tháng 5/2023. (TTXVN)

Nam Á

* Ấn Độ: Xe rơi xuống vực, 16 quân nhân thiệt mạng: Ngày 23/12, Quân đội Ấn Độ thông báo, ít nhất 16 quân nhân đã thiệt mạng và 4 người khác bị thương cùng ngày khi xe chở họ rơi xuống hẻm núi ở Đông Bắc Ấn Độ. Chiếc xe gặp nạn khi đang di chuyển cùng 2 xe khác từ Chatten đến Thangu, bang Sikkim. Quân đội Ấn Độ đã ngay lập tức triển khai giải cứu.

Hiện 4 người lính bị thương đã được sơ tán bằng máy bay. Trên Twitter, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh đã bày tỏ sự đau buồn trước mất mát nói trên: "Đất nước vô cùng biết ơn vì sự phục vụ và cam kết của họ. Tôi xin chia buồn với các gia đình tang quyến. Cầu cho những người bị thương nhanh chóng bình phục”. (TTXVN)

* Lãnh đạo Nga-Ấn lên kế hoạch hội đàm năm 2023: Ngày 23/12, Đại sứ Ấn Độ tại Nga Pavan Kapoor cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi dự kiến hội đàm trong năm 2023.

Ông cũng nhắc lại rằng hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau bên lề Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Samarkand vào tháng Chín vừa qua, đồng thời vừa có cuộc điện đàm vào ngày 16/12. Đồng thời, Đại sứ Ấn Độ nhấn mạnh các cuộc tiếp xúc sẽ tiếp tục và lãnh đạo hai nước chắc chắn sẽ gặp nhau, bất kể dưới hình thức nào. (Sputnik)

Đông Bắc Á

* Hàn Quốc phản đối Triều Tiên phóng tên lửa: Ngày 23/12, Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc (JCS) cho biết lúc 16h32 phút cùng ngày, Triều Tiên đã phóng hai tên lửa đạn đạo tầm ngắn (SRBM). Hai tên lửa này xuất phát từ khu vực Sunan ở Bình Nhưỡng đã bay xa lần lượt khoảng 250 và 350 km trước khi rơi vào vùng biển phía Đông.

JSC khẳng định các hoạt động phóng tên lửa của Triều Tiên vi phạm rõ rệt các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, gây tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình và ổn định trên Bán đảo Triều Tiên và thế giới. Kêu gọi Bình Nhưỡng dừng ngay lập tức những hành động này, Quân đội Hàn Quốc cũng nhấn mạnh luôn cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu và đáp trả hành động khiêu khích khi cần thiết.

Trước đó, Hàn Quốc và Mỹ đã tập trận chung trên không với sự tham gia của máy bay ném bom chiến lược B-52H và máy bay tàng hình F-22 của Mỹ. (Yonhap)

Châu Âu

* Pháp: Nổ súng ở Paris, một người thiệt mạng: Ngày 23/12, mạng truyền hình BFM TV (Pháp) đưa tin đã xày ra một vụ nổ súng cùng ngày ở Rue d'Enghien, một quận trung tâm của thủ đô Paris. Một nhân chứng cho biết đã có 7 hoặc 8 phát súng đã được bắn ra, khiến đường phố rơi vào tình trạng hỗn loạn. Truyền thông sở tại ghi nhận một người thiệt mạng, hai người khác nguy kịch. Thủ phạm vụ nổ súng, được cho là một người đàn ông 60 tuổi, đã bị bắt. Cảnh sát cho biết họ đang xử lý vụ việc và kêu gọi công chúng tránh xa khu vực này. (AFP/Reuters)

* Czech kêu gọi ngăn chặn ảnh hưởng của Nga: CTK (Czech) ngày 23/12 dẫn lời Ngoại trưởng nước này Jan Lipavsky nêu rõ: “Tôi nghĩ rằng điều chủ yếu là Nga phải bảo đảm an ninh cho láng giềng, cam kết sẽ không tấn công. Quan trọng là không nên có bất cứ sự chia sẻ quyền lực nào nếu không có Ukraine, không có các quốc gia Trung Âu hoặc Baltic. Theo tôi, giới chức Nga phải chịu trách nhiệm vì đã khơi mào xung đột và cố gắng thay đổi biên giới ở châu Âu bằng vũ lực”.

Đồng thời, Ngoại trưởng Czech coi việc các nước kiên trì giúp đỡ Ukraine là tối quan trọng. Theo ông, trong bối cảnh Nga tiếp tục tấn công vào cơ sở hạ tầng khi mùa Đông tới, các ưu tiên viện trợ cho Ukraine đang thay đổi.

Ông Lipavsky nói: “Việc cung cấp các phương tiện phòng không được nhấn mạnh. Czech không thể đóng vai trò mong muốn, nhưng chúng tôi hoàn thành vai trò của mình trong các vấn đề khác”. Ông cũng nêu ví dụ về các dự án nhân đạo cụ thể tập trung vào nỗ lực cung cấp máy phát điện diesel để cấp điện cho bệnh viện ở Ukraine. (TTXVN)

Châu Mỹ

* Mỹ theo dõi sát cuộc tập trận hải quân Nga-Trung: Ngày 23/12, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ cho biết: “Cùng với các đồng minh và đối tác, chúng tôi đang theo dõi sát hoạt động quân sự của Trung Quốc ở biển Hoa Nam (Biển Đông) và Biển Đông, cũng như tập trận Nga-Trung ở biển Hoa Đông”.

Washington sẽ tiếp tục hoạt động trong khu vực “để gìn giữ hòa bình và ổn định; duy trì luật pháp quốc tế, bao gồm tự do hàng hải và hàng không; và ủng hộ thương mại không bị cản trở cùng các hoạt động sử dụng biển hợp pháp khác".

Thông cáo nhấn mạnh: “Chúng tôi tiếp tục phản đối mọi sức ép hay hành động cưỡng bức quân sự nhằm vào đồng minh và đối tác của chúng tôi trong khu vực. Mỹ đã nói rõ rằng: chúng tôi sẽ tiếp tục cương quyết phản đối bất kỳ hành vi nào thách thức và bẻ cong các quy tắc mà cộng đồng quốc tế dựa vào để duy trì ổn định và hòa bình”.

Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga thông báo một đội tàu thuộc Hạm đội Thái Bình Dương đã tham gia tập trận hải quân với phía Trung Quốc ở biển Hoa Đông ngày 21-27/12. (Sputnik)

Trung Đông-châu Phi

* Ngoại trưởng Mỹ chúc mừng ông Benjamin Netanyahu thành lập chính phủ Israel: Phát biểu tại họp báo gày 22/12, Ngoại trưởng Antony Blinken bày tỏ: “Tôi muốn gửi lời chúc mừng tới Thủ tướng Netanyahu về thông báo thành lập được chính phủ mới. Quốc hội (Israel) vẫn sẽ cần thông qua trước khi chính phủ có thể chính thức tuyên thệ, nhưng chúng tôi mong đợi hợp tác với Israel nhằm thúc đẩy lợi ích của hai nước cũng như các giá trị nằm ở trung tâm của quan hệ song phương, xúc tiến cách tiếp cận lớn hơn nhằm nỗ lực mang lại các biện pháp an ninh, cơ hội, thịnh vượng và phẩm giá cho người Israel và Palestine”.

Ông Blinken khẳng định: “Chúng tôi đã thể hiện qua nhiều chính phủ Israel và Mỹ rằng chúng tôi có quan hệ đối tác vững chắc và chúng tôi nỗ lực vì an ninh của Israel, dù có bất đồng. Lập trường đó cũng sẽ không thay đổi”. (TTXVN)

Minh Vương