Tín hiệu vui về vaccine Chương trình tiêm chủng mở rộng
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 98 về việc bố trí ngân sách trung ương năm 2023 cho Bộ Y tế để mua vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) quốc gia. Số vaccine này sẽ được Bộ Y tế phân bổ cho tất cả các địa phương trong cả nước như trước kia.
Tiêm vaccine dịch vụ cho trẻ tại Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai. Ảnh: H.Dung
Đây là tín hiệu vui đối với người dân, giúp sở y tế các địa phương giải quyết được vấn đề “đau đầu” khi trước đó Bộ Y tế đề nghị các địa phương chủ động mua sắm vaccine trong Chương trình TCMR.
* Mua vaccine đảm bảo đúng quy định, tiết kiệm, hiệu quả
Theo Nghị quyết số 98, Chính phủ giao Bộ Y tế hướng dẫn các địa phương lập kế hoạch, xác định nhu cầu vaccine theo từng chủng loại, cơ cấu vaccine cần thiết; danh mục, lộ trình tiếp nhận từng loại vaccine, đảm bảo lộ trình tăng số lượng vaccine trong Chương trình TCMR. Từ đó, làm cơ sở để xác định nhu cầu, bố trí kinh phí, quản lý và sử dụng vaccine theo quy định.
Căn cứ vào nhu cầu của các địa phương, Bộ Y tế xây dựng dự toán kinh phí gửi Bộ Tài chính để tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2023 cho Bộ Y tế thực hiện.
Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, từ tháng 5-2022, một số loại vaccine trong Chương trình TCMR như: sởi, sởi - rubella, bạch hầu, DPT-VGB-Hib, viêm não Nhật Bản, lao đã hết do nguồn cung vaccine bị gián đoạn. Riêng vaccine 5 trong 1 đã hết từ tháng 2-2022.
Năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024, Đồng Nai cần hơn 702,8 ngàn liều vaccine trong Chương trình TCMR. Trong đó, nhu cầu về vaccine bại liệt dạng uống lớn nhất với hơn 106 ngàn liều.
Tại Đồng Nai, việc thiếu vaccine khiến tỷ lệ trẻ được tiêm chủng đầy đủ không đạt chỉ tiêu đề ra. Những gia đình có điều kiện đã cho con đi tiêm vaccine dịch vụ (phải trả tiền). Nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể cho con đi tiêm dịch vụ khiến trẻ bị bỏ lỡ nhiều mũi tiêm quan trọng, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của trẻ trong tương lai.
Cuối tháng 4-2023, Bộ Y tế có công văn đề nghị các địa phương từ năm 2023 tự mua sắm vaccine TCMR do Bộ Tài chính không bố trí ngân sách trung ương để mua. Điều này gây khó khăn cho các địa phương, vì từ trước đến nay vaccine trong Chương trình TCMR đều do Bộ Y tế mua và cấp cho các địa phương tiêm miễn phí cho trẻ trong độ tuổi.
Tại cuộc họp giải quyết vấn đề vaccine vào tháng 6-2023, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế xây dựng dự thảo Nghị quyết về bố trí ngân sách trung ương cho Bộ Y tế để mua vaccine cho Chương trình TCMR.
BS Phan Văn Phúc, Trưởng khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho hay, từ tháng 5-2023, Trung tâm đã gửi văn bản đến Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương về nhu cầu vaccine trong Chương trình TCMR của tỉnh Đồng Nai. Hy vọng sẽ sớm có vaccine để các địa phương tổ chức tiêm cho người dân sớm nhất có thể.
* Gỡ khó cho các địa phương
Chương trình TCMR bắt đầu được triển khai ở Việt Nam từ năm 1981 do Bộ Y tế khởi xướng với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế thế giới và Quỹ Nhi đồng LHQ. Mục tiêu ban đầu là cung cấp dịch vụ tiêm chủng miễn phí cho trẻ em dưới 1 tuổi, bảo vệ trẻ khỏi mắc 6 loại bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây tử vong cao.
Sau một thời gian thí điểm, chương trình được mở rộng cả về địa bàn và đối tượng tiêm chủng. Từ năm 1985 tới nay, toàn bộ trẻ em dưới 1 tuổi trên toàn quốc đã có cơ hội được tiếp cận Chương trình TCMR.
Giám đốc Sở Y tế Lê Quang Trung cho biết, việc Chính phủ tiếp tục phân bổ ngân sách cho Bộ Y tế để mua sắm vaccine cho Chương trình TCMR rồi cấp cho các địa phương như trước kia là hợp lý. Bởi lẽ, công tác mua sắm vaccine đã được Bộ Y tế thực hiện nhiều năm nay, nếu giao nhiệm vụ cho sở y tế các địa phương sẽ gây khó khăn cho các địa phương và chậm trễ trong công tác triển khai do các địa phương chưa có kinh nghiệm trong vấn đề này. Đó là chưa kể mỗi địa phương sẽ mua các loại vaccine khác nhau, giá thành khác nhau, nơi mua được, nơi không mua được.
TP.Biên Hòa hiện có hơn 15 ngàn trẻ dưới 1 tuổi cần phải tiêm vaccine 5 trong 1/6 trong 1 theo hướng dẫn. Tuy nhiên, theo thống kê của Trung tâm Y tế TP.Biên Hòa, hiện mới có khoảng 12 ngàn trẻ được tiêm vaccine 5 trong 1/6 trong 1, còn lại chưa được tiêm và nếu tình trạng thiếu vaccine còn kéo dài, sẽ có nhiều trẻ bị bỏ lỡ các mũi tiêm quan trọng.
BS Đỗ Minh Quang, Giám đốc Trung tâm Y tế TP.Biên Hòa chia sẻ, hơn 1 năm nay, thiếu vaccine trong chương trình TCMR khiến ngành Y tế của thành phố rất “đau đầu”. Thiếu vaccine miễn phí, người dân đưa trẻ đi tiêm vaccine dịch vụ nhưng không được cập nhật thông tin đầy đủ lên hệ thống cũng làm ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêm vaccine của địa phương.
“Chúng tôi rất mong Bộ Y tế sớm mua sắm được vaccine để gỡ khó vấn đề này cho các địa phương, giúp ngành Y tế an tâm triển khai Chương trình TCMR, người dân được tiếp cận với vaccine miễn phí, đảm bảo trẻ được phòng bệnh đầy đủ” - BS Quang nói.
BS Nguyễn Thị Phương Dung, Phó giám đốc Trung tâm Y tế H.Cẩm Mỹ mong rằng, không chỉ năm nay mà những năm tiếp theo, vaccine trong Chương trình TCMR sẽ được Bộ Y tế cấp phát đầy đủ cho các địa phương, không để xảy ra tình trạng thiếu vaccine trong thời gian kéo dài như thời gian qua, giúp ngành Y tế các địa phương chủ động triển khai Chương trình và người dân được tiếp cận vaccine miễn phí an toàn, hiệu quả, đảm bảo công tác phòng, chống dịch bệnh trong tương lai.
