Tìm nguyên nhân tụt hạng Chỉ số PAPI

Chỉ số PAPI được xác định theo 8 chỉ số nội dung, với 28 nội dung thành phần và hơn 120 chỉ tiêu chính. Theo đó, tỉnh có 2/8 chỉ số nội dung cải thiện điểm; 6/8 chỉ số nội dung tụt giảm điểm so với năm 2022.

Biểu đồ 8 chỉ số nội dung PAPI năm 2023 so với cùng kỳ.

Trong kết quả 8 chỉ số nội dung, đáng chú ý là chỉ số “Tham gia của người dân ở cấp cơ sở” thuộc nhóm thấp nhất, đạt 3,80/10 điểm, đứng vị trí 61/63 tỉnh, thành phố. Trong đó, chỉ số nội dung thành phần “Tri thức công dân - sự hiểu biết về vị trí lãnh đạo" đạt 24,84%; tiêu chí “Tỷ lệ người dân có cơ hội tham gia vào các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, đoàn thể” đạt 10,50%.

Chỉ số nội dung “Công khai, minh bạch” đứng thứ hạng 58/63 tỉnh, thành, giảm 24 bậc so với năm 2022. Trong đó, chỉ số thành phần đạt thấp nhất là "Tiếp cận thông tin". Cụ thể, tỷ lệ người trả lời cho biết đã tìm kiếm thông tin về chính sách, pháp luật từ chính quyền địa phương đạt 9,98%; tỷ lệ người trả lời cho biết đã nhận được thông tin chính sách, pháp luật từ chính quyền địa phương chỉ đạt 8,11%. Ðặc biệt, đối với nội dung "Công khai danh sách hộ nghèo", có tới 55,4% người cho rằng có những hộ thực tế rất nghèo nhưng không được đưa vào danh sách hộ nghèo. Cũng ở chỉ số này, theo khảo sát, chỉ có 15,85% người dân được biết về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hiện thời của địa phương.

Qua kết quả cũng cho thấy, chỉ số giảm bậc nhiều nhất trong 8 chỉ số nội dung là Chỉ số “Trách nhiệm giải trình với người dân”, giảm tới 38 bậc so với năm 2022, đứng thứ 47/63 tỉnh, thành phố. Nguyên nhân được chỉ ra rằng, tất cả 3 chỉ số thành phần, gồm: Mức độ và hiệu quả trong tiếp xúc với chính quyền; Giải đáp khiếu nại, tố cáo, khúc mắc của người dân; Tiếp cận dịch vụ tư pháp, đều được người dân đánh giá chưa cao.

Bên cạnh đó, đáng ghi nhận là Chỉ số nội dung “Quản trị môi trường” tăng 7 bậc, thuộc nhóm trung bình cao, đứng thứ 15/63 tỉnh, thành phố. Theo đánh giá, nội dung "Nghiêm túc trong bảo vệ môi trường; Chất lượng không khí" tăng điểm, song nội dung "Chất lượng nước" lại được đánh giá chưa cao.

Chỉ số nội dung “Thủ tục hành chính công” được xếp trong nhóm trung bình thấp, đứng thứ 40/63 tỉnh, thành phố, giảm 22 bậc. (Ảnh: Giải quyết TTHC đất đai tại Bộ phận Một cửa UBND TP Cà Mau).

Nêu lên nguyên nhân, một số khó khăn, hạn chế về kết quả Chỉ số PAPI, bà Lê Thị Kim Chung, Phó chánh văn phòng UBND tỉnh, cho biết: “Lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thật sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt các nội dung về đánh giá, đo lường các chỉ số nội dung thành phần. Công tác tuyên truyền, thông tin về Chỉ số PAPI đến người dân chưa thực hiện tốt; sự tham gia của người dân trong quá trình ra quyết định ở cấp cơ sở chưa cao".

Bà Dương Thu Hiền, Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, thông tin, tại tỉnh Cà Mau, Chỉ số PAPI thực hiện khảo sát 246 người dân trên địa bàn TP Cà Mau và huyện Thới Bình, huyện Trần Văn Thời. Theo đó, mỗi huyện chọn 2 xã, phường; mỗi xã, phường chọn 2 ấp, khóm; mỗi ấp, khóm chọn 25 người khảo sát bằng những câu hỏi trực tiếp. Qua nắm tình hình, nội dung khảo sát xoay quanh vấn đề quy chế dân chủ khóm, ấp; lĩnh vực bầu cử; cách thức đi làm giấy khai sinh, khai tử; khám sức khỏe tại bệnh viện công/tư nhân; thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa UBND các cấp, thái độ công chức...

Qua đó, bà Hiền đánh giá, chỉ số này chưa mang tính bao quát; có những câu hỏi mang tầm cao, người dân khó hiểu hết được... Với số lượng này chưa thể đánh giá tổng thể, toàn diện của một tỉnh. Cần có sự kiến nghị nâng cao hiệu quả chất lượng khảo sát.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Ðức Tiến, Phó trưởng ban Văn hóa - Xã hội, HÐND tỉnh: “Chúng ta cần nhìn nhận lại kết quả này. Bởi, các tỉnh, thành cả nước đều thực hiện, lấy số lượng khảo sát tương tự như Cà Mau, đều mang tính đại diện chung. Ðồng ý là có những câu hỏi ở đây rơi vào những người dân không trực tiếp tham gia thì bản thân họ không trả lời được, nên cho ra kết quả không như mong muốn. Tuy nhiên, có những câu hỏi sẽ rơi vào tất cả người dân, nhất là đội ngũ trí thức. Do đó, khi phân tích chỉ số này cần có sự phân loại ra, xem rơi vào nhóm nào để có sự điều chỉnh, giải pháp cho phù hợp".

“Việc lập danh sách, việc phối hợp là do chúng ta thực hiện. Do đó, sắp tới, ngoài giải pháp chung, cũng xác định xem những đối tượng nào tác động vào những vấn đề này để cải thiện”, ông Tiến nói thêm.

Với sự tụt hạng sâu Chỉ số PAPI năm 2023 của tỉnh, ông Huỳnh Quốc Việt, Chủ tịch UBND tỉnh, đề nghị Văn phòng UBND tỉnh phối hợp Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các địa phương, các ngành có liên quan rà soát, đánh giá lại nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến giảm chỉ số này; xác định đâu là vấn đề cần kiến nghị đơn vị khảo sát, đâu là vấn đề cần nhìn nhận, chấn chỉnh.

“Rõ ràng, sự phối hợp đầu vào chưa chặt chẽ. Vấn đề này đã khảo sát nhiều năm, các nội dung câu hỏi khảo sát cũng cơ bản. Do đó, cần lựa chọn đối tượng phù hợp, có sự hiểu biết. Trước khi chọn lựa cần nói rõ mục đích, ý nghĩa của cuộc khảo sát để dân hiểu, nắm bắt mức độ ảnh hưởng việc khảo sát cũng như tính chất quan trọng của cuộc khảo sát này”, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh.

Chủ tịch UBND tỉnh đồng thời chỉ đạo, các đơn vị, địa phương cần phải có giải pháp khắc phục, chấn chỉnh ngay các vấn đề dân đã phản ánh trong cuộc khảo sát. Nhất là việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, công khai, minh bạch trong hoạch định chính sách; trong cấp quyền sử dụng đất; lĩnh vực công chứng; môi trường; quản trị điện tử... để cải thiện tốt hơn các chỉ số nội dung./.

Hồng Nhung