Tiếng cổ tranh phố núi

Hình ảnh những học viên nhỏ tuổi say sưa gảy đàn tranh dường như còn khá lạ lẫm với rất nhiều người. Thay cho các loại đàn phổ biến như: guitar, organ, piano, violon… các em chọn loại nhạc cụ đậm tính dân tộc và hầu như chưa từng có giáo viên nào đứng ra mở lớp trước đó. Không chỉ mang màu sắc tự sự, u hoài như người ta vẫn nghĩ, tiếng đàn của các em thật vui tươi khi đồng tấu các nhạc khúc tuổi thơ: Thằng cuội, Chiếc đèn ông sao… Người đứng lớp là cô giáo trẻ Hồ Thị Như Quỳnh vừa tốt nghiệp Nhạc viện TP. Hồ Chí Minh chuyên ngành Đàn tranh cuối năm 2022.

Chị Hồ Thị Như Quỳnh hướng dẫn học viên tập đánh đàn tranh. Ảnh: L.N

Nữ nghệ sĩ đàn tranh trẻ tuổi cho hay, chị mê âm nhạc nên từ nhỏ đã theo học guitar và organ. Năm học lớp 12, một nam sinh viên Nhạc viện TP. Hồ Chí Minh thấy chị có năng khiếu nên đã khuyên thi vào chuyên ngành Đàn tranh. Thời điểm năm 2019, không tìm được giáo viên để ôn luyện tại Pleiku dù đây là nhạc cụ truyền thống của Việt Nam, Quỳnh phải vào TP. Hồ Chí Minh “tầm sư”. Đây cũng là lý do lớn nhất khiến bạn trẻ này muốn quay về để truyền cảm hứng cho những học viên có đam mê với những thanh âm của chiếc đàn thập lục.

Trong thời gian theo học tại Nhạc viện, chị được dìu dắt bởi một giảng viên mà mình rất yêu mến, đó là Nghệ sĩ Ưu tú Hải Phượng. Ngoài ra, chị Quỳnh còn tranh thủ học thêm chuyên ngành phụ là đàn tỳ bà. Với chị, những nhạc cụ truyền thống là một lựa chọn đủ để tạo ra sự khác biệt và khẳng định bản thân. Nhờ đa tài, có thể chơi nhiều loại đàn khác nhau, chị Quỳnh quyết định tìm chỗ mở lớp tại Pleiku sau khi tốt nghiệp. Chưa đầy 2 tháng, chị đã có 34 học viên theo học, trong đó lớp đàn tranh thu hút gần 20 em nhỏ. Chị Quỳnh vui vẻ kể: “Có phụ huynh đưa con tới đăng ký học piano, sau khi xếp lịch xong thì bé đổi ý. Mặc cho bố mẹ thuyết phục rằng piano phổ biến hơn, sang hơn, song bé cứ nhìn mãi cây đàn tranh và nói rằng muốn học đàn này”.

Để giúp các em nhỏ dễ làm quen với đàn tranh, chị Quỳnh hướng dẫn các em chơi những bài nhạc thiếu nhi, vừa vui tươi lại vừa phù hợp với lứa tuổi. Khi thành thục, các em được tiếp cận với các kỹ thuật khó, đặc biệt là khi chơi nhạc dân ca, đờn ca tài tử… Đây là phương pháp hay giúp kết nối thế hệ trẻ với nhạc cụ truyền thống, thoát khỏi lối nghĩ đàn tranh chỉ phù hợp với cổ nhạc. Cơ sở dạy đàn của chị Quỳnh cũng bày bán nhiều loại đàn tranh khác nhau, giá trung bình 4-6 triệu đồng/chiếc tùy chất liệu (gỗ cẩm lai, ngô đồng…) và kỹ thuật chạm khắc, trang trí.

Như Quỳnh mong muốn "làm mới" cổ tranh để tăng tính kết nối với giới trẻ. Ảnh NVCC

Trò chuyện cùng P.V, em Trần Ngọc Trâm (Trường Tiểu học Ngô Mây, TP. Pleiku) hào hứng cho hay: “Con học lớp đàn tranh gần 2 tháng rồi. Đến giờ, con đã chơi được khoảng 8 bài như: Con chim non, Con mèo con, Quả táo nhỏ, Nhật ký của mẹ, Chiếc đèn ông sao. Con thấy đàn tranh dễ chơi, âm thanh lúc trầm lúc bổng, hay lắm. Cô Quỳnh rất hiền và tận tâm khi dạy tụi con”. Là một học viên nam hiếm hoi của lớp, em Cao Thái Sơn (Trường THCS Trần Phú, TP. Pleiku) chia sẻ: “Con chọn chơi đàn tranh vì thấy hay hay. Nghe nói học khoảng 2-3 năm sẽ chơi thành thục. Con nghĩ là mình có thể theo đuổi lâu dài”.

Nói về lý do cho con học đàn tranh, chị Huỳnh Thị Nở (hẻm 256 Trường Chinh, TP. Pleiku, mẹ em Sơn) mỉm cười cho biết: Dịp hè, tôi muốn con đi học thêm âm nhạc để hiểu thêm về lĩnh vực này, hạn chế thời gian chơi game và xem ti vi. Thấy cháu đăng ký học đàn tranh-loại nhạc cụ mà một số người cho rằng là đàn… dành cho con gái, tôi liền hỏi lý do. Cháu đã mở cho tôi xem video clip của các nam nghệ sĩ đàn tranh và rất tự tin với lựa chọn của mình.

Nữ nghệ sĩ Hồ Thị Như Quỳnh duyên dáng bên chiếc đàn tranh. Ảnh NVCC

Hiểu sâu sắc về giá trị của âm nhạc trong đời sống tinh thần cũng như gìn giữ và trao truyền giá trị truyền thống, chị Quỳnh bày tỏ dự định tổ chức một sân khấu nhỏ cho các học viên biểu diễn, từ đó nuôi giữ đam mê. Bản thân chị cũng tham gia một vài sân khấu âm nhạc tại Gia Lai, gần đây nhất là Ngày hội ẩm thực “Vị quê nhà” diễn ra vào ngày 7-7. Nhiều lần chị còn quảng bá cổ tranh bằng cách biểu diễn cùng nhóm Du ca Phố núi tại Quảng trường Đại Đoàn Kết. “Thời gian tới, mình mong muốn được kết hợp cùng 1 ban nhạc với nhiều loại nhạc cụ khác nhau để biểu diễn dân ca mang phong cách rock. Đây là một cách đưa nhạc cụ truyền thống đến gần hơn với giới trẻ”-chị Quỳnh chia sẻ.

LAM NGUYÊN