Tiêm kích tàng hình Su-57 Nga chính thức thực chiến

Tiêm kích tàng hình Su-57 là mẫu tiêm kích thế hệ 5 đầu tiên của Nga được thiết kế để cạnh tranh với F-35 và F-22 của Mỹ, cùng J-20 của Trung Quốc.

Loại chiến đấu cơ này được phủ vật liệu hấp thụ sóng radar và có thiết kế tối ưu cho khả năng tàng hình trước thiết bị trinh sát điện tử của đối phương.

Nga bắt đầu phát triển dự án PAK-FA vào đầu thập niên 2000 và chuyến bay đầu tiên của T-50 nguyên mẫu của Su-57 được thực hiện tại Komsomolsk-on-Amur vào tháng 1/2010, sau nhiều lần trì hoãn.

Đầu năm 2018, Nga triển khai Su-57 tới thử nghiệm trên chiến trường Syria. Hồi tháng 6/2019, Bộ Quốc phòng Nga quyết định đặt mua 76 tiêm kích Su-57, dưới sự chứng kiến của Tổng thống Vladimir Putin.

Tuy nhiên sau đó có thông tin rằng Nga đã âm thầm rút bớt số lượng đặt mua xuống mức tối thiểu cho lần sản xuất loạt đầu tiên.

Tiêm kích Su-57 được Nga triển khai tới Syria lần hai để kiểm tra hoạt động và thử nghiệm hồi tháng 12/2019 vẫn thuộc nguyên mẫu thử nghiệm.

Sukhoi từng lên kế hoạch bàn giao toàn bộ hợp đồng đầu tiên của chiến đấu cơ Su-57 cho không quân Nga trước năm 2028.

Họ cũng dự định biên chế ít nhất thêm 3 chiếc vào phi đội 1 chiếc Su-57 đã biên chế trước đó vào năm 2022, tuy nhiên cuối cùng đã không thực hiện được.

Dù số lượng được biên chế chỉ nhỏ giọt, nhưng giới quan sát tin rằng Nga đã có khoảng 2 chiếc trong lô sản xuất loạt đầu tiên đang trực chiến.

Trong khi đó một phi đội thử nghệm của dòng chiến đấu cơ này đang có khoảng 12 chiếc. Chúng đều là những nguyên mẫu thử nghiệm được chế tạo riêng lẻ.

Phần lớn các ý kiến chuyên gia nhận định vấn đề động cơ vẫn là "tử huyệt" của loại chiến đấu cơ Su-57 khiến nó liên tục bị trễ hẹn vào biên chế.

Có nhiều tiêu chí quy chuẩn dành cho tiêm kích thế hệ thứ 5, tuy nhiên tựu chung nhất vẫn là đông cơ, hệ thống radar mảng pha chủ động và độ bộc lộ radar ít.

Nếu Nga đã phần nào thành công khi giải được bài ít bộc lộ radar cũng như họ cũng đã phát triển thành công radar mảng pha chủ động, tuy nhiên mảng động cơ vẫn là "nút thắt" mà Nga đang loay hoay tìm cách giải quyết.

Mặc dù tiêm kích Su-57 đã bước vào sản xuất hàng loạt, nhưng thực tế quá trình chế tạo "Sản phẩm 30" (động cơ Izdeliye 30 dành cho Su-57) vẫn bị đình trệ nghiêm trọng.

Nếu ban đầu có báo cáo rằng những động cơ này sẽ được lắp đặt trên các tiêm kích thế hệ thứ năm vào năm 2019, thì theo thông tin mới nhất, quá trình thử nghiệm động cơ đầy đủ tới nay vẫn chưa đạt được kết quả mong muốn

Các chuyên gia cho rằng, với tiến độ và kết quả thu được trong thử nghiệm hiện tại về việc động cơ Izdeliye 30, gần như chắc chắn Su-57 sẽ khó có động cơ đủ chuẩn vào một hai năm tới.

Hiện tại các chiến đấu cơ Su-57 được sản xuất trong tới thời điểm hiện tại vẫn đang sử dụng bộ đôi động cơ AL-41F1S vốn của chiến đấu cơ thế hệ thứ 4.

Mới đây phía quân đội Anh cho biết Nga đã triển khai tiêm kích Su-57 cho chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine từ năm ngoái, nhưng thường chỉ dùng tên lửa tầm xa để tập kích mục tiêu.

"Không quân Vũ trụ Nga gần như chắc chắn đã triển khai tiêm kích tàng hình Su-57 cho các nhiệm vụ tấn công Ukraine từ tháng 6/2022", Bộ Quốc phòng Anh cho biết trong báo cáo tình báo hôm 9/1.

"Đây là chiến đấu cơ thế hệ 5 hiện đại nhất của Nga, được trang bị công nghệ tàng hình và nhiều hệ thống điện tử hiện đại", Bộ Quốc phòng Anh cho biết thêm.

Hình ảnh vệ tinh chụp cuối tháng 12/2022 do Bộ Quốc phòng Anh công bố cho thấy 5 chiếc Su-57 đậu tại căn cứ không quân Akhtubinsk ở tây nam Nga.

Đây là nơi đóng quân của Trung tâm Thử nghiệm bay Quốc gia số 929 Chkalov, cơ sở chuyên kiểm tra những khí tài mới nhất cho không quân Nga trước khi chúng được chứng nhận đáp ứng yêu cầu chiến đấu và đưa vào biên chế.

Tuy nhiên, quân đội Anh nhận định các tiêm kích Su-57 chỉ hoạt động trong không phận Nga, sử dụng tên lửa đối đất và đối không tầm xa để tấn công những mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine.

"Nga nhiều khả năng muốn loại trừ nguy cơ Su-57 rơi tại Ukraine nhằm tránh thiệt hại về danh tiếng, mất cơ hội xuất khẩu và lọt công nghệ nhạy cảm vào tay đối phương", báo cáo có đoạn.

Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin liên quan đến tiêm kích tàng hình Su-57 đã chính thức thực chiến được phía Anh đưa ra.

Hãng thông tấn TASS hồi tháng 6/2022 dẫn nguồn tin giấu tên trong không quân Nga cho biết lực lượng này đã thực hiện chiến dịch nhận diện và tập kích lưới phòng không Ukraine bằng biên đội 4 tiêm kích tàng hình Su-57.

Các nguồn tin giấu tên trong ngành công nghiệp quốc phòng Nga trước đó tiết lộ tiêm kích Su-57 bắt đầu tham gia chiến dịch đặc biệt tại Ukraine chỉ vài tuần sau khi Moscow phát động.

Trong những lần tham chiến này, Su-57 hoạt động ngoài tầm bắn của các hệ thống phòng không đối phương và sử dụng nhiều loại tên lửa để tấn công mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu cuối tháng 8/2022 cho biết, tiêm kích Su-57 đã thể hiện "khả năng tự vệ cao trước nhiều hệ thống phòng không và tên lửa đối phương" khi tham gia chiến dịch đặc biệt tại Ukraine.