Thương mại điện tử Trung Quốc: Dốc sức cho cuộc chiến giá rẻ, lợi nhuận bị bào mòn

Năm 2023, các nền tảng bán hàng của Alibaba và JD.com đã cam kết chi hàng tỷ nhân dân tệ để triển khai các chương trình giảm giá và phiếu giảm giá trong các sự kiện bán hàng thông thường. Ảnh: Reuters, EPA-EFE

Vài năm trở lại đây, Alibaba và JD.com đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nền tảng chi phí thấp như Pinduoduo của PDD Holdings và Douyin thuộc sở hữu của "ông lớn" công nghệ ByteDance.

Bởi lẽ, người tiêu dùng Trung Quốc thận trọng hơn trong chi tiêu sau đại dịch Covid-19, tìm kiếm các mã giảm giá và mua sắm các sản phẩm giá rẻ hơn trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế thấp hơn và suy thoái bất động sản.

Điều chỉnh chiến lược kinh doanh để thích nghi với tình hình, Alibaba và JD.com đang đối diện nguy cơ tỷ suất lợi nhuận giảm.

Cuộc chiến giá rẻ đang trở nên thách thức đối với Tmall của Alibaba và JD.com, bởi hai nền tảng này trước đó đã tìm cách nâng cao chuỗi giá trị tiêu dùng bằng việc cung cấp các sản phẩm cao cấp, chẳng hạn như iPhone của Apple, sản phẩm chăm sóc da Estee Lauder và đồ trang sức Tiffany & Co.

Nhưng giờ đây, Alibaba và JD.com phải xoay sở bảo vệ chuỗi giá trị đó, cùng lúc cung cấp nhiều loại sản phẩm giá rẻ hơn để tránh tuột mất thị phần.

Nhà phân tích Cathy Lai của S&P Global cho biết: "Chừng nào người tiêu dùng vẫn còn đắn đo nhiều đến chi phí thì những chính sách như vậy có thể sẽ tiếp tục làm chậm tốc độ tăng trưởng doanh thu và làm xói mòn tỷ suất lợi nhuận".

Bà Cathy Lai cho rằng, Alibaba "không thể phớt lờ Pinduoduo, nhưng cũng không thể dập tắt mối đe dọa cạnh tranh bằng cách áp dụng hoàn toàn chiến lược của PDD Holdings. Còn JD.com cũng trong tình trạng tương tự".

Taobao và Tmall của Alibaba cho biết: "Theo chiến lược ưu tiên người dùng, Taobao và Tmall đã chủ động và tích cực đầu tư vào việc cung cấp sản phẩm, giá cả cạnh tranh và chất lượng dịch vụ để đáp ứng mọi nhu cầu của người tiêu dùng".

Năm ngoái, các nền tảng bán hàng của Alibaba và JD.com đã cam kết chi hàng tỷ nhân dân tệ để triển khai các chương trình giảm giá và phiếu giảm giá trong các sự kiện bán hàng thông thường.

Nỗ lực đó đã mang lại những kết quả khác biệt. Trong quý IV/2023 (quý có ngày hội bán hàng lớn nhất trong năm là Ngày Độc thân), doanh số của Taobao và Tmall chỉ tăng 2% so với cùng kỳ năm trước, trong khi doanh số JD.com chỉ tăng 3,6%.

Alibaba được dự đoán doanh số quý I/2024 (trong đó 65% từ thị trường trong nước) sẽ tăng 5,3% so với cùng kỳ năm trước, trong khi doanh số của JD.com sẽ tăng khoảng 6%, theo tập đoàn giao dịch chứng khoán London. Điều đó gần như phù hợp với xu hướng tăng trưởng của những quý gần đây.

Trong khi đó, doanh số của PDD Holdings đã nhảy vọt 123% trong quý IV/2023, mặc dù mức tăng trưởng này có phần đóng góp của Temu - nền tảng thương mại điện tử quốc tế đang phát triển nhanh chóng - và nền tảng nội địa Pinduoduo.

Tương tự, Douyin, công ty không thường xuyên tiết lộ dữ liệu bán hàng, được cho là sẽ tăng trưởng 60% trong năm 2023, theo ước tính của công ty nghiên cứu thị trường eMarketer.

Cuối tháng này, các công ty thương mại điện tử Trung Quốc sẽ bước vào một chặng đua giảm giá lớn khác, với các đợt giảm giá kéo dài nhiều tuần cho sự kiện lớn giữa năm mang tên 618 (được đặt tên theo ngày thành lập JD.com vào ngày 18/6).

Ông Jacques Roizen, giám đốc điều hành công ty marketing số Digital Luxury Group tại Trung Quốc, cho rằng ngoài môi trường cạnh tranh hiện tại mà Alibaba và JD.com phải đối mặt, các thương hiệu thương mại điện tử Trung Quốc đang chi nhiều hơn cho việc phát trực tiếp (live streaming) trên các nền tảng như Douyin và rời xa các trang mua sắm như Tmall.

Ông Roizen cho biết thêm, tác động của việc giảm giá liên tục sẽ "giết chết" lợi nhuận của các thương hiệu như nhà sản xuất mỹ phẩm L'Oreal và Estee Lauder bởi 30 - 40% doanh số bán hàng của họ tại Trung Quốc đến từ thương mại điện tử.

"Đến một thời điểm nào đó, các thương hiệu sẽ nhận ra rằng họ không còn kiếm được tiền (trên nền tảng bán hàng giá rẻ)", ông Roizen lưu ý.

"Nhưng thay vì tận dụng cơ hội để phản công như một nền tảng cao cấp hơn, đáng tin cậy hơn, (Alibaba) đã quyết định tăng gấp đôi mức chiết khấu và khuyến mãi, đồng thời đảm bảo mức giá tốt nhất và tất cả những thứ đó. Theo tôi, đó là một cuộc đua xuống đáy", đại diện Digital Luxury Group nhận xét.

Theo ước tính của ngân hàng DBS, Alibaba và JD.com chiếm tổng cộng khoảng 69% doanh thu thị trường thương mại điện tử Trung Quốc. Hai doanh nghiệp này dự kiến công bố lợi nhuận quý I/2024 trong tuần này.

Đông Phong