Thúc đẩy mạnh mẽ, toàn diện chuyển đổi số trong giáo dục mở

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại hội thảo.

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến (tại điểm chính tại Hà Nội và 150 điểm cầu trực tuyến), do Trường ĐH Mở Hà Nội và Trường ĐH Mở TP.Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phan Tâm dự hội thảo. Cùng dự có Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam Nguyễn Hồng Sơn; đại diện lãnh đạo: Hội Truyền thông số, Hiệp hội các trường ĐH-CĐ Việt Nam, các đơn vị quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT và Bộ Thông tin - Truyền thông, các cơ sở giáo dục, các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện doanh nghiệp…

Chuyển đổi số trong giáo dục đã, đang diễn ra mạnh mẽ

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định: Chuyển đổi số trong giáo dục đã đang diễn ra mạnh mẽ, với mục tiêu tăng cường áp dụng tiến bộ của công nghệ trong nghiên cứu, giảng dạy và học tập để từng bước nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục, tăng cường hiệu quả quản lý giáo dục và xây dựng nền giáo dục mở thích ứng trên nền tảng số.

Để đạt được các mục tiêu đó, có sự vào cuộc của nhiều bên liên quan. Cụ thể các cơ sở giáo dục đã chủ động, tích cực ứng dụng công nghệ số trong tổ chức các hoạt động quản lý, tổ chức đào tạo, nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng nhu cầu học tập của người dân;

Các cấp quản lý có sự thay đổi mạnh mẽ về nhận thức, chỉ đạo quyết liệt, triển khai có hệ thống về việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số giáo dục đào tạo trong tổng thể Chương trình chuyển đổi số quốc gia.

Cùng với đó, không thể thiếu sự ủng hộ, tham gia của mỗi người học, mỗi nhà giáo và toàn xã hội, bởi, lợi ích mang lại cho người học, đội ngũ nhà giáo và người dân là thước đo chủ yếu đánh giá mức độ thành công của công cuộc chuyển đổi số trong giáo dục, đào tạo.

Toàn cảnh hội thảo tại điểm cầu Hà Nội.

Theo Bộ trưởng, Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đặt ra nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế.

Điều này đòi hỏi triển khai hiệu quả hệ thống giáo dục quốc dân, thực hiện đa dạng hóa phương thức đào tạo dựa theo mô hình giáo dục mở; phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục đào tạo đáp ứng nhu cầu học tập, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập; chuẩn bị nguồn nhân lực cho chuyển đổi số tiến tới chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số, công dân số một cách phù hợp, thực chất và hiệu quả.

“Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số đòi hỏi người lao động phải có năng lực số. Nhà trường chính là nơi đào tạo, bồi dưỡng và phát triển năng lực thiết yếu đó. Và mọi công dân có trách nhiệm và quyền lợi được học tập thường xuyên, học suốt đời, tận dụng mọi cơ hội học tập để trở thành công dân số, công dân học tập toàn cầu.

Điều này, đặt ra yêu cầu đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao năng lực hoạt động của các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục thường xuyên và các thiết chế văn hóa khác”, Bộ trưởng chia sẻ.

Mặc dù có nhiều nỗ lực trong thời gian qua, công tác chuyển đổi số của ngành Giáo dục dẫu đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhưng Bộ trưởng nhìn nhận vẫn còn nhiều thách thức. Trong đó còn những vấn đề cần được nhìn nhận một cách thấu đáo; cần đánh giá đúng hiện trạng, cùng nhau kiến nghị, đề xuất các giải pháp để công cuộc này thực sự đem lại kết quả thiết thực, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, cung cấp nhân lực với đầy đủ năng lực, kỹ năng, thái độ - đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số, xã hội số.

Các vấn đề liên quan đến tiêu chuẩn, tiêu chí thế nào thì được công nhận là đại học thông minh, đại học số; cơ chế phối hợp xây dựng, tích hợp, đảm bảo chất lượng, chia sẻ, khai thác nguồn tài nguyên giáo dục mở, học liệu mở, các khóa học trực tuyến đại chúng mở của các cơ sở giáo dục, các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước; chính sách ghi nhận, công nhận kết quả tự học từ các nền tảng số và truyền thông... yêu cầu cần được làm sáng tỏ trong thời gian sắp tới.

“Và một lần nữa cần khẳng định lại rằng, để có thể thành công trong công cuộc chuyển đổi số trong giáo dục đào tạo, cùng với sự quyết liệt của các cơ quan trung ương, cần có sự tham gia tích cực của các cơ sở giáo dục, đào tạo ở các cấp bậc, của các thiết chế văn hóa từ trung ương đến địa phương, của cộng đồng xã hội và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phan Tâm phát biểu tại hội thảo.

Những vấn đề cần tập trung làm rõ

Việc 2 trường ĐH Mở đồng tổ chức Hội thảo “Chuyển đổi số trong giáo dục mở thúc đẩy học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập” là việc rất ý nghĩa, có tính thời sự, thiết thực cả về nội dung chuyên môn, đồng thời thể hiện sự gắn kết giữa các cơ sở giáo dục đại học trong nghiên cứu, hỗ trợ và phục vụ cộng đồng.

Chia sẻ điều này, Bộ trưởng cho rằng đây là diễn đàn để cùng trao đổi, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm thúc đẩy mạnh mẽ, toàn diện công tác chuyển đổi số trong giáo dục đào tạo, tạo cơ hội học tập bình đẳng của người dân ở các vùng miền, thúc đẩy học tập suốt đời của xã hội và cá nhân. Đây cũng là dịp để các cơ quan quản lý nhìn nhận các vấn đề, thực trạng, các yêu cầu từ thực tiễn để làm cơ sở xây dựng các cơ chế, chính sách phù hợp.

Tại hội thảo, Bộ trưởng đề nghị tập trung, thảo luận để tiếp tục làm rõ các khái niệm, cơ sở lý luận về “chuyển đổi số trong giáo dục, chuyển đổi số trong giáo dục mở”, “kỹ năng, năng lực số của xã hội”, “xã hội số, công dân số”, “đại học số, đại học thông minh”, “mô hình tài nguyên giáo dục mở, khóa học trực tuyến đại chúng mở, học liệu mở”,..

Hiệu trưởng Trường ĐH Mở Hà Nội Nguyễn Thị Nhung: Hội thảo tập trung vào chuyển đổi số trong giáo dục, trọng tâm là chuyển đổi số trong giáo dục mở, như thực trạng hạ tầng, nền tảng công nghệ trong quản lý, quản trị, tác nghiệp, vận hành; thực trạng công tác xây dựng, quản lý chất lượng, chia sẻ tài nguyên giáo dục, học liệu mở phục vụ việc tự học và học tập suốt đời của người dân...

Cùng với đó là kinh nghiệm, xu hướng của thế giới về mô hình đại học số, đại học ảo, đại học thông minh; cơ hội, thách thức, và giải pháp chuyển đổi số các mô hình đại học ở Việt Nam.

Làm rõ thực trạng, những khó khăn, vướng mắc, những yêu cầu đặt ra và giải pháp đối với chuyển đổi số trong giáo dục nói chung, trong giáo dục mở nói riêng để đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập.

Các đề xuất về giải pháp phát triển hạ tầng công nghệ, hạ tầng kết nối thông tin, các nền tảng, công cụ thông minh; hoàn thiện cơ sở dữ liệu; xây dựng tài nguyên giáo dục mở, học liệu mở, khóa học trực tuyến (MOOC – Massive open online course) và chia sẻ, khai thác.

Bộ trưởng cũng đề nghị các ý kiến tập trung thảo luận về những đề xuất, kiến nghị về công tác quản lý, tạo môi trường kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa cơ quan quản lý, cơ sở giáo dục và người học; cơ chế kiểm soát, đảm bảo an ninh, an toàn, đảm bảo chất lượng và các quy định về sở hữu trí tuệ trong việc khai thác, chia sẻ dữ liệu, học liệu mở, tài nguyên giáo dục mở, các khóa học trực tuyến.

Tại phiên toàn thể, đại diện Trường ĐH Mở Hà Nội đã chia sẻ vấn đề về chuyển đổi số thúc đẩy phát triển giáo dục theo hướng mở, góp phần xây dựng xã hội học tập - thực tiễn từ Trường ĐH Mở Hà Nội. Trường ĐH Mở TP.Hồ Chí Minh có tham luận về vai trò của các trường ĐH mở trong giáo dục mở hiện đại.

Đại diện Vụ Kinh tế số và Xã hội số, Bộ Thông tin và Truyền thông chia sẻ về vai trò của kỹ năng số trong thúc đẩy học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập ở Việt Nam. Đại diện Trường ĐH Giáo dục (ĐHQG Hà Nội) chia sẻ về các mô hình giáo dục ĐH mới và xu hướng học tập suốt đời.

Sau phiên toàn thể, hội thảo tiến hành 2 phiên song song. Phiên 1 với nội dung “Các vấn đề liên quan đến chuyển đổi số trong giáo dục: Thực trạng và giải pháp”; phiên 2 với nội dung “Các vấn đề liên quan đến tài nguyên giáo dục mở, học liệu mở: Thực trạng và giải pháp”.

Trong phát biểu tại hội thảo, ông Phan Tâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông mong muốn được sự ủng hộ, phối hợp của Bộ GD&ĐT trong đề xuất Chính phủ cho phép thí điểm thành lập các trường ĐH số.

Ông Phan Tâm cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện thể chế, để xã hội công nhận và thừa nhận rộng rãi hơn giá trị giáo dục mở, ĐH mở, giáo dục số. Để giáo dục mở, ĐH số thực sự đi vào cuộc sống, thể chế là quan trọng và phải đi trước một bước để tạo ra không gian, nguồn lực phát triển; nếu không thì chỉ dừng ở mức độ kêu gọi, khuyến khích… Đây cũng là lĩnh vực, nội dung hai Bộ rất nên phối hợp chặt chẽ.

Hiếu Nguyễn. Ảnh: Xuân Phú