Thông tin nguyên nhân sự cố rơi gối cầu tuyến Metro số 1

Ông Nguyễn Quốc Hiển, Phó Trưởng Ban phụ trách Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho biết, sự việc rơi, chuyển vị gối cầu xảy ra tại tuyến đường sắt đô thị số 1 xảy ra vào ngày 30/10/2020. Ngay khi phát hiện 1 gối cầu bị rơi tại phía Tây trụ P14-10, MAUR đã chủ trì cùng Tư vấn NJPT (tư vấn chung của dự án), nhà thầu Sumitomo CIENCO6 (Liên danh SCC) lập kế hoạch chi tiết để rà soát toàn bộ nội dung liên quan sự việc gối cầu.

Đến nay, tổng cộng có 1 gối cầu bị rơi (chiếm 0,05%) và 9 vị trí gối cầu bị chuyển vị (chiếm 0,4%) trên tổng số 1.910 gối.

Tàu Metro số 1 TP.HCM đang chạy thử nghiệm đoạn trên cao.

Về nguyên nhân sự việc, trên cơ sở các kết quả quan trắc, thí nghiệm bổ sung của Liên danh SCC, rà soát của Tư vấn WSP-TRANSINCO (tư vấn Phần Lan tham gia thẩm tra sự việc), việc đánh giá được xem xét từ 3 phương diện gồm: Thiết kế, thi công và vật liệu thì nguyên nhân chính xảy ra sự việc rơi, chuyển vị gối cầu được kết luận là sự kết hợp của cả 2 yếu tố.

Yếu tố đầu tiên là khe hở giữa gối cầu và đá kê gối: Khi xuất hiện khe hở thì diện tích tiếp xúc giữa bề mặt gối cầu và đá kê gối giảm, dẫn đến hệ số ma sát cũng giảm và tăng ứng suất cục bộ tại điểm tiếp xúc.

Hai là tác động ray do sự thay đổi của nhiệt độ trong quá trình thi công: Sự biến thiên nhiệt độ đáng kể tại khu vực thi công tác động dẫn đến cả ray và dầm cùng giãn nở hoặc co ngót. Đặc biệt, tại vị trí mối nối ray chưa được hàn liền gần vị trí khe co giãn của dầm thì biến dạng của ray sẽ khuếch đại biến dạng của dầm (thông qua kẹp tạm của ray/dầm), từ đó tác động làm tăng khả năng trượt gối cầu ở phía di động.

Trên cơ sở đó, nhà thầu đã đề xuất các biện pháp khắc phục đồng thời, phòng chống chuyển vị gối cầu. Cụ thể, tiến hành lắp đặt kết cấu chống trượt tại 918 vị trí gối di động, hệ khung kết cấu thép được lắp đặt bổ sung, phòng chống sự dịch chuyển của các gối cầu di động (bao gồm giả định trong điều kiện có động đất).

Ngoài ra, đơn vị thi công còn phun keo Epoxy lấp đầy khe hở giữa gối cầu và đá kê gối (733 vị trí)”, đảm bảo gối cầu tiếp xúc bề mặt đầy đủ với đá kê gối (cả trên và dưới), từ đó đảm bảo lực ma sát để chống lại các chuyển vị theo phương ngang.

“Các biện pháp trên đã được Tư vấn WSP-Transinco đánh giá đảm bảo, Tư vấn NJPT (tư vấn của chủ đầu tư) chấp thuận theo quy trình quản lý chất lượng và phù hợp theo ý kiến các chuyên gia Tổ công tác về nguyên nhân sự việc và của Hội đồng kiểm tra nhà nước tại cuộc họp ngày 15/11/2022 về lấy ý kiến của chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực giao thông vận tải tại các trường đại học, cơ quan chuyên ngành”, ông Hiển nói.

Các biện pháp khắc phục đã được nhà thầu hoàn thành lắp đặt 100% từ ngày 1/5/2023. Việc quan trắc liên tục gối cầu, đặc biệt là sau khi hoàn thành việc lắp đặt biện pháp chống trượt nêu trên và trong quá trình chạy thử tàu rất quan trọng.

Tại báo cáo kết quả quan trắc của gối cầu do Liên danh SCC trình nộp ngày 8/6 khẳng định, các gối cầu hiện nay rất ổn định, không có chuyển vị đáng kể nào của gối cầu sau khi hoàn thành việc hàn liền suốt quá trình chạy thử tàu trong thời gian qua. Việc quan trắc gối cầu sẽ được nhà thầu tiếp tục thực hiện cho đến giai đoạn nghiệm thu hoàn thành gói thầu (TOC), cũng như trong giai đoạn bảo hành 2 năm sau đó.

Minh Tuấn