Thời tiết khắc nghiệt tác động đến các ngành kinh doanh như thế nào?

Khói và lửa từ đám cháy rừng gần một xa lộ ở Fort McMurray, tỉnh Alberta, Canada hồi đầu tháng 5. Ảnh: Reuters

Thời tiết khó dự đoán luôn là một trong những rủi ro kinh doanh mà các doanh nghiệp phải đối mặt. Tuy nhiên, tần suất xuất hiện ngày càng tăng của các biến cố thời tiết như lũ quét và sóng nhiệt làm làm gia tăng những điều không chắc chắn cho doanh nghiệp và nhà quản lý tiền tệ toàn cầu. Trong báo cáo mới nhất, Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên hợp quốc nhận định “hầu như chắc chắn” các hiện tượng nóng cực đoan sẽ gia tăng trên toàn cầu và có khả năng kéo dài lâu hơn.

Các đợt nắng nóng trên khắp thế giới làm nổi bật những thay đổi về mô hình thời tiết, với Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha ghi nhận tháng 4 nóng nhất trong lịch sử. Trong khi đó, Ấn Độ ghi nhận nhiệt độ trong tháng 2 cao nhất kể từ năm 1901.

“Rủi ro liên quan đến khí hậu đang trở thành yếu tố quan trọng trong việc ra quyết định của các nhà đầu tư toàn cầu vì thời tiết khắc nghiệt có thể tàn phá và làm đảo lộn mọi kế hoạch kinh doanh”, Akshay Panth, Giám đốc đầu tư của quỹ tác động xã hội và khí hậu Neev, nói.

Dưới đây là một ngành chịu tổn thương và được hưởng lớn từ các sự kiện thời tiết khắc nghiệt

Điện lực

Thời tiết hạn hán sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các công ty thủy điện nhưng có thể hỗ trợ nhu cầu năng lượng tái tạo

Các đợt sóng nhiệt trên khắp thế giới có thể sẽ dẫn đến một thử thách mới đối với lưới điện chỉ vài tháng sau khi thời tiết nắng nóng và hạn hán làm hạn chế sản lượng thủy điện và gây ra tình trạng thiếu điện trên diện rộng ở một số nước. Các công ty năng lượng đã trở thành tâm điểm chú ý ở Philippines khi một số khu vực ở nước này trở nên nóng đến mức nguy hiểm. Tại Trung Quốc, Thượng Hải cũng đang trải qua thời tiết nắng nóng, trong khi đó, các tỉnh từ Quảng Đông cho đến Hải Nam đứng trước áp lực nhu cầu điện tăng lên đỉnh điểm.

Hạn hán có thể ảnh hưởng đến sản xuất thủy điện và cả các nhà máy điện hạt nhân do thiếu lượng nước cần thiết để tạo ra năng lượng và làm mát các lò phản ứng, điều đã từng xảy ra với Tập đoàn điện lực Pháp hồi năm ngoái.

Tuy nhiên, thời tiết khắc nghiệt có thể thúc đẩy nhu cầu nhiều hơn đối với các công ty sản xuất năng lượng sạch như Scatec ASA ở châu Âu, First Solar ở Mỹ và Adani Green Energy ở châu Á.

Bảo hiểm

Ngành bảo hiểm đang chật vật thích nghi hiện thực mới, với tổn thất do biến đổi khí hậu gây ra thường xuyên vượt quá 100 tỉ đô la mỗi năm. Cổ phiếu của các công ty bảo hiểm như Suncorp Goup, Insurance Australia Group và QBE Insurance Group đều bị ảnh hưởng sau khi những trận mưa lớn trút xuống New Zealand trong cơn bão Gabrielle hồi tháng 3.

Các công ty tái bảo hiểm như Reinsurance Group of America (Mỹ) đang tìm cách tăng phí bảo hiểm với lý do rủi ro thời tiết tăng cao, đặc biệt nếu doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản.

General Insurance Corp., công ty tái bảo hiểm lớn nhất của Ấn Độ, cảnh báo “những tổn thất thảm khốc” do thiên tai có khả năng dẫn đến việc tăng phí bảo hiểm cao hơn nữa.

Nhà phân tích J. Paul Newsome của Piper Sandler & Co. cho biết, các công ty bảo hiểm nhà cửa, bao gồm cả những công ty có khách hàng ở Florida, Texas và các bang khác của Mỹ nằm dọc theo bờ biển vùng Vịnh Mexico, đặc biệt dễ bị tổn thương khi các siêu bão xuất hiện ngày càng nhiều hơn.

Theo Chamath De Silva, nhà quản lý danh mục đầu tư cấp cao của BetaShares ở Sydney, dù bị ảnh hưởng trong ngắn hạn, các công ty bảo hiểm vẫn có thể hưởng lợi lâu dài nhờ phí bảo hiểm tăng lên sau một sự kiện thiên tai thảm khốc.

Du lịch

Hoạt động du lịch mùa hè có thể bị ảnh hưởng nếu thời tiết nóng bất ngờ, đặc biệt nếu giá nhiên liệu tăng cao. Điều đó sẽ gây tổn hại lợi nhuận của các hãng hàng không và công ty du lịch vì người tiêu dùng sẽ hạn chế di chuyển trên đường.

Các cơn bão mùa hè và thời tiết khắc nghiệt có thể buộc các hãng hàng không và các hãng du thuyền trì hoãn hoặc hủy dịch vụ. Hồi tháng 3, hãng bay Southwest Airlines (Mỹ) cho biết thời tiết khắc nghiệt là mối lo ngại ngày càng tăng đối với hoạt động kinh doanh. Cơn bão tuyết kinh hoàng hồi tháng 12 năm ngoái, khiến hơn 2 triệu hành khách bị mắc kẹt và Southwest Airlines tổn thất doanh thu 380 triệu đô la do phải hủy hàng ngàn chuyến bay.

Khi siêu bão bão Ian đổ bộ vào bang Florida hồi năm ngoái, hãng du thuyền Carnival và các công ty điều hành du thuyền khác đã phải hủy các chuyến khởi hành, khiến giá cổ phiếu của những công ty này lao dốc. Siêu bão cũng làm gián đoạn hoạt động giải trí và du lịch ở Florida, làm ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của các công ty kinh doanh công viên chủ đề như Walt Disney, Universal Orlando Resort và SeaWorld Entertainment.

Khai khoáng, năng lượng

Ở nước Úc giàu tài nguyên, mỏ vàng Telfer của Newcrest Mining đóng cửa vào đầu năm nay và cổ phiếu của công ty này đã giảm từ mức cao nhất trong hơn hai năm sau khi một cơn bão lớn nhất trong gần một thập niên đổ bộ vào bờ biển Tây Úc. Cuối năm ngoái, mưa lớn và lũ lụt ở Úc đã cản trở hoạt động sản xuất than của các công ty khai khoáng như Whitehaven và BHP Group.

Khi các siêu bão xuất hiện thường xuyên hơn ở Vịnh Mexico của Mỹ, chúng có thể đẩy giá năng lượng ở khu vực đó lên cao. Điều này mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất khí đốt tự nhiên, dầu diesel và khí propane. Bob Yawger, giám đốc phụ trách bộ phận thị trường năng lượng tương lai của ngân hàng Mizuho Financial Group, cho biết thời tiết nóng hơn và khô hơn ở Canada đã gây ra cháy rừng, làm gián đoạn hoạt động sản xuất dầu khí. Điều này cũng đang hỗ trợ giá năng lượng.

Canada đang trải qua mùa cháy rừng có thể nghiêm trọng nhất trong lịch sử. Hồi đầu tháng 5, chính quyền tỉnh Alberta (Canada) ban bố tình trạng khẩn cấp để ứng phó với các vụ cháy rừng. Các công ty dầu khí có các cơ sở sản xuất ở tỉnh này đã phải đóng cửa công suất ít nhất 145.000 thùng/ngày.

Nông nghiệp

Theo các nhà chiến lược của JPMorgan Chase, hiện tượng thời tiết El Nino có thể quay trở lại Đông Nam Á vào cuối năm 2023, gây thiệt hại cho sản lượng nông nghiệp, thu nhập trang trại, sản xuất công nghiệp.

“Trong những đợt nhiệt độ cao bất thường vừa qua, ngành nông nghiệp của Thái Lan, Indonesia và Việt Nam chịu tác động nghiêm trọng nhất”, Rajiv Batra, nhà chiến lược của JPMorgan Chase nói.

Tại Ấn Độ, với dự báo nhiệt độ sẽ cao hơn trong mùa hè khi nhu cầu sữa đạt đỉnh, cổ phiếu của các công ty sữa như Parag Milk Foods và Heritage đang tăng vọt. Sản lượng sữa bò của Ấn Độ có thể giảm trong năm nay khi gia súc chết nhiều do mắc bệnh ngoài da trong điều kiện thời tiết nắng nóng.

Giá cà phê robusta tăng lên mức cao kỷ lục trong tuần này khi thời tiết nắng nóng đe dọa các vùng trồng cà phê robusta ở Việt Nam và Indonesia. Logic tương tự cũng xảy ra với đường, với thời tiết thất thường thường ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất ở những nước trồng mía lớn nhất thế giới như Ấn Độ và Brazil.

Theo Bloomberg

Khánh Lan