Thế giới internet sẽ thay đổi nếu Google bị phạt độc quyền?

“Phiên tòa lịch sử” có tác động gì?

Khi phiên tòa kéo dài 10 tuần nhằm điều tra độc quyền đối với Google đã gần đi đến nửa chặng đường, vẫn còn quá sớm để biết liệu Thẩm phán Amit Mehta có đứng về phía Bộ Tư pháp Mỹ và “còng tay” một trong những công ty công nghệ thống trị nhất thế giới hay không.

Google sẽ không được mặc định là công cụ tìm kiếm nếu thua trong phiên tòa tại Mỹ. Ảnh: AP

Giả sử nếu Mehta phán quyết rằng Google đang độc quyền bất hợp pháp trong lĩnh vực tìm kiếm trên internet, án phạt có thể mở ra những con đường trực tuyến mới cho người tiêu dùng và doanh nghiệp trong việc tìm kiếm thông tin, giải trí và thương mại.

Luther Lowe, Phó chủ tịch cấp cao về chính sách công tại Yelp, cho biết: “Thẩm phán có thể buộc Google mở cửa xả lũ để nhiều công ty khởi nghiệp và đối thủ cạnh tranh có thể gây áp lực lớn hơn lên Google, điều này sẽ tạo ra các dịch vụ trực tuyến chất lượng cao hơn”.

Công cụ tìm kiếm của Google đã giành được thị phần khổng lồ bằng cách gần như ngay lập tức cung cấp cho mọi người những thông tin hữu ích được chọn lọc từ hàng tỷ trang web đã được lập chỉ mục kể từ khi cựu sinh viên Đại học Stanford là Larry Page và Sergey Brin phát triển công nghệ này vào cuối những năm 1990.

Bên cạnh ma thuật công nghệ, Google còn trả hàng tỷ đô la mỗi năm để đảm bảo công cụ tìm kiếm của mình là lựa chọn mặc định để trả lời các lượt tìm kiếm được nhập vào các điện thoại thông minh và các trình duyệt web phổ biến nhất thế giới.

Thực ra, các thỏa thuận này không hề ngăn cản người dùng chuyển sang một công cụ tìm kiếm khác, nhưng đó là một quá trình cài đặt “tẻ nhạt” và khá “đau đầu” mà ít người bận tâm. Theo Bộ Tư pháp Mỹ, thực tế này là lý do tại sao Google sẵn sàng trả nhiều tiền như vậy để có được vị trí đặc quyền, đặc lợi!

Google sẽ bị cấm như thế nào?

Các khoản thanh toán của Google cho vị trí tìm kiếm ưu việt - bao gồm ước tính khoảng 15 tỷ đến 20 tỷ USD mỗi năm cho riêng Apple - là trọng tâm trong vụ kiện của Bộ Tư pháp Mỹ, khiến quan tòa có thể sẽ cấm chúng nếu ông đưa ra phán quyết chống lại Google.

Nếu điều đó xảy ra, các chuyên gia tin rằng biện pháp khắc phục khả thi nhất ở Mỹ sẽ là yêu cầu điện thoại thông minh và trình duyệt web hiển thị các lựa chọn công cụ tìm kiếm khác nhau trong quá trình thiết lập. Đó là điều đã được thực hiện ở châu Âu, nơi mà cho đến nay, tất cả các dấu hiệu đều cho thấy hầu hết mọi người vẫn đang chọn Google.

Đó có thể là do họ tin rằng Google thực sự là công cụ tìm kiếm tốt nhất - như Google lập luận để bảo vệ họ - hoặc họ chỉ tin tưởng thương hiệu này hơn các lựa chọn đối thủ như Bing của Microsoft hoặc DuckDuckGo.

CEO Satya Nadella của Microsoft khẳng định Google gần như có khả năng thôi miên người dùng khi làm chứng vào đầu tháng này trong phiên tòa. “Bạn thức dậy vào buổi sáng, đánh răng và tìm kiếm trên Google”, Nadella nói. Sau đó, ông nói thêm rằng cách duy nhất để phá bỏ thói quen này là thay đổi lựa chọn mặc định.

Florian Schaub, Phó giáo sư thông tin tại Đại học Michigan, tin rằng kết quả công bằng nhất sẽ là lệnh cấm toàn diện đối với tất cả các thỏa thuận độc quyền giữa các công ty.

Trong lời khai của mình trong phiên tòa, CEO Eddy Cue của Apple cho biết công ty đã coi Google là công cụ tìm kiếm ưa thích trên iPhone và các sản phẩm khác vì nó mang lại trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng của mình.

Lập trường đó làm dấy lên suy đoán rằng nếu Apple bị chặn sử dụng Google làm công cụ tìm kiếm mặc định trên iPhone, hãng này có thể phô trương sức mạnh của mình với tư cách là công ty giàu nhất thế giới để phát triển công nghệ tìm kiếm của riêng mình.

Google suy yếu hay sẽ mạnh mẽ hơn?

Việc cấm toàn diện đối với các thỏa thuận tìm kiếm độc quyền được đánh giá sẽ có những tác động trái ngược. Trước tiên, nó sẽ khiến Apple và các công ty khác đánh mất nguồn thu mà họ đã nhận được từ Google trước đây, qua đó buộc phải tăng giá các sản phẩm của mình để bù đắp vào.

David Olson, Phó giáo sư của Trường Luật Đại học Boston, người đang theo dõi phiên tòa chống độc quyền, cho biết: “Nếu Apple và các công ty khác không còn được Google trả nhiều tiền, họ có thể tăng giá thiết bị của mình. Tôi không nghĩ chúng sẽ lớn…, nhưng về cơ bản Google đã trợ cấp chi phí cho các thiết bị như iPhone”.

Trong một khả năng khác, việc Google bị cấm độc quyền có thể vô hình trung mạng lại lợi ích trước mặt cho gã khổng lồ này. Đó là việc người dùng vẫn có thể chủ động chọn dịch vụ của google, đồng thời họ lại không mất các khoản tiền hợp đồng độc quyền với các công ty khác, như Apple chẳng hạn.

“Google hẳn nghĩ rằng họ nhận được lợi ích lớn từ những thỏa thuận mặc định đó, nhưng có lẽ chúng thực sự không có giá trị nhiều đến thế”, Olson nói. “Tới đây họ có thể sẽ kiếm được nhiều tiền hơn cũng như nhiều quyền thống trị hơn. Viễn cảnh đó thật trớ trêu”.

Hoàng Hải (theo AP, Reuters, FT)