Thảm họa kép lở đất và động đất ở Trung Quốc làm hàng chục người mất tích

Lực lượng cứu hộ tìm kiếm nạn nhân vụ lở đất xảy ra ở phía tây nam tỉnh Vân Nam, Trung Quốc ngày 22/1/2024. Ảnh: Tân Hoa Xã

Lở đất kinh hoàng làm gần 50 người mất tích ở Trung Quốc

Theo Reuters, một vụ lở đất đã xảy ra ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc ngày 22/1/2024 làm 2 người chết và hàng chục người mất tích. Các hoạt động cứu hộ đang được tiến hành khẩn trương trong thời tiết khắc nghiệt dưới 0 độ.

Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) đưa tin ít nhất 47 người từ 18 hộ gia đình đã mất tích. Hai thi thể trong số những người mất tích đã được tìm thấy vào đầu giờ chiều nay.

Được biết, vụ lở đất xảy ra vào khoảng 5 giờ 51 phút (giờ địa phương) tại hai ngôi làng ở thành phố Zhaotong, phía tây nam tỉnh Vân Nam. Đất đá bao phủ lên những ngôi nhà trên vùng đất nâu dưới chân đồi.

Trung Quốc huy động gần 1.000 nhân viên cứu hộ tới hiện trường vụ lở đất

"Ngọn núi vừa sụp đổ, hàng chục người bị chôn vùi", một người đàn ông họ Gu, người chứng kiến vụ lở đất nói với đài truyền hình tỉnh Quý Châu. Người đàn ông này cho biết 4 người thân của mình đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát.

"Tất cả họ đều đang ngủ trong nhà của mình, người đàn ông họ Gu nói.

CCTV đưa tin lực lượng cứu hỏa đang vượt qua đống đổ nát để tìm kiếm những người sống sót trong khi tuyết rơi nhẹ. Hiện chưa rõ nguyên nhân gây ra vụ lở đất.

Báo cáo cũng cho biết, Trung Quốc đã điều động gần 1.000 nhân viên cứu hộ tới hiện trường, cùng gần 200 phương tiện cứu hộ. Phó Thủ tướng Trung Quốc Zhang Guoqing đang dẫn đầu một nhóm công tác tới hiện trường để trực tiếp chỉ đạo và hướng dẫn công tác cứu hộ.

Hơn 500 người đã được sơ tán ra khỏi nhà.

Xảy ra động đất mạnh 5,1 độ richter ở Tân Cương, Trung Quốc

Trong khi đó Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Địa chất Đức (GFZ) cho biết, một trận động đất mạnh 5,1 độ richter đã xảy ra ở miền nam Tân Cương, Trung Quốc ngày hôm nay 22/1/2024.

Trận động đất ở độ sâu 10km (6,2 dặm). Hiện chưa có thông tin về thiệt hại của trận động đất này.

Theo Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc, Vân Nam là một trong số các tỉnh ở khu vực phía Nam đất nước này hiện đang phải hứng chịu với nhiệt độ giảm sâu, cái lạnh rét buốt và có tuyết rơi.

Trước đó, vào tháng 12/2023, một trận động đất mạnh 6,2 độ richter đã xảy ra vào đêm 18/12 (giờ địa phương) gây ảnh hưởng nặng nề nhất đến hai tỉnh Cam Túc và Thanh Hải, khu vực miền núi tây bắc Trung Quốc. Nhà chức trách nước này cho biết, ít nhất 131 người thiệt mạng và hơn 700 người bị thương. Đây là một trong những trận động đất kinh hoàng nhất nước này trong 9 năm qua.

Lở đất là gì?

Theo Trung tâm Chính sách và Kỹ thuật phòng chống thiên tai, sạt lở đất là hiện tượng đất bị sạt, trượt, lở do tác động của mưa, lũ hoặc dòng chảy.

Sạt lở đất là sự dịch chuyển của đất đá xuống bên dưới sườn dốc. Hiện tượng sạt lở đất có thể là hậu quả của sự xuất hiện các chấn động địa chất tự nhiên, do hiện tượng phong hóa hoặc do sự thay đổi độ ẩm trong đất, hoặc do sự dịch chuyển của kết cấu bảo vệ của phần chân của mái dốc, hoặc do xây dựng công trình trên sườn dốc hoặc do hiện tượng phong hóa bề mặt sườn dốc và do các tác động của con người làm thay đổi.

Ngoài ra còn do:

- Kết quả của những chấn động tự nhiên làm mất sự liên kết của đất, đá trên sườn đồi và núi ở vùng có địa hình dốc lớn, địa chất yếu có độ rỗng lớn, vùng đất pha cát/đá và vùng rừng thưa;

- Rừng bị chặt phá nhiều;

- Địa hình đồi núi cao, dốc lớn, xây dựng công trình thiếu nghiên cứu các yếu tố địa chất.

- Do quá trình sản xuất lúa nước một vụ ở ruộng bậc thang nước ngấm sâu vào lòng đất làm đất tơi xốp. Khi trổ nước vào ruộng làm cho đất mềm, gặp mưa to gây ra sạt lở;

- Nắng nóng kéo dài gây ra nứt đất, khi có mưa to sẽ tạo thành đường trượt gây sụt đất hay sạt lở đất, đá trượt nhanh từ sườn dốc, mái dốc xuống gây ra sạt cả mảng đồi trượt xa hàng km.

Động đất là gì?

Động đất là sự rung động mặt đất bởi sự giải phóng đột ngột năng lượng trong vỏ trái đất dưới dạng sóng địa chấn, có thể gây ra biến dạng trên mặt đất, phá hủy nhà cửa, công trình, của cải và sinh mạng con người.

Động đất xảy ra hằng ngày trên trái đất, nhưng hầu hết không đáng chú ý và không gây ra thiệt hại. Động đất lớn có thể gây thiệt hại trầm trọng và gây tử vong bằng nhiều cách.

Động đất có thể gây ra đất lở, đất nứt, sóng thần, nước triều giả, đê vỡ và hỏa hoạn. Tuy nhiên, trong hầu hết các trận động đất, sự chuyển động của mặt đất gây ra nhiều thiệt hại nhất. Trong rất nhiều trường hợp, có rất nhiều trận động đất nhỏ hơn xảy ra trước hay sau lần động đất chính; những trận này được gọi là dư chấn.

Năng lực của động đất được trải dài trong một diện tích lớn, và trong các trận động đất lớn có thể trải hết toàn cầu. Các nhà khoa học thường có thể định được điểm mà các sóng địa chấn được bắt đầu. Điểm này được gọi là chấn tiêu. Hình chiếu của điểm này lên mặt đất được gọi là chấn tâm.

Nhiều trận động đất, đặc biệt là những trận xảy ra dưới đáy biển, có thể gây ra sóng thần, hoặc có thể vì đáy biển bị biến dạng hay vì đất lở dưới đáy biển.

Minh Châu