Thái Nguyên đề nghị công nhận di chỉ khảo cổ Mái đá Ngườm là Di tích Quốc gia đặc biệt

Di chỉ khảo cổ Mái đá Ngườm thuộc xóm Kim Sơn, xã Thần Sa, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên có dạng hàm ếch, cao hơn mặt đường dân sinh khoảng 30m và cao hơn so với mực nước sông Thần Sa khoảng 40m. Diện tích bề mặt mái đá còn vết tích tầng văn hóa rộng gần 1.000m2. Trước đó, mái đá Ngườm đã được tiến hành khai quật 4 lần, vào các năm: 1981, 1982, 1985, 2017.

Đầu năm 2024, Viện Khảo cổ Học (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) tiếp tục tổ chức khai quật lần thứ 5 tại Di chỉ Mái đá Ngườm. Việc khai quật được triển khai trên diện tích 6m2. Qua đánh giá bước đầu của các chuyên gia, bằng những phân tích khoa học về địa tầng, hiện vật thu được dự đoán niên đại dao động từ khung 60.000 năm tới khoảng 120.000 năm trước.

Du khách tham quan Di chỉ khảo cổ Mái đá Ngườm. Ảnh: TN.

Theo đánh giá của Viện Khảo cổ học: Đây là loại hình di tích hang động/mái đá duy nhất phát hiện các bằng chứng về quá trình sử dụng và chế tác công cụ đá sớm nhất trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Tại Mái đá Ngườm, di cốt động vật và nhuyễn thể được phát hiện cho thấy sự thay đổi và tính đa dạng về hành vi khai thác, sử dụng qua thời gian. Cùng với sự ghi nhận việc sử dụng lửa để nướng chín thức ăn, các công cụ xương được mài, được sử dụng trong các lớp văn hóa sớm, cho thấy đây cũng là các công cụ xương được mài kết hợp với việc sử dụng công cụ xương có niên đại sớm nhất được ghi nhận trong các hang động và mái đá trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Đây cũng là di tích đầu tiên thuộc thời đại Đá cũ ở Việt Nam ghi nhận các phương pháp và kỹ thuật chế tác đá đặc sắc như vậy.

Di chỉ khảo cổ Mái đá Ngườm là nơi phát hiện các bằng chứng về quá trình sử dụng và chế tác công cụ đá sớm nhất trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Ảnh: TN.

Trước kết quả khảo cổ trên, mới đây ông Trịnh Việt Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên đã yêu cầu Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng tỉnh Thái Nguyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn ở Trung ương và UBND huyện Võ Nhai tiếp tục tham khảo ý kiến, tư vấn của các nhà khoa học để lập hồ sơ đề nghị công nhận Di tích Quốc gia đặc biệt; phối hợp với các nhà khoa học trên thế giới tiếp tục nghiên cứu, đề nghị công nhận Di sản thế giới đối với Di tích Mái đá Ngườm; đề xuất bổ sung quy hoạch tổng thể Khu di tích vào quy hoạch chung của huyện Võ Nhai, đảm bảo diện tích quy hoạch phù hợp, không ảnh hưởng đến vùng lõi, vùng đệm của Khu di tích; Đồng thời quan tâm bảo tồn không gian văn hóa Thần Sa, phát huy giá trị của Di tích nhằm thu hút đông đảo du khách trong nước, quốc tế.

Được biết, năm 1982 Di chỉ khảo cổ Mái đá Ngườm đã được xếp hạng Di tích cấp Quốc gia.

Thành Vân - Toán Nguyễn