Tết đến Xuân về và thú vui sống chậm với xích lô

Khách nước ngoài đến Thành phố Hồ Chí Minh rất thích trải nghiệm trên những chiếc xích lô. Ảnh: V.C

Khách nội không "thèm", khách ngoại thích thú

Trước năm 2000, ở Thành phố Hồ Chí Minh xe máy chưa nhiều, chạy xích lô còn kiếm ăn được, bà Trần Phương – người từng điều hành kinh doanh Xích Lô Tours chia sẻ. Nhưng hơn chục năm nay xe máy tăng nhanh và gần đây xe ôm công nghệ bùng phát, đẩy xích lô vào ngõ cụt. Tài xế bỏ nghề, xe mang bán sắt vụn, số ít người bám nghề chỉ vì không thể làm được việc khác.

Nhiều bác tài "sống sót" với nghề đến giờ từng trải qua những tháng ngày xích lô bị cấm chạy trên những con đường trung tâm thành phố. Khi đó, ngày cơm bụi, tối gặm bánh mì, lấy xích lô làm giường qua đêm trên góc phố là chuyện thường nhật. Họ không còn biết khổ là gì, bế tắc nên đành sống đời cam chịu. Họ tự an ủi rằng xích lô là cần câu cơm, biểu tượng của Sài Gòn - Gia Định 300 năm còn sót lại ráng mà níu giữ.

"Đệ nhất xích lô" của ông Trần Văn Bảy, sau khi ông mất được một công ty ở Bình Dương đem về lưu giữ, xem như kỷ vật đời người. Ảnh: V.C

Điển hình cho giới xích lô Sài Gòn có lẽ là "đệ nhất xích lô" Trần Văn Bảy. Ông Bảy sinh năm 1916, quê gốc Gò Công Đông, Tiền Giang. Ông lên Sài Gòn đạp xích lô khi còn trai trẻ. Mấy chục năm lấy xích lô làm nhà dọc theo vỉa hè đường Cô Bắc, quận 1. Không nhà, không vợ con, lại mang thêm bệnh tật. Cách đây chưa lâu, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Chánh Phú Hòa (Bình Dương) tình cờ phát hiện đã bày tỏ với ông và chính quyền địa phương xin đưa ông về phụng dưỡng.

Ông Bảy mất đi, phần mộ được an táng tại Hoa viên nghĩa trang Bình Dương. Chiếc xe xích lô cũ kỹ gắn bó với ông được xem như kỷ vật đời người cũng được lưu giữ tại nghĩa trang.

Mấy năm trước, vận hội mở ra cho giới xích lô làm du lịch, chính quyền cho phép thành lập nghiệp đoàn Xích Lô Tours quy tụ khoảng 30 tài xế. Họ có điểm chung là nghèo nhưng có hàng chục năm kinh nghiệm hành nghề. Nghiệp đoàn tổ chức, kết nối với các đơn vị kinh doanh du lịch đưa khách tham quan theo yêu cầu, thu nhập dần ổn định.

Tài xích lô Văn Chí Dũng, 55 tuổi, cho biết: xích lô bây giờ chỉ có phục vụ du khách ngoại quốc, chứ khách nội không ai "thèm" đi vì tâm lý e ngại bị chê là... quê. Du khách ngoại họ nghĩ khác, ngồi trên những chiếc xe hơi bóng lộn đang dần trở nên nhàm chán, trong khi ngồi trên chiếc xích lô, được trang trí thêm chút "hoa lá cành" với mui mới, nệm êm - một phương tiện đi lại nhẹ nhàng có cảm giác hoài cổ pha chút lãng mạn sẽ lưu lại khoảnh khắc đẹp trong cuộc đời.

Trong thực tế, nhiều người hiện nay còn thể hiện theo kiểu độc, lạ khi cùng lúc huy động 20-30 chiếc xích lô, trang hoàng cờ hoa lộng lẫy diễu hành hàng chục cây số trong những đám rước dâu hoặc tổ chức các sự kiện, lễ hội.

Xích lô trang bị màu cam từ xe tới người gây chú ý cho khách bộ hành. Ảnh: V.C

Muốn trải nghiệm thú vị nhất định phải thử xích lô

Hãy xem trải nghiệm trên xích lô là một phần của tour du lịch đến Thành phố Hồ Chí Minh. Có như vậy mới cảm nhận hết sự tuyệt vời giữa thành phố hoa lệ đang không ngừng chuyển động. Một chuyến đi chậm, nhẹ nhàng lướt trên phố vào thời điểm sớm mai còn thưa người càng làm cho du khách thích thành phố này hơn.

Chỉ cần bước khỏi xích lô, du khách dễ dàng chạm chân vào bất kỳ con hẻm nhỏ nào để thưởng thức ly cà phê vỉa hè, hoặc ghé thăm ngôi chùa cổ kính, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những kỳ quan kiến trúc Đông Dương cổ xưa ngay trong lòng thành phố.

Quả thật ít có phương tiện nào tiện lợi hơn xích lô. Giả sử lấy phố Tây Phạm Ngũ Lão, quận 1 làm điểm khởi đầu, cuộc hành trình của du khách "trôi" chầm chậm theo vòng quay bánh xe đến chợ Bến Thành, một biểu tượng của lịch sử Sài Gòn 300 năm dường như vẫn còn nguyên vẹn và giờ đây có phần tươi mới. Hay xuôi theo con đường Trương Định rợp bóng cây xanh đến Dinh Thống Nhất, nơi hai miền Nam - Bắc 48 năm trước vui chung ngày hội đoàn viên.

Cuộc hành trình tuy không xa hoa, lộng lẫy nhưng cũng có thể kéo dài trong thú vị khi du khách muốn ghé thăm Bảo tàng chứng tích chiến tranh, nơi lưu giữ những lát cắt lịch sử đầy biến động nhưng luôn gắn liền với thành phố được danh dự mang tên Bác. Ngoài ra còn nhiều điểm đến nổi tiếng khác như nhà thờ Đức Bà, Bưu điện thành phố, hay xa hơn vào tận chợ Bình Tây… mà vi vu trên xích lô cũng không kém phần thú vị.

Xích lô chầm chậm qua những con phố đẹp nhiều kỉ niệm ở Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: V.C

Giá xích lô tour hiện nay tầm 100.000 đồng/ giờ. Nhưng để cho chắc ăn, tránh tình trạng bị chặt chém, du khách nên đặt trước tour thông qua các đơn vị lữ hành hoặc nghiệp đoàn xích lô để được đưa rước tận nơi, đồng thời cũng nên thỏa thuận trước cả phí mua vé vào các điểm tham quan.

Mặc khác, để tránh bị say nắng, tắc đường, ảnh hưởng đến chất lượng tour du khách nên lưu ý đến thời điểm xuất phát, thời tiết ở Thành phố Hồ Chí Minh vào mùa này thường có những cơn mưa bất chợt. Tuy vậy du khách cũng chẳng phải lo, mưa to thì bác tài có sẵn tấm bạt để che chắn, nhưng đôi khi ngồi xích lô chầm chậm trôi đi dưới mưa bay lất phất có cái thú riêng của nó.

Việt kiều Nguyễn Đức, 52 tuổi, lần nào về nước cũng có ít nhất một lần ngồi xích lô dạo quanh phố phường. Ông cảm nhận: "Ngồi trên xích lô đương nhiên không giống như xe máy hay taxi, nó đơn sơ, di chuyển chầm chậm, dễ dàng lách qua những con phố hẹp khiến cho những ai chưa từng trải qua có cảm giác hơi sốc, nhưng bù lại là dịp tốt để trò chuyện với những bác tài luôn thân thiện, vui tính. Nhiều người trong số họ giao tiếp tiếng Anh ở trình độ cơ bản hiểu được. Họ còn là người hiểu biết rõ các điểm đến cũng như những quán ăn ngon trên đường tour".

Có lẽ vì vậy, xích lô được nhiều du khách nước ngoài yêu thích, mang đến cho họ cảm giác bình an và thú vị. Trong ký ức của nhiều Việt kiều, xích lô là hình ảnh đẹp một thời gần gũi, nhất là những người từng có quãng thời gian gắn bó với thành phố thân yêu này. Còn gì thú vị hơn khi Tết đến Xuân về mà được dạo quanh phố phường với xích lô.

Xích lô không sang trọng nhưng nó đã từng đi vào thơ ca, phim ảnh, hội họa… và trở thành nét đẹp văn hóa trong tâm thức của người Việt.

Chừng đó cũng đủ thấy du lịch bằng xích lô là một trong những trải nghiệm thú vị mà du khách nước ngoài nhất định phải thử khi đến Thành phố Hồ Chí Minh.

Văn Cường