Tâm huyết truyền dạy chữ Dao cổ

Ông Dương Minh Dũng (bên phải) - người có uy tín tại xóm Thung Dao Bắc, xã Tú Sơn (Kim Bôi) truyền dạy chữ Dao cổ cho thanh niên nhằm gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Ông Dũng sinh ra và lớn lên ở Thung Rếch, nay là bản Thung Dao Bắc, đây là nơi sinh sống của cộng đồng dân tộc Dao với nhiều nét văn hóa đặc trưng còn lưu giữ. Thuở nhỏ, ông đã được theo chân bố, chú đi thực hành nghi lễ của đồng bào người Dao như: Lễ cấp sắc, lễ cầu mùa, cầu an... Vì thế, những phong tục, tín ngưỡng và các câu hát dân ca đã ăn sâu vào tâm trí ông. Cũng nhờ có trí nhớ tốt, cộng thêm sự ham học hỏi nên ông Dũng học được nhiều bài cúng, nghi lễ… của đồng bào dân tộc mình.

Theo ông Dũng, văn hóa người Dao thể hiện rất rõ qua các ký tự, ngôn ngữ, chữ Nôm Dao của người Dao. Thông qua chữ Nôm Dao có thể thấy được cội nguồn, văn hóa, tín ngưỡng, sự phát triển của người Dao trong dòng chảy của dân tộc. Bên cạnh đó, các bài cúng cấp sắc còn răn dạy người Dao phải hướng tới chân - thiện - mỹ, biết ơn cha mẹ, hàng xóm láng giềng…; sống chân thật, không lừa lọc, phải có lòng dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì người khác; biết sống hài hòa với thiên nhiên… Ngay cả vấn đề chấp hành pháp luật cũng được đề cập tới. Con cháu người Dao không được gây họa, phải tôn trọng luật lệ, nếu ai không tuân theo luật lệ đều phải đưa ra trị tội. Ông Dũng chia sẻ: Nhận thức rõ vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng không chỉ có vai trò quan trọng giúp truyền đạt những chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước mà còn như những cánh chim đầu đàn dẫn dắt mọi người dân trong thôn, bản đi theo Đảng, Nhà nước nên tôi đã chủ động tìm hiểu thông tin, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gương mẫu thực hiện tốt để tuyên truyền, giáo dục đồng bào.

Trăn trở với việc lưu truyền văn hóa dân tộc, từ năm 2019, ông Dũng mở lớp truyền dạy chữ Dao cổ cho con em đồng bào dân tộc Dao ở xã Tú Sơn, đặc biệt là văn hóa, tín ngưỡng của người Dao. Đến nay, lớp học thu hút nhiều người trong thôn, bản tham gia học tập, hiện lớp học văn hóa người Dao có 20 học viên.

Không chỉ lưu giữ, truyền dạy văn hóa của dân tộc Dao, ông Dũng còn đi nhiều vùng để sưu tầm các bài hát, bài cúng để truyền dạy cho lớp con cháu. Là người có uy tín trong cộng đồng, am hiểu văn hóa, phong tục tập quán của người Dao, ông Dũng vận động người dân bỏ nhiều tập tục mê tín dị đoan, khi có người ốm đau phải đưa đi khám, chữa bệnh ở các cơ sở y tế; đoàn kết, vận động mọi người mặc trang phục dân tộc, chịu khó làm ăn, tin vào Đảng, xây dựng kinh tế địa phương...

Với những đóng góp, nỗ lực, tâm huyết của mình, năm 2022, ông Dương Minh Dũng được UBND tỉnh tặng bằng khen điển hình tiên tiến vùng đồng bào dân tộc thiểu số vì đã có cống hiến trong việc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Dao, cùng nhiều bằng khen, giấy khen của các cấp, ngành.

Đinh Hòa