Taliban dự kiến công bố cơ cấu chính phủ mới cho Afghanistan

Công dân Indonesia được sơ tán khỏi Afghanistan. Ảnh: REUTERS

Trong các cuộc tham vấn với các cựu lãnh đạo Afghanistan, Taliban đang thảo luận cách thức bảo đảm rằng, các lực lượng nước ngoài rút khỏi Afghanistan “một cách thân thiện”. Về tình hình hỗn loạn tại sân bay Kabul, Taliban khẳng định không phải do lực lượng này gây nên và lẽ ra các nước “nên có kế hoạch tốt hơn” để sơ tán công dân. Taliban nhấn mạnh sẵn sàng chịu trách nhiệm về hành động của mình và sẽ điều tra thông tin về thành viên lực lượng này đang có hành động trả thù nhằm vào quan chức trong chính quyền cũ.

Quân đội Mỹ đã điều ba máy bay trực thăng tới thủ đô Kabul của Afghanistan để giải cứu 169 công dân Mỹ không tới được sân bay Kabul. Một quan chức chính phủ Mỹ cho biết, Mỹ vẫn đang duy trì khoảng 5.800 binh sĩ tại sân bay quốc tế Hamid Karzai để hỗ trợ công tác sơ tán. Tham mưu trưởng quân đội Đức, Tướng Eberhard Zorn, cho biết hai máy bay trực thăng của quân đội Đức được điều đến Afghanistan sẽ chỉ làm nhiệm vụ hỗ trợ sơ tán ở Kabul.

Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết, chính quyền sẽ làm mọi thứ có thể để sơ tán công dân Mỹ và những người địa phương đã hỗ trợ lực lượng Mỹ ở Afghanistan, đồng thời điện đàm với Quốc vương Qatar để thảo luận về những diễn biến mới nhất tại Afghanistan. Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh tới sự cần thiết phải bảo vệ dân thường và tiến trình chuyển giao quyền lực một cách hòa bình tại Afghanistan. Mỹ có căn cứ không quân tại Qatar và đang sử dụng làm trạm tiếp nhận trung chuyển những người được Mỹ sơ tán khỏi Afghanistan. Đại sứ quán Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) tại Mỹ cho biết, UAE đã đồng ý tiếp nhận tạm thời 5.000 công dân Afghanistan được sơ tán bằng máy bay của Mỹ trên đường sang các nước thứ ba.

Trong tuyên bố sau cuộc họp trực tuyến khẩn về khủng hoảng tại Afghanistan, Bộ trưởng Ngoại giao các nước thành viên NATO cảnh báo, Taliban không được để Afghanistan một lần nữa trở thành nơi chứa chấp khủng bố như hai thập kỷ trước. Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết, một số thành viên khối này đã đề xuất duy trì hoạt động sơ tán tại sân bay Kabul sau thời hạn chót ngày 31/8.

Tại họp báo chung với Thủ tướng Đức Angela Merkel đang thăm Moskva, Tổng thống Nga Vladimir Putin kêu gọi cộng đồng quốc tế ngăn chặn sự “sụp đổ” ở Afghanistan sau khi Taliban tiếp quản quyền kiểm soát. Ông Putin nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ngăn chặn các phần tử khủng bố từ Afghanistan xâm nhập các nước trong khu vực, kể cả dưới hình thức tị nạn. Bộ Ngoại giao Uzbekistan cho biết đã gửi trả về Afghanistan 150 người tị nạn theo một thỏa thuận với Taliban và những người này đã được bảo đảm an toàn.

Trong bối cảnh nhiều người Afghanistan chạy sang các nước láng giềng làm gia tăng lo ngại về làn sóng người tị nạn mới, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan yêu cầu Liên hiệp châu Âu (EU) tuân thủ những thỏa thuận trong quá khứ về người di cư và tị nạn. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, đây là thời điểm EU nên viện trợ những nước láng giềng của Afghanistan như Iran để đối phó làn sóng người tị nạn mới. Hiện Tây Ban Nha đã thiết lập một trung tâm tiếp nhận người tị nạn Afghanistan vốn từng làm việc cho các nước EU tại một căn cứ quân sự. Trung tâm này có sức chứa 1.000 người. Họ sẽ được lưu trú tại đây cho đến khi được đưa đến những quốc gia khác trong EU.

Nhật Bản tuyên bố chưa có ý định công nhận lực lượng Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan và sẽ đưa ra quyết định dựa trên lợi ích quốc gia và hợp tác với các quốc gia khác có liên quan, trong đó có Mỹ. Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Retno Marsudi cho biết, đã chuyển cơ quan đại diện ngoại giao tại thủ đô Kabul của Afghanistan sang nước láng giềng Pakistan, sau khi hàng chục công dân Indonesia được lực lượng không quân sơ tán. Các nhà ngoại giao Indonesia trong phái bộ đặt tại Pakistan sẽ đánh giá tình hình ở Afghanistan để xác định các bước tiếp theo.