Tài xế công nghệ tại Mỹ sẽ được xem là nhân viên chính thức

Theo quy tắc mới của Bộ Lao động Mỹ, tài xế giao đồ ăn cho Uber có thể được xem là nhân viên chính thức của công ty này. Ảnh: Fast Company

Quy tắc mới ban hành hôm 9-1 và sẽ có hiệu lực kể từ ngày 11-3. Quy tắc này thay thế một tiêu chuẩn từ thời Tổng thống Donald Trump cho phép các nền tảng phân loại đối tác tài xế như nhà thầu độc lập, giúp họ tiết kiệm đáng kể chi phí sử dụng lao động.

Quy tắc mới yêu cầu xem người lao động là nhân viên chính thức, thay vì nhà thầu độc lập, nếu họ “phụ thuộc về mặt kinh tế” vào các công ty kinh doanh dựa trên nền tảng trực tuyến. Hầu hết các luật lao động của liên bang và tiểu bang, chẳng hạn như những luật yêu cầu mức lương tối thiểu và lương làm thêm giờ, chỉ áp dụng cho nhân viên chính thức của công ty.

Quy tắc mới đặt ra cho nền tảng xem xét sáu tiêu chí để xác định xem tài xế là nhân viên chính thức hay nhà thầu độc lập. Các tiêu chí đó gồm mức độ kiểm soát của người sử dụng lao động, liệu công việc có đòi hỏi kỹ năng đặc biệt hay không, mức độ lâu dài của mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động cũng như khoản đầu tư mà người lao động thực hiện, chẳng hạn như mua xe ô tô.

Quy tắc trên là tin xấu cho những công ty kinh doanh dựa vào các nền tảng trực tuyến như các hãng gọi xe và giao đồ ăn Uber hay hãng gọi đồ ăn DoorDash. Đây là những công ty tiên phong về nền kinh tế tự do (gig economy), trong đó, họ cơ bản dựa vào đội quân tài xế tự do để cung cấp dịch vụ mà không cần cung cấp biện pháp bảo vệ lao động truyền thống. Một số tài xế công nghệ nói rằng, họ thích cách phân loại nhà thầu độc lập vì đánh giá cao quyền tự do thiết lập giờ và lịch trình làm việc. Nhưng nhiều tài xế khác phàn nàn về sự bóc lột của các nền tảng. Quy tắc mới sẽ làm tăng chi phí lao động cho các công ty sử dụng tài xế và những người lao động khác để cung cấp dịch vụ thông qua nền tảng trực tuyến.

Các nghiên cứu cho thấy, việc phân loại tài xế công nghệ là nhân viên chính thức có thể khiến công ty như Uber tốn kém hơn 30% so với cách phân loại họ là nhà thầu độc lập.

Báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, công việc tự do dựa trên nền tảng trực tuyến đang phát triển nhanh chóng nhưng người lao động không được cung cấp quyền lợi đầy đủ. Cuộc khảo sát của hãng tư vấn quản lý McKinsey vào năm 2022 cho thấy, 36% số người lao động Mỹ xác định họ là nhà thầu độc lập từ luật sư, y tá cho đến đến tài xế giao hàng được trả lương thấp hơn. Con số này tăng từ 27% vào năm 2016.

Tuy nhiên, quy tắc trên không có quan trọng như luật được Quốc hội Mỹ hoặc cơ quan lập pháp tiểu bang thông qua, cũng như không nêu rõ liệu bất kỳ công ty hoặc ngành cụ thể nào có nên phân loại lại người lao động của họ hay không. Về cơ bản, quy tắc chỉ đưa ra cách giải thích về việc người lao động nào sẽ đủ điều kiện để được bảo vệ theo Đạo luật Tiêu chuẩn lao động công bằng năm 1938.

Trao đổi với báo chí, Quyền Bộ trưởng Lao động Mỹ Julie Su cho rằng, việc phân loại sai người lao động là nhà thầu độc lập chứ không phải nhân viên chính thức đặc biệt gây tổn hại cho nhóm lao động có thu nhập thấp.

Một số hiệp hội kinh doanh chỉ trích quy tắc mới sẽ tước đi sự linh hoạt và cơ hội của hàng triệu người lao động. Quy tắc mới dự kiến sẽ đối mặt với thách thức pháp lý từ các doanh nghiệp và hiệp hội kinh doanh trong nền kinh tế tự do. Marc Freedman, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ (USCC) cho biết, USCC đang xem xét thách thức quy tắc này trước tòa.

“Các tài xế trên khắp đất nước đã thể hiện rõ ràng trong nhiều cuộc khảo sát rằng, họ không muốn mất đi tính độc lập độc đáo trong công việc mà họ được hưởng từ Uber”, CR Wooters, người phụ trách các vấn đề liên bang của Uber, Wooters nói trong một tuyên bố,

Theo Reuters, AP

Chánh Tài