Tại sao mua ôtô ở Mỹ ngày càng đắt đỏ?

Năm 2019, đại dịch Covid-19 đã khiến nhiều nhà máy đóng cửa dây chuyền lắp ráp và khiến chất bán dẫn quan trọng trở nên khan hiếm.

Sau đó, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) nhanh chóng tăng lãi suất để chống lạm phát cao, khiến các khoản vay mua ô tô trở nên đắt đỏ hơn.

Thiếu dây chuyền lắp ráp, chất bán dẫn, lãi suất cao là những lý do khiến giá ô tô ở Mỹ tăng cao. Ảnh: Bloomberg.

Ngoài ra, các công ty ô tô đã chậm bổ sung hàng tồn kho, đặc biệt là vì giá tăng cao giúp họ thu được lợi nhuận lớn. Theo Cox Automotive- nhà cung ứng các dịch vụ toàn diện cho chuỗi cung ứng bán lẻ xe ô tô, bao gồm định giá, bảo trì bảo dưỡng, vận chuyển và thanh toán số, vào tháng 12, các đại lý đã nắm giữ lượng hàng tồn kho trị giá khoảng 70 ngày.

Ngoài ra, hãng sản xuất này cũng cho biết mức này gần với mức trung bình trong lịch sử và đủ để thúc đẩy các ưu đãi tương đương với mức giảm giá 5% so với giá bán lẻ, gấp đôi mức giảm giá của năm trước.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô đã tăng giá quá nhiều trong vài năm qua đến mức giá ô tô hiện nay vẫn đắt hơn trung bình khoảng 10.000 USD so với năm 2019.

Kết quả là, vào tháng 12/2023, giá bán lẻ trung bình cho một chiếc ô tô mới là 48.759 USD ở Mỹ - hoặc gần mức kỷ lục 770 USD một tháng để thanh toán theo thời gian, theo nhà nghiên cứu Cox Automotive. Theo ước tính, con số này cao hơn gần 30% so với mức đã ghi nhận vào tháng 1/2019.

Ngoài ra, nhu cầu sắm ôtô bị dồn nén còn sót lại sau đại dịch đang khiến giá của loại phương tiện này ở mức cao ngay cả khi hoạt động sản xuất tại nhà máy đã hoạt động trở lại bình thường. Giá xe đã qua sử dụng cũng tăng do lượng hàng tồn kho vẫn ở mức thấp.

Trong hơn một thập kỷ trước đại dịch, với cung và cầu đồng bộ và lãi suất siêu thấp, khoản thanh toán trung bình hàng tháng đã dao động ở mức khoảng 400 USD.

Đến tháng 12/2022, gần hai năm xảy ra đại dịch Covid, con số đó đã tăng gần gấp đôi, lên mức kỷ lục 788 USD một tháng. Giá ô tô mới đã giảm từ mức đỉnh hơn 50.000 USD, nhưng sau khi Fed tăng lãi suất (tháng 3/2022) đã khiến nhiều người mua trả góp điêu đứng vì các khoản thanh toán hàng tháng ở mức cao.

Theo nhà nghiên cứu ô tô Edmunds, xế hộp đã qua sử dụng cũng không khá hơn là bao, với hóa đơn trung bình hàng tháng là 561 USD vào tháng 11. Con số này tăng 37%, từ mức 410 USD vào cuối năm 2019.

Vào năm 2023, tổng chi phí trung bình để sở hữu và vận hành một chiếc ôtô mới - bao gồm nhiên liệu, bảo trì và bảo hiểm — là 12.182 USD, tương đương 1.015 USD hàng tháng, theo AAA.

Con số này tăng khoảng 14% so với 10.728 USD hay 894 USD vào năm 2022. Ngay cả khi giá cao, doanh số bán xe mới vẫn tăng 13% trong tháng 12 so với một năm trước đó, lên 1,4 triệu xe.

Mặc dù giá ô tô đã giảm nhẹ so với mức đỉnh nhưng lãi suất cho vay vẫn chiếm phần lớn sự khác biệt. Theo Cox Automotive, tỷ lệ trung bình cho một chiếc ô tô mới là khoảng 9,6%, tăng từ mức 5,5% vào cuối năm 2019. Tỷ lệ này cho một chiếc xe đã qua sử dụng là 14,3%, so với 8,2% vào cuối năm 2019. Điều đó khiến nhiều người Mỹ phải vật lộn để trang trải chi phí cho cuộc sống của mình.

Người Mỹ ngày càng “xa lánh” xe điện vì giá cao. Pin cung cấp năng lượng cho xe điện đắt hơn động cơ đốt trong, vì vậy người tiêu dùng thường phải bỏ ra nhiều tiền hơn để có được một chiếc ô tô thân thiện với môi trường.

Ví dụ một chiếc Ford F-150 Lightning EV có giá khởi điểm khoảng 50.000 USD, trước khi được khấu trừ thuế liên bang là 7.500 USD. Nhưng phiên bản chạy bằng xăng của mẫu cơ sở có giá khởi điểm dưới 37.000 USD.

Tesla đã cố gắng giảm giá để kích thích nhu cầu, nhưng những đợt giảm giá đó đang ăn mòn lợi nhuận của công ty. Giá xe điện đã giảm nhưng vẫn có giá trung bình gần 51.000 USD, cao hơn khoảng 3.000 USD so với xe đốt trong. Nhưng vấn đề lớn hơn là sự đa dạng.

Ngày nay, Nissan Leaf là chiếc xe điện duy nhất được bán với giá dưới 40.000 USD. Nhiều mẫu thông thường được bán dưới mức giá đó. Ít nhất là ở thời điểm hiện tại, xe điện đang chất đống, với lượng hàng tồn kho tại các đại lý ở Mỹ đạt mức cao mới là 130 ngày trong tháng 12, so với 69 ngày của xe đốt trong.

Theo nhà kinh tế cấp cao Charlie Chesbrough của Cox Automotive, lượng tồn kho ô tô mới đang dần trở lại mức bình thường, điều đó có nghĩa là thị trường ô tô mới và đã qua sử dụng sẽ ít còn là thị trường của người bán vào năm 2024.

Nhưng giá cả cần phải giảm một chặng đường dài với lãi suất cao vẫn khiến việc thanh toán trở nên tốn kém. Fed dự kiến sẽ giảm lãi suất vào năm 2024, điều này sẽ giúp việc sở hữu một chiếc ô tô trở nên hợp lý hơn.

Khánh Vy (Theo Bloomberg)