Sửng sốt 10 ngôn ngữ cổ nhất gây ảnh hưởng lớn dù đã...chết

Tiếng Latinh là ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ gốc Ý của ngữ hệ Ấn-Âu. Ban đầu nó được dùng ở khu vực quanh thành phố Roma (còn gọi là thành La Mã). Sau đó, tiếng Latinh trở thành ngôn ngữ thống trị tại bán đảo Ý, tiếp đó là lãnh thổ Đế quốc La Mã trải dài quanh khu vực Địa Trung Hải. Ảnh: Văn khắc bằng tiếng Latinh tại Đấu trường La Mã. Nguồn: Wiki.

Cho đến nay, tiếng Latinh chính thức là một ngôn ngữ chết, chỉ còn thành phố Vatican sử dụng nó làm ngôn ngữ chính thức vì có nhiều kinh thánh được viết bằng ngôn ngữ này. Ảnh: Commentarii de Bello Gallico của Julius Caesar là một trong những văn bản tiếng Latinh cổ điển nổi tiếng nhất từ thời đại huy hoàng của tiếng Latinh. Nguồn: Wiki.

Tuy nhiên, tiếng Latinh có ảnh hưởng lớn đến nhiều ngôn ngữ phổ biến khác. Chẳng hạn, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Italy, tiếng Bồ Đào Nha... đều được lấy cảm hứng vô tận từ tiếng Latinh. Các kí tự trong nhiều ngôn ngữ đều có cơ sở và nguồn gốc từ các từ Latinh và được phát triển trong thời hiện đại. Ảnh: Từ điển tiếng Latinh nhiều tập tại Thư viện Đại học Graz. Nguồn: Wiki.

Tiếng Phạn. Tiếng Phạn là một trong những ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới. Cho dù đã chết, nhưng tiếng Phạn vẫn là một trong những ngôn ngữ chính thức của Ấn Độ. Phần lớn kinh cổ của ba tôn giáo có ảnh hưởng lớn tới Ấn Độ đều được viết bằng tiếng Phạn: Phật giáo, Ấn Độ giáo và Kỳ Na giáo. Ảnh: Wiki.

Tiếng Do Thái cổ hoặc Kinh thánh đã có thời kỳ hoàng kim trước đây. Nhưng sau khi Đền thờ Jerusalem bị phá hủy, ngôn ngữ này đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Các giáo sĩ Do Thái đã nỗ lực duy trì nhưng nó không được nhiều người nói đến như trước đây. Ảnh: Wiki.

Hiện tiếng Do Thái trong Kinh thánh vẫn tồn tại và trở thành di sản trong ngôn ngữ hiện đại. Để đọc được các đoạn Kinh thánh trong bản gốc, người ta phải học tiếng Do Thái. Một bản thảo Kinh thánh tiếng Do Thái. Ảnh: Britannica

Tiếng Anh cổ. Tiếng Anh cổ được sử dụng phổ biến ở Anh cho đến khoảng những năm 1100, còn được gọi là Anglo-Saxon. Từ năm 1100, tiếng Anh cổ dần dần không còn được ưa chuộng ở cả nước Anh và xứ Wales, thay vào đó, tiếng Wales củng cố vị trí của mình sau đó. Ảnh: Phần mở đầu của bản thảo Beowulf. Nguồn: Britannica

Tiếng Copt. Tiếng Copt từng là một ngôn ngữ nổi tiếng của Ai Cập cổ đại, phát triển vào khoảng thế kỷ thứ ba sau Công Nguyên trong thời kỳ La Mã và Ai Cập. Các nhà ngôn ngữ học và sử học coi đây là ngôn ngữ Kitô giáo đầu tiên. Cho đến giờ, tiếng Copt vẫn là ngôn ngữ quan trọng đối với nhiều người theo đạo Cơ đốc trên khắp Trung Đông và thế giới. Chữ viết Copt. Ảnh: New Line Magazine.

Tiếng Đức cổ được các nhà ngôn ngữ học coi là giai đoạn sớm nhất, nguyên thủy nhất của tiếng Đức. Tiếng Đức cổ trở nên phổ biến ở Bavaria và các khu vực khác của Đức bắt đầu từ những năm 500 đến 700 sau Công nguyên. Ngôn ngữ này vẫn tồn tại ở học viện, nhà thờ cho đến ngày nay như một di sản. Ảnh: Trang đầu tiên của St. Gall Codex Abrogans (Stiftsbibliothek, cod. 911), văn bản lâu đời nhất bằng tiếng Thượng Đức cổ. Ảnh: wikipedia

Tiếng Akkad là ngôn ngữ đầu tiên được viết bằng hình nêm. Các nhà sử học công nhận tiếng Akkad là ngôn ngữ đầu tiên của ngôn ngữ Semit. Hai ngôn ngữ Semit chính hiện đại vẫn lấy cảm hứng từ tiếng Akkad gồm tiếng Do Thái và tiếng Arab. Tiếng Akkad đã tuyệt chủng vào khoảng thế kỷ thứ tám trước Công nguyên nhưng có tác động lớn đến thế giới hiện đại. Một đoạn hình ảnh sử thi Adapa trong Thư viện Morgan viết bằng chữ Akkad. Ảnh: Forward

Tiếng Aram được biết đến nhiều nhất là ngôn ngữ mà Chúa Giêsu Kitô đã nói khi còn sống. Ngay cả khi Aram đã "mất", ngôn ngữ mà nó tạo ra vẫn tiếp tục tồn tại và phát triển mạnh. Ảnh: Tấm bia Carpentras là dòng chữ cổ đầu tiên được xác định là tiếng Aram. Nguồn: wikipedia

Tiếng Bắc Âu cổ được người Viking là một trong những nhóm người khét tiếng và huyền thoại nhất thời cổ xưa truyền bá. Tiếng Bắc Âu cổ giờ đã biến mất, nhưng những từ phổ biến được sử dụng ngày nay. Ví dụ, "Husband", có sự kết hợp của các từ “hus” và “bondi” trong tiếng Bắc Âu cổ còn "Thusday" (thứ năm) bắt nguồn từ “ngày của Thor” trong tiếng Bắc Âu cổ. Ảnh: Bảng chữ cái và cách phát âm tiếng Bắc Âu cổ. Nguồn: Omniglot

Tiếng Hy Lạp cổ đại. Tiếng Hy Lạp cổ đã được nói (và viết) bởi các nhà triết học và nhà văn nổi tiếng, bao gồm Aristotle, Homer, Plato và Socrates. Ngoài ra, tiếng Hy Lạp cổ tương tự như tiếng Latinh ở chỗ chúng được đặt tên cho các sự vật trong hệ thống y tế và khoa học cũng như các lĩnh vực khác. Ảnh: Internet.

Hoàng Mai (TH)