Sức mạnh tên lửa Burevestnik mới thử nghiệm của Nga

Theo Reuters, ông Putin lần đầu tiên hé lộ dự án về tên lửa Burevestnik vào tháng 3/2018. Lãnh đạo Điện Kremlin hôm 5/10 không tiết lộ cuộc thử nghiệm vũ khí mới nhất diễn ra khi nào. Song, tờ New York Times nhận định, động thái có thể diễn ra gần đây, dựa trên hoạt động của các máy bay và phương tiện tại một căn cứ của Nga ở Bắc Cực.

Một vụ thử nghiệm tên lửa hành trình mới do Bộ Quốc phòng Nga công bố.

Burevestnik (trong tiếng Nga có nghĩa “chim báo bão") là loại tên lửa hành trình phóng từ mặt đất và bay thấp. Tên lửa này không chỉ có khả năng mang đầu đạn hạt nhân mà còn vận hành bằng năng lượng nguyên tử.

Động cơ đẩy hạt nhân giúp tên lửa có tầm bắn xa hơn nhiều so với động cơ phản lực, hoặc động cơ phản lực cánh quạt truyền thống, vốn bị giới hạn về lượng nhiên liệu chúng có thể mang theo.

Một tạp chí quân sự chuyên ngành của Nga năm 2021 trích dẫn báo cáo của Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế cho biết, về mặt lý thuyết, Burevestnik sẽ có tầm bắn lên tới 20.000km. Do đó, tên lửa này có thể được đặt ở bất cứ đâu trên lãnh thổ Nga để tấn công các mục tiêu ở Mỹ.

Tạp chí quân sự lưu ý thêm, độ cao di chuyển của tên lửa chỉ là 50 – 100m, thấp hơn nhiều so với tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng thông thường. Điều này sẽ khiến các radar phòng không hiện nay khó phát hiện hơn.

Theo một báo cáo năm 2020 của Trung tâm Tình báo hàng không và vũ trụ quốc gia Mỹ, nếu Nga đưa Burevestnik vào sử dụng thành công, nước này sẽ có thêm một "vũ khí độc nhất, vô nhị sở hữu khả năng xuyên lục địa".

Tuy nhiên, việc phát triển bộ phận đẩy nguyên tử của tên lửa là một thách thức lớn về mặt kỹ thuật với nhiều thử nghiệm thất bại. Năm 2019, ít nhất 5 chuyên gia hạt nhân Nga đã thiệt mạng vì sự cố nổ và phát thải phóng xạ trong một cuộc thử nghiệm ở Biển Trắng. Các nguồn tin tình báo Mỹ nghi ngờ tai nạn này có liên quan đến thử nghiệm Burevestnik.

Các chuyên gia phương Tây từ lâu đã hoài nghi liệu tên lửa này có thực sự được đưa vào biên chế phục vụ hay không.

Năm 2019, tổ chức an ninh phi lợi nhuận “Sáng kiến theo dõi các mối đe dọa hạt nhân” ước tính phải mất một thập kỷ nữa mới có thể triển khai Burevestnik. Song, tổ chức này nói, theo các thông tin công khai của Moscow, Burevestnik được trang bị động cơ đẩy hạt nhân lợi hại, cho phép tên lửa bay lơ lửng trong nhiều ngày nếu cần ở độ cao thấp, tránh né hiệu quả các hệ thống phòng không thông thường và “thả đầu đạn xuống các vị trí hoặc mục tiêu mà đối phương khó dự đoán”.

Theo các nhà phân tích, việc phát triển Burevestnik và những vũ khí chiến lược mới khác của Nga có thể làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán giữa Moscow và Washington về bất kỳ giải pháp thay thế nào cho hiệp ước START mới nhằm hạn chế số lượng vũ khí hạt nhân mỗi bên có thể triển khai. Tương lai của hiệp ước đang bị đặt dấu hỏi sau khi Nga ngừng tham gia vào tháng 2 và hiệp ước dự kiến sẽ hết hạn vào năm 2026.

Tuấn Anh