Rủi ro trong tuyến đường thương mại dầu mỏ Nga - Trung
Xuất khẩu dầu thô năm 2023 từ Nga sang Trung Quốc, thông qua Tuyến đường biển qua Bắc Cực, đã gia tăng với mức kỷ lục, làm nổi bật những thay đổi trong thương mại dầu mỏ toàn cầu.
Một tàu của Trung Quốc đi qua Tuyến đường biển qua Bắc Cực
Năm 2023 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong thương mại dầu mỏ toàn cầu. Xuất khẩu dầu thô của Nga sang Trung Quốc - thông qua Tuyến đường biển qua Bắc Cực - đã đạt mức kỷ lục, cho thấy Moscow đã thay đổi chiến lược và đi về phía đông để tìm người mua dầu của mình, sau khi bị các nhà máy lọc dầu phương Tây bỏ rơi. Theo dữ liệu từ S&P Global Commodities at Sea, trong mùa hè năm 2023, các chuyến hàng đi từ các cảng Bắc Cực và Biển Baltic của Nga đến Trung Quốc đạt tổng cộng 10,4 triệu thùng, một bước nhảy vọt so với khối lượng lưu thông trước đó.
Những thách thức của tuyến đường Bắc Cực
Mặc dù Tuyến đường biển phương Bắc (NSR) là một lối đi tắt đáng kể, giúp giảm những 1/3 thời gian di chuyển hàng hóa từ Biển Barents đến Trung Quốc, tuyến đường này vẫn phát sinh nhiều khó khăn đáng kể. Thật vậy, thay đổi về thời gian di chuyển và rủi ro băng trôi là những trở ngại lớn trong công tác mở rộng tuyến đường thương mại đầy bấp bênh này. Vào năm 2023, gần một nửa khối lượng dầu, bao gồm dầu thô Urals, được xuất khẩu chủ yếu từ các cảng Biển Baltic của Nga. Phần còn lại là dầu thô nhẹ Novy Port và Y-K Blend. Những chuyến hàng này, mặc dù mang lại lợi nhuận, chỉ chiếm một phần trong số 80 triệu thùng được vận chuyển đến Trung Quốc trong năm nay. Chúng cũng chiếm một phần nhỏ trong tổng lượng dầu thô xuất khẩu đường biển của Nga.
Ý nghĩa kinh tế và môi trường
Việc tăng cường sử dụng NSR cũng đi kèm với những lo ngại về mặt kinh tế và môi trường. Hai vấn đề - không có khả năng dự đoán lộ trình và cần hộ tống từ tàu phá băng - đặt ra câu hỏi về lợi ích kinh tế của tuyến đường này. Ngoài ra, các nhóm môi trường đã lên tiếng cảnh báo khi biết Nga sử dụng loại tàu không phù hợp với băng trong bối cảnh trái đất đang nóng lên. Dự án Vostok Oil của Rosneft, dự kiến xuất khẩu số lượng lớn dầu thô thông qua NSR vào đầu năm tới, sẽ là một chỉ số quan trọng nhằm quyết định xem, liệu Nga sẽ còn tiếp tục giữ tham vọng đối với tuyến đường này hay không.
Nhìn chung, Tuyến đường biển phương Bắc (NSR) là một chương mới trong hoạt động thương mại dầu mỏ toàn cầu, với những tác động vượt xa lợi ích kinh tế trước mắt của nó. Trong khi Nga tiếp tục tích cực thúc đẩy tuyến đường này, NSR chứa đầy rẫy những thách thức về mặt hậu cần. Nỗi lo ngại về môi trường cùng là một trong những yếu tố quan trọng giúp định hình tương lai của hành lang thương mại mới nổi này.
