Phát huy giá trị văn hóa 'Bộ đội Cụ Hồ' thời kỳ mới

Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, văn hóa "Bộ đội Cụ Hồ" được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ giữ gìn, phát triển, xây đắp nên bản chất, truyền thống vẻ vang của QĐND Việt Nam: “Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”(1). Vì vậy, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa "Bộ đội Cụ Hồ" vừa là yêu cầu khách quan, vừa là niềm vinh dự, tự hào, tình cảm và trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta trong thời kỳ mới.

Thực tiễn xây dựng QĐND Việt Nam gần 80 năm qua, khẳng định: Văn hóa "Bộ đội Cụ Hồ" đã góp phần tạo nên bản sắc truyền thống tốt đẹp của Quân đội anh hùng-lực lượng chính trị tin cậy, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, hoàn thành nhiệm vụ đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và cuộc sống hòa bình, hạnh phúc của nhân dân.

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 141 (Sư đoàn 3, Quân khu 1) đọc báo trong giờ nghỉ. Ảnh: GIANG NAM

Trong thời kỳ mới, giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thể hiện sâu sắc trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Quân đội, rõ nhất là trong triển khai thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14-5-2011 của Bộ Chính trị khóa XI về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” (nay là Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”); Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị khóa XIII về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW; Chỉ thị số 788-CT/QUTW ngày 26-12-2013 về phát động Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” (nay là Chỉ thị số 855-CT/QUTW ngày 12-8-2019 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới”); Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28-12-2021 của Quân ủy Trung ương về “Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới”. Trong đó, Nghị quyết số 847- NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương đã khái quát 5 đặc trưng cơ bản của phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ" thời kỳ mới: Thứ nhất, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Kiên định lập trường Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Có ý chí quyết tâm chiến đấu cao, chấp nhận hy sinh, vượt qua khó khăn, gian khổ, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Thứ hai, có đạo đức cách mạng trong sáng, lối sống trung thực, khiêm tốn, giản dị, chân thành, lạc quan; nói đi đôi với làm, luôn đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích của cá nhân; không thỏa mãn với thành tích, không chùn bước trước khó khăn, hiểm nguy. Thứ ba, tích cực huấn luyện, học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ mọi mặt và kiến thức chuyên môn; có phương pháp, tác phong công tác khoa học, nghiêm túc, trách nhiệm cao; gương mẫu trong công tác, sinh hoạt; kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện suy thoái, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Thứ tư, có tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, dám đương đầu với khó khăn, thử thách; giữ vững nguyên tắc, phát huy dân chủ, tôn trọng và lắng nghe ý kiến góp ý, phê bình với tinh thần cầu thị. Kỷ luật tự giác, nghiêm minh; gương mẫu chấp hành pháp luật của Nhà nước, điều lệnh, điều lệ, kỷ luật của Quân đội; thực hiện tốt 10 lời thề danh dự và 12 điều kỷ luật của quân nhân trong QĐND Việt Nam. Thứ năm, chăm lo xây dựng, giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ, hết lòng thương yêu, giúp đỡ đồng chí, đồng đội như anh em ruột thịt; lắng nghe, tôn trọng, học hỏi, giúp đỡ, gắn bó máu thịt với nhân dân, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân. Có tinh thần đoàn kết, mở rộng và tăng cường đối ngoại quốc phòng, góp phần tích cực tham gia gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và bảo vệ môi trường hòa bình, ổn định chính trị trong khu vực và thế giới(2).

Các nội dung đặc trưng cơ bản của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” là cơ sở để Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị và cấp ủy, chỉ huy các cấp xác định chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa "Bộ đội Cụ Hồ" trong tình hình mới; thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, Đồng thời, là chuẩn mực đạo đức cách mạng để cán bộ, đảng viên trong Quân đội tự soi, tự sửa, phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, lan tỏa giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Trước đây cũng như hiện nay, trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, “Bộ đội Cụ Hồ” đều kiên định, vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Với chức năng là đội quân công tác, “Bộ đội Cụ Hồ” đã chủ động, tích cực “tham gia xây dựng, củng cố cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, xóa đói giảm nghèo bền vững... làm sâu sắc hơn mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Quân đội với nhân dân, góp phần tăng cường lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa”(3). Đồng thời, phát huy giá trị văn hóa "Bộ đội Cụ Hồ" trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế: Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, thảm họa... được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Phút giải lao trên thao trường của cán bộ, chiến sĩ Đoàn 275, Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: TUẤN HUY

Trong thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Quân đội, giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” ngày càng tỏa sáng, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu xây dựng bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm, năng lực công tác, đạo đức, lối sống của người quân nhân cách mạng. Nhiều tấm gương dũng cảm trong chiến đấu, hy sinh bảo vệ chủ quyền, biên giới, biển, đảo; trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cứu hộ, cứu nạn; nhiều tập thể, cá nhân không quản ngại khó khăn, gian khổ, gắn bó với vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ địa cách mạng để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các cuộc vận động cách mạng, các phong trào và nhiệm vụ chính trị của địa phương; được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Có thể khẳng định: Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”-nguồn sức mạnh nội sinh to lớn, niềm vinh dự, tự hào và là động lực mạnh mẽ, thôi thúc cán bộ, chiến sĩ không ngừng phấn đấu, rèn luyện, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Tuy nhiên, nghiêm túc nhìn nhận, trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, còn “một số cán bộ, đảng viên và quần chúng nhận thức chưa sâu sắc, trách nhiệm trong giữ gìn, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” chưa cao;... có cả cán bộ cao cấp, cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị lợi dụng chức vụ, quyền hạn vi phạm kỷ luật, pháp luật, quy định về những điều đảng viên không được làm, gây thiệt hại về tài sản của Nhà nước, Quân đội, làm ảnh hưởng đến truyền thống, uy tín của Quân đội, phẩm chất và hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”(4).

Để giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thực sự trở thành động lực quan trọng trong thực hiện mục tiêu: Xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng tiến thẳng lên hiện đại, đến năm 2025 cơ bản xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu từ năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; toàn quân cần quán triệt và thực hiện tốt các giải pháp sau:

Một là, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, sự chỉ đạo của chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị, tiếp tục khơi dậy, lan tỏa giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới

Cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên các cấp cần xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, đưa nội dung phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” vào nghị quyết lãnh đạo thường kỳ của cấp ủy, tổ chức đảng. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, nghiên cứu, cụ thể hóa đặc trưng cơ bản của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới sát đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ cơ quan, đơn vị, kịp thời giải quyết có hiệu quả những vấn đề nảy sinh, xử lý nghiêm minh các vụ việc vi phạm pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội, vi phạm đạo đức, tư cách quân nhân, tư cách người cán bộ, đảng viên, góp phần giữ gìn và phát huy bản chất, truyền thống Quân đội, các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Tăng cường chỉ đạo của chính ủy, chính trị viên và đội ngũ cán bộ trong phát huy các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” ở các cơ quan, đơn vị. Căn cứ chức trách, nhiệm vụ, cương vị công tác được giao, đội ngũ chính ủy, chính trị viên, cán bộ đảm nhiệm công tác Đảng, công tác chính trị cần quan tâm chỉ đạo cơ quan, đơn vị quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên và nghị quyết của cấp mình về phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”, đặc biệt là xây dựng kế hoạch công tác Đảng, công tác chính trị trong phát huy các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” gắn với hoạt động của đơn vị nhất là thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Phát huy tốt vai trò của cơ quan chính trị các cấp trong theo dõi, hướng dẫn các đơn vị tổ chức phát huy các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”, kịp thời phát hiện, đề xuất với cấp ủy những chủ trương, biện pháp giải quyết hiệu quả những vấn đề nảy sinh.

Căn cứ vào chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, người chỉ huy các cấp cần tăng cường chỉ đạo các cơ quan chức năng thường xuyên kiểm tra các đơn vị thuộc quyền chấp hành điều lệnh, điều lệ, các quy chế, quy định, chế độ, nền nếp. Nâng cao chất lượng xây dựng đơn vị vững mạnh “mẫu mực, tiêu biểu”. Định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết việc phát huy các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích trong phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, tuyên truyền nhân rộng những mô hình mới, cách làm sáng tạo, hiệu quả, lan tỏa sâu rộng trong cơ quan, đơn vị.

Tăng cường sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của cơ quan chính trị các cấp. Chủ động tham mưu giúp cấp ủy, tổ chức đảng lãnh đạo, chỉ đạo phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới sát đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ, có những biện pháp đột phá khắc phục khâu yếu, mặt yếu, làm chuyển biến mạnh mẽ tình hình cơ quan, đơn vị. Thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc tổ chức thực hiện các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, quy định của cấp trên, nhất là phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” bảo đảm nghiêm túc, chặt chẽ, hiệu quả.

Bộ đội Đoàn Kinh tế Quốc phòng 4, Quân khu 4 giúp dân cấy lúa. Ảnh: HẢI LƯƠNG

Hai là, đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, quần chúng trong phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới

Mỗi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ nhận thức đúng bản chất, truyền thống, giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới để tiếp tục phát huy; làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ lan tỏa các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong cơ quan, đơn vị.

Tập trung nâng cao nhận thức về bản chất khoa học, cách mạng của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị về xây dựng và phát triển văn hóa, con người trong Quân đội. Trong đó, trọng tâm là Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Nghị quyết số 847 của Quân ủy Trung ương về “Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới”; Chỉ thị số 855-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; Kết luận số 1172-KL/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về tiếp tục tăng cường lãnh đạo công tác văn hóa nghệ thuật trong Quân đội thời kỳ mới; Kế hoạch số 1349/KH-CT của Tổng cục Chính trị về thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 trong QĐND Việt Nam.

Các cơ quan, đơn vị cần bám sát nghị quyết, kết luận, quy định của Trung ương, Quân ủy Trung ương, sự chỉ đạo, hướng dẫn của Tổng cục Chính trị về đặc điểm tình hình, nhiệm vụ cơ quan, đơn vị; chủ động xây dựng các chuyên đề giáo dục chính trị, sinh hoạt tư tưởng, giáo dục pháp luật cho các đối tượng cán bộ, chiến sĩ. Tập trung làm sâu sắc giá trị, đặc trưng phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, giáo dục pháp luật, kỷ luật, nhất là những nội dung mới ban hành, nội dung liên quan đến hoạt động của bộ đội. Hình thức, biện pháp giáo dục, tuyên truyền theo hướng mở rộng đối tượng tham gia, hình thức linh hoạt, phù hợp, tăng cường hội nghị chuyên đề làm sâu sắc giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” như tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ; đổi mới sinh hoạt chính trị, diễn đàn, tọa đàm, hội thảo khoa học, phản ánh đúng tâm tư, tình cảm, tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, phát huy vai trò của cơ quan báo chí, truyền thông, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên và các thiết chế văn hóa đơn vị cơ sở, đi đôi với đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, công nghệ số tuyên truyền có hiệu quả...

Cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy, cơ quan, đơn vị các cấp cần nêu cao tinh thần tự soi, tự sửa, gương mẫu chấp hành nghị quyết, kết luận, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội; dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo và dám đương đầu với khó khăn, thử thách. Mẫu mực về phẩm chất đạo đức, lối sống, lan tỏa giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”; nêu cao ý thức xây dựng mối đoàn kết, thống nhất trong cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Chủ động tuyên truyền về mô hình mới, cách làm sáng tạo, hiệu quả, gương người tốt, việc tốt; kịp thời phê bình, uốn nắn những nhận thức sai trái, lệch lạc, thiếu gương mẫu, nói không đi đôi với làm, bệnh hình thức, qua đó kịp thời rút kinh nghiệm, khắc phục.

Cùng với đó, cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị tổ chức tuyên truyền, giáo dục bộ đội về xây dựng mối quan hệ gần gũi, thân thiết giữa cấp trên với cấp dưới, giữa cán bộ với chiến sĩ, trên cơ sở điều lệnh, điều lệ, chế độ quy định của Quân đội, tôn trọng lẫn nhau, chung sức, đồng lòng để hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ. Đẩy mạnh Phong trào “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội thi đua thực hiện văn hóa công sở, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”, phát huy vai trò làm chủ của quân nhân, viên chức, người lao động trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ quan, đơn vị. Duy trì nghiêm kỷ luật và thực hiện tốt quy chế dân chủ trong cơ quan, đơn vị, tạo sự thống nhất cao về chính trị, quân sự và chế độ, tiêu chuẩn được hưởng của cán bộ, chiến sĩ. Chăm lo xây dựng môi trường văn hóa trong Quân đội gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; chú trọng xây dựng văn hóa ở cấp ủy, tổ chức đảng, văn hóa các cơ quan, đơn vị, các lĩnh vực, ngành, các tổ chức trong Quân đội mang đặc trưng văn hóa quân sự; không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội, nhất là các đơn vị đóng quân nơi biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, đơn vị làm nhiệm vụ đặc thù; tạo niềm tin, sức lan tỏa mạnh mẽ trong Quân đội và toàn xã hội. Phát huy vai trò và hiệu quả của cơ quan báo chí, đơn vị văn hóa nghệ thuật, đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Ba là, kết hợp chặt chẽ giữa thực hiện tốt Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và các phong trào thi đua, các cuộc vận động của toàn quân, toàn quốc

Để phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới”, kết hợp chặt chẽ với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và các phong trào thi đua, các cuộc vận động của toàn quân, toàn quốc bằng nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, phù hợp, hiệu quả”(5).

Tiếp tục tổ chức học tập, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, sáng tạo cuộc vận động với thực hiện các nghị quyết, kết luận của Đảng về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phù hợp với đặc điểm, tình hình, chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân, đạt hiệu quả thiết thực. Làm cho cuộc vận động trở thành việc làm thường xuyên, tạo chuyển biến mạnh mẽ, sâu rộng về ý thức tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước, sự yêu mến của nhân dân.

Cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc thực hiện nội dung xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” theo phương châm “trên trước, dưới sau”, “trong trước, ngoài sau”. Cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ chủ trì các cấp phải gương mẫu đi đầu thực hiện bằng những nội dung, biện pháp cụ thể, thiết thực. Các tổ chức quần chúng đẩy mạnh hoạt động, xung kích, khơi dậy tiềm năng sáng tạo, tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác của cán bộ, hội viên, đoàn viên, bảo đảm cho nội dung xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới đi vào cuộc sống, hoạt động của các tổ chức, lực lượng, phù hợp với tình hình, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, nhất là những việc mới, việc khó, đòi hỏi ý chí, nghị lực cao. Tập trung thực hiện có hiệu quả 5 đặc trưng phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, đồng thời kiên quyết đấu tranh với 10 biểu hiện chủ nghĩa cá nhân đã được xác định trong Nghị quyết số 847-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương.

Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng, sự chỉ đạo, quản lý của người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp trong đẩy mạnh Phong trào Thi đua Quyết thắng gắn với thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động ở tất cả các loại hình đơn vị, tạo phong trào hành động cách mạng sâu rộng, đều khắp. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng, khai thác có hiệu quả các nguồn lực, thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở, nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào thi đua. Quan tâm xây dựng, tôn vinh và nhân rộng những điển hình tiên tiến, những điển hình mới, cách làm hay, sáng tạo, trong phong trào thi đua, để phẩm chất cao đẹp, giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trở thành lẽ sống, phương châm hành động của cán bộ, chiến sĩ toàn quân và tỏa sáng trong đời sống xã hội.

Bốn là, đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa trong Quân đội

Cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, “nâng cao chất lượng xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, phòng, chống có hiệu quả tác động tiêu cực từ mặt trái cơ chế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế”(6). Tiếp tục triển khai thực hiện cuộc vận động xây dựng môi trường văn hóa, hình thành những tập thể quân nhân phấn đấu, rèn luyện, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới và tiếp tục cụ thể hóa mô hình, tiêu chí “Đơn vị văn hóa”. Hằng năm, cấp ủy các cấp cần xác định rõ mục tiêu, chủ trương, biện pháp lãnh đạo, xây dựng chương trình hành động xây dựng môi trường văn hóa sát đặc điểm, tình hình đơn vị. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, quần chúng trong toàn quân về ý nghĩa, tầm quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp đổi mới, văn hóa trong sự nghiệp xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc. Kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng môi trường văn hóa với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở địa phương để tạo sức mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã xác định. Coi trọng gắn kết giữa thực hiện các chuẩn mực con người Việt Nam mới, “Đơn vị văn hóa” với đẩy mạnh Phong trào Thi đua Quyết thắng xây dựng điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt.

Tổ chức, triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả Quyết định số 3672/QĐ-BQP ngày 24-11-2020 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc Quy hoạch hệ thống thiết chế văn hóa trong QĐND Việt Nam giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý chặt chẽ các hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật, báo chí Quân đội; động viên và phát huy tiềm năng, sức mạnh tinh thần, trí tuệ của cán bộ, chiến sĩ, văn nghệ sĩ Quân đội, các tổ chức quần chúng trong xây dựng môi trường văn hóa của đơn vị. Các cơ quan báo chí, đơn vị văn hóa-nghệ thuật Quân đội tăng cường nghiên cứu, sáng tạo nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật, tính chính trị cao, tôn vinh hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” cả trong thời kỳ chiến tranh cách mạng và công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay; góp phần ngăn ngừa các sản phẩm văn hóa xấu, độc thẩm thấu vào đơn vị, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần trong Quân đội theo đúng đường lối văn hóa của Đảng. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan văn hóa, thiết chế văn hóa các cấp trong Quân đội; thực hiện có hiệu quả các nội dung phối hợp hoạt động giữa Bộ Quốc phòng với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công an, các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình, các cơ quan văn hóa của Trung ương và địa phương để đẩy mạnh và nâng cao hơn nữa hiệu quả thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Tiếp tục thực hiện Thông tư số 138/2020/TT-BQP ngày 10-11-2020 của Bộ Quốc phòng “Quy định chế độ, định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa, tinh thần trong QĐND Việt Nam”. Chú trọng tôn tạo, xây dựng các di tích gắn với lịch sử truyền thống, của đơn vị để giáo dục bộ đội, góp phần giữ gìn, phát huy bản chất, truyền thống của Quân đội, của đơn vị, các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện những đơn vị làm tốt, mô hình hiệu quả để phát huy và nhân rộng; kịp thời chấn chỉnh những đơn vị làm chưa tốt, biểu hiện hình thức, hiệu quả thấp; đồng thời, phê phán nhận thức lệch lạc, thiếu trách nhiệm trong xây dựng môi trường văn hóa quân sự.

Năm là, tăng cường đấu tranh với những quan điểm sai trái, thù địch xuyên tạc giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”

Quán triệt sậu sắc và thực hiện nghiêm túc quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, “với điều kiện và khả năng của mình hơn ai hết Quân đội phải đi đầu trong đấu tranh phản bác mạnh mẽ hơn nữa đối với những quan điểm sai trái, thù địch, không chỉ trên báo chí, mà ngay trong nội bộ cũng như ngoài xã hội, tuyệt đối không để những quan điểm sai trái xuất hiện tồn tại trong Quân đội”(7), cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp cần nhận thức đúng vị trí, vai trò, trách nhiệm, thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”.

Tăng cường nắm bắt, đánh giá đúng thực trạng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa; kịp thời có chủ trương, biện pháp lãnh đạo cụ thể, sát đúng, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”. Dự báo kịp thời, chính xác sự phát triển của tình hình; tích cực đấu tranh, chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa, nhiều tầng, nhiều lớp, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống. Cơ quan chính trị các cấp cần thực hiện tốt chức năng tham mưu, hướng dẫn, chỉ đạo; phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ chính trị, các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân, chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền, cơ quan, ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương thực hiện có hiệu quả công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa của Đảng trong Quân đội nói chung, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” nói riêng. Đồng thời, phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của cán bộ, đảng viên, của mọi cấp, mọi ngành. Tăng cường kiểm tra, sơ kết, rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục khâu yếu, mặt yếu trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ ở các đơn vị.

Cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp tập trung xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Nhà nước và nhân dân, có ý chí quyết tâm chiến đấu cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao”(8) cho cán bộ, chiến sĩ. Đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền làm cho cán bộ, chiến sĩ hiểu rõ bản chất, âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” trong xuyên tạc giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” của các thế lực thù địch. Tích cực trang bị những kiến thức cơ bản về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh cũng như các vấn đề khác cho bộ đội; tăng cường giáo dục về lịch sử, truyền thống của dân tộc, của Quân đội và đơn vị các giá trị chuẩn mực đạo đức cách mạng, thang giá trị đạo đức về “chân, thiện, mỹ”... Mặt khác, phải thường xuyên nắm, quản lý và giải quyết tốt tư tưởng của bộ đội, không để bị động, bất ngờ; “chủ động thông tin tích cực, kịp thời định hướng tư tưởng trước những vấn đề phức tạp, nhạy cảm, góp phần nâng cao sức đề kháng, tinh thần cảnh giác cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ”(9).

Kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, “xây” là cơ bản, “chống” phải quyết liệt, hiệu quả. Tập trung xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nòng cốt đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận. Coi trọng công tác nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn quân sự, tập trung nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, phát hiện cái mới, vạch trần tính chất phản động, sai trái trong luận điệu xuyên tạc của kẻ thù. Xây dựng và phát huy vai trò của lực lượng tác chiến mạng, chuyên sâu đấu tranh trực diện với các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, các lực lượng trong phát hiện, kiên quyết đấu tranh chống tiêu cực, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống “quét sạch chủ nghĩa cá nhân” và những quan điểm, tư tưởng sai trái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, làm phương hại đến truyền thống vẻ vang, phẩm chất cao đẹp và giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”.

Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” là sự kết tinh những giá trị đặc sắc của văn hóa quân sự Việt Nam, được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của QĐND Việt Nam tiếp thu, kế thừa, dày công xây đắp dưới sự lãnh đạo, tổ chức, giáo dục, rèn luyện của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phát huy và làm cho giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” được giữ vững và không ngừng tỏa sáng, góp phần xây dựng QĐND Việt nam vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

(1) Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 14, tr.435

(2) Nghị quyết của Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới, số 847-NQ/QUTW ngày 18-12-2021

(3) Tổng cục Chính trị: Tài liệu nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, NXB QĐND, Hà Nội, 2020, tr.14-15

(4) Quân ủy Trung ương: Nghị quyết của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới, số 847-NQ/QUTW ngày 18-12-2021, Hà Nội, tr.1

(5) Tổng cục Chính trị: Tài liệu nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, NXB QĐND, Hà Nội, 2020, tr.52

(6) Tổng cục Chính trị: Tài liệu nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, Sđd, tr.68

(7) Nguyễn Phú Trọng, Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Sđd, tr.446

(8) Tổng cục Chính trị, Tài liệu nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, NXB QĐND, Hà Nội, 2020, tr.51

(9) Nguyễn Phú Trọng, Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Sđd, tr.435

Trung tướng TRỊNH VĂN QUYẾT,

Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam