Phát huy giá trị lịch sử, văn hóa chùa Pháp Bảo

Điển hình, Pháp Bảo Tự là ngôi chùa Phật giáo nguyên thủy độc đáo tại Tiền Giang (tọa lạc tại số 44/448 đường Lý Thường Kiệt, phường 5, TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang), chùa thuộc Hệ phái Phật giáo Nam Tông, được xây dựng năm 1967 trong khuôn viên rộng 1 ha.

Qua những đợt trùng tu và xây dựng mới, chùa Pháp Bảo trở nên khang trang, thoáng mát, thanh tịnh, trang nghiêm, thu hút nhiều phật tử và du khách đến lễ bái và tu học.

Năm 1966, gia đình ông Nguyễn Văn Lễ (Phán Lễ) đã phát tâm hiến cúng khoảng 1 ha đất để xây chùa. Ngày 27-2-1966, Hòa thượng Giới Nghiêm cùng chư tăng và phật tử từ Sài Gòn xuống Mỹ Tho làm Lễ An vị Phật và bàn giao ngôi chùa nhỏ còn khá đơn sơ cho Hòa thượng Pháp Lạc1 quản lý, xây dựng chùa.

Năm 1967, Hòa thượng Pháp Lạc chính thức khởi công xây dựng ngôi chùa Pháp Bảo. Ngày 3-1-1968, Hòa thượng tổ chức Lễ An vị Phật và thờ 5 viên Xá lợi Đức Phật. Năm 1974, Hòa thượng Pháp Lạc cho khởi công xây dựng cổng Tam quan. Năm 1990, cho kiến tạo thêm 4 Phật cảnh trong khuôn viên chùa gồm: Bồ Tát đản sanh, Bồ Tát thành đạo, Phật chuyển pháp luân, Phật nhập niết bàn. Năm 1997, khởi công xây thêm dãy Tăng xá.

Ngày 12-5-2001, Hòa thượng Pháp Lạc viên tịch tại chùa Pháp Bảo, hưởng thọ 98 tuổi. Năm 2001, Thượng tọa Bửu Hiền (trụ trì chùa Pháp Bảo) và các chư tăng, phật tử xây dựng ngôi Bảo tháp (cao 13 m) là nơi lưu giữ nhục thân của cố Hòa thượng Pháp Lạc trong khuôn viên chùa. Năm 2008, Thượng tọa Bửu Hiền cho xây dựng Trai đường mới để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tu học của tăng chúng và phật tử tại bổn tự.

Kiến trúc của Pháp Bảo Tự sở hữu những nét đặc sắc thu hút Phật tử thập phương như: Tam quan, sân chùa, bái đường, chính điện, hành lang, hậu đường. Điện Phật được bài trí vô cùng tôn nghiêm với tượng Phật Thích Ca đặt ngay giữa chánh điện.

Ngoài ra, trong chánh điện còn thờ 5 viên Xá lợi Phật. Bên cạnh Điện Phật, chùa Pháp Bảo còn sở hữu nhiều công trình xây dựng có ý nghĩa như tăng xá, giảng đường, cốc tu, bảo tháp. Đặc biệt, khuôn viên Phật lộ thiên như vườn Lâm Tỳ Ni, tượng Phật thành đạo, tượng Thái tử tu khổ hạnh và tượng Phật nhập niết bàn… Năm 2021, chùa tiếp tục cho xây dựng tượng Phật Thích Ca đứng cao 18 m.

Pháp Bảo hiện được xem là một trong những ngôi chùa mang nhiều giá trị tâm linh của tỉnh Tiền Giang. Mặc dù diện tích chùa chỉ khoảng 1 ha nhưng vẫn thu hút rất đông các phật tử đến để lễ bái và tu học. Hằng năm, chùa còn tổ chức những sự kiện lớn: Lễ Dâng y Kaṭhina, Lễ sám hối, Rằm tháng Giêng... Năm 2016, chùa được công nhận Cơ sở thờ tự văn hóa. Chùa Pháp Bảo còn là nơi có nhiều hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ người dân gặp khó khăn theo phương châm “tốt đời, đẹp đạo”.

Chùa Pháp Bảo thuộc hệ phái Phật giáo Nam Tông (Phật giáo nguyên thủy) được thành lập hơn nửa thế kỷ, ẩn chứa nhiều giá trị văn hóa đặc sắc. Trải qua những thăng trầm và biến cố của thời gian, chùa Pháp Bảo đã trở thành điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh của người dân địa phương và du khách thập phương.

Với những giá trị mang lại, chùa Pháp Bảo thực sự đã trở thành một địa chỉ tâm linh tín ngưỡng quan trọng của người dân Mỹ Tho nói riêng và Tiền Giang nói chung.

Do đó, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của ngôi chùa này là việc làm quan trọng, ý nghĩa góp phần lan tỏa giá trị truyền thống cho các thế hệ mai sau.

Thạc sĩ Phan Thị Khánh Đoan (Bộ môn Du lịch, Trường Đại học Tiền Giang) cho biết: “Chùa Pháp Bảo là ngôi chùa Phật giáo nguyên thủy độc đáo tại Tiền Giang, chứa đựng những giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc sinh động. Trải qua bao thăng trầm, chùa Pháp Bảo vẫn là ngôi cổ tự bình yên giữa trung tâm TP. Mỹ Tho. Được công nhận là Cơ sở thờ tự văn hóa năm 2016, chùa Pháp Bảo ngày càng được các cấp ủy, chính quyền và nhân dân quan tâm bảo tồn và phát huy giá trị”2 .

Ngày nay, hệ thống chùa ở Tiền Giang đã trở thành điểm du lịch độc đáo thu hút du khách thập phương. Đặc biệt, chùa Pháp Bảo có phong cảnh hữu tình, thoáng mát, thanh tịnh, có tiềm năng phát triển du lịch tâm linh. Bởi vậy, bảo tồn các ngôi chùa xưa của Tiền Giang nói chung và chùa Pháp Bảo nói riêng là bảo tồn nét văn hóa, tín ngưỡng, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa và phát triển du lịch ở địa phương.

VĂN SƠN - PHÚC HẬU

(1) Cố đại lão Hòa thượng Pháp Lạc từng là Phó Giáo hội Tăng già Nguyên thủy Việt Nam, thành viên Hội đồng chứng minh Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
(2) Trích tư liệu phỏng vấn Thạc sĩ Phan Thị Khánh Đoan (Bộ môn Du lịch, Trường Đại học Tiền Giang) ngày 6-6-2022.