Nỗi lòng của người trẻ theo đuổi nhạc và phim indie

Năm 2018, phim điện ảnh Nhắm mắt thấy mùa hè của đạo diễn Cao Thúy Nhi ra mắt. Tới 2019, Chung Chí Công “chào sân” bằng Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi. Gần nhất, tới lượt đạo diễn Lê Minh Hoàng trình làng phim đầu tay Sài Gòn trong cơn mưa.

Ba bộ phim hợp thành chùm tác phẩm điện ảnh độc lập mà trong đó Cao Thúy Nhi, Chung Chí Công và Lê Minh Hoàng đều góp mặt và đảm nhận những vai trò khác nhau trong từng đoàn phim.

Khó khăn của người trẻ khi theo đuổi đam mê

Trong Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi, Vĩnh Tâm (Hà Quốc Hoàng) là chàng nhạc sĩ trẻ chật vật lập thân giữa TP.HCM. Tình cờ, Tâm gặp nữ tài xế Giang Thanh (Trần Lê Thúy Vy). Cùng mang tâm trạng của những kẻ sắp rời bỏ chốn đô thị, cả hai quyết định dành trọn một ngày đi xuyên thành phố đông đúc, bộn bề.

Chuyến hành trình đưa hai người trẻ xích lại bên nhau, sẵn sàng mở lòng và chia sẻ với đối phương những góc khuất đớn đau trong cuộc đời.

Trời sáng rồi, ta đi ngủ thôi là tác phẩm độc lập ra đời năm 2019. Ảnh: 30 Pictures.

Vĩnh Tâm đuổi theo đam mê âm nhạc, nhưng chỉ toàn nhận được thất bại và đang ở giữa những ngày chán nản cùng cực. Còn Giang Thanh đã va vấp, nếm trải mất mát và tổn thương nhiều tới mức rời bỏ TP.HCM là cách duy nhất để chữa lành.

Gánh nặng cơm áo, tâm trạng rối ren khi suy nghĩ về giá trị bản thân khiến Vĩnh Tâm đã ở rất gần thời khắc chấp nhận thua cuộc, từ bỏ âm nhạc và bắt đầu sống một cuộc đời khác. Nhưng anh may mắn có Thanh làm bạn đường, dù chỉ trong 24 giờ ngắn ngủi, để thoát ra khỏi cơn hoang mang của tuổi trẻ lạc lối.

Nếu hành trình âm nhạc của Vĩnh Tâm ở khoảnh khắc mở đầu Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi đã sắp đi đến điểm tận cùng, thì với Vũ (Avin Lu) ở Sài Gòn trong cơn mưa, mọi thứ vừa mới rời vạch xuất phát với vô vàn hứa hẹn.

Vũ là nhạc công trong một nhóm nhạc indie gồm bốn thành viên. Sân khấu lớn của họ là các quán cà phê, những buổi hội chợ. Âm nhạc mà nhóm biểu diễn là những tiết mục cover các bản hit thời thượng.

Nhân vật chính của Sài Gòn trong cơn mưa là những người trẻ sống với đam mê giữa bộn bề cuộc sống. Ảnh: Mekong Pictures.

Một ngày nọ, Vũ tình cờ gặp Mây. Giống như Vũ, Mây là cô gái từ tỉnh khác tới TP.HCM toan lập nghiệp. Cô gái làm nghề bán quần áo online, bị mang tiếng “giật chồng”, và nhanh chóng chiếm trọn trái tim chàng trai trẻ.

Mây và Vũ thành đôi, nhưng nhóm nhạc của chàng trai bắt đầu gặp khó khăn khi thị trường ngày một trở nên khốc liệt bởi các cuộc thi tìm kiếm tài năng. Dấn thân vào sự nghiệp sáng tác, Vũ lần đầu nếm trải nỗi cay đắng đằng sau ánh hào quang của thị trường âm nhạc.

Chàng trai trẻ cùng lúc phải mang vác trên vai hai gánh nặng: vun đắp cho mái ấm với Mây, đồng thời tìm lối thoát cho thế cân bằng giữa đam mê âm nhạc và tương lai cuộc sống.

Nhạc indie và phim độc lập

Không hẹn mà gặp, cả Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi và Sài Gòn trong cơn mưa đều xoay quanh câu chuyện các nhạc sĩ indie chật vật tìm lối đi cho riêng mình. Họ sẽ là ai? Họ phải sáng tác về chủ đề gì? Ai sẵn sàng trả tiền để thưởng thức thành quả ấy? Đó là những câu hỏi nhức nhối xuyên suốt hai tác phẩm.

Các nhân vật chính sáng tác thứ âm nhạc đi ngược thị hiếu để giữ cái tôi nghệ sĩ và chấp nhận cuộc sống thiếu thốn trăm bề. Đó không chỉ là câu chuyện của nghệ sĩ làm nhạc indie, mà là "bi kịch" của bất cứ người làm nghệ thuật nào muốn tìm cách bứt mình khỏi đại chúng. Trong số những người làm nghệ thuật lựa chọn con đường khác với số đông, có cả những nhà làm phim độc lập, mà Chung Chí Công hay Lê Minh Hoàng chính là các mảnh ghép như thế.

Không nhắm tới những câu chuyện an toàn, dễ xem, pha chút hài hước và quy tụ nhiều gương mặt hút khách, dòng phim độc lập khai thác những lát cắt nhỏ, bình dị trong đời sống. Các tác phẩm đi sâu khai thác đấu tranh nội tâm nhân vật, thay vì trải cuộc sống của họ ra theo chiều rộng sự kiện hay mạng lưới nhân vật.

Hai bộ phim độc lập đều lựa chọn cuộc sống của những nhạc sĩ indie làm chất liệu khai thác. Ảnh: 30 Pictures.

Phim độc lập là con đường không nhiều người tại Việt Nam lựa chọn. Do đó, dễ hiểu khi các nhà làm phim gặp khó khăn khi kêu gọi nguồn tài trợ kinh phí. Sau khi đứa con tinh thần đã thành hình, họ tiếp tục chật vật tìm đơn vị chịu phát hành tác phẩm.

Hành trình gian nan của nhà làm phim cũng tương tự con đường lắm chông gai khi các nghệ sĩ theo đuổi dòng nhạc indie tiếp cận công chúng.

Cổ nhân có câu “Đồng thanh tương ứng đồng khí tương cầu”, nhằm ngụ ý những người hay sự việc có cùng bản chất thì thường tìm đến với nhau. Trong trường hợp của Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi và Sài Gòn trong cơn mưa, các nhà làm phim độc lập tìm thấy hình ảnh bản thân phản chiếu trong đời sống khó khăn và đam mê cháy bỏng từ các nghệ sĩ nhạc indie.

Tiếng lòng của các nghệ sĩ nhạc indie trên màn ảnh ít nhiều cũng chính là dòng suy tư của ê-kíp làm phim.

Vẻ đẹp đến từ những điều vụng dại

Tương tự câu chuyện của những nghệ sĩ trẻ theo đuổi dòng nhạc indie trên phim - non nớt, mất phương hướng, phải vất vả đấu tranh để tìm thấy hướng đi, cả hai bộ phim của Chung Chí Công và Lê Minh Hoàng mới chỉ dừng lại ở mức hoàn chỉnh, chứ chưa đạt đến độ xuất sắc hay toát ra nét đặc sắc.

Với Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi, khán giả yêu điện ảnh dễ dàng nhận ra dấu vết của loạt phim lãng mạn Before Sunrise phảng phất đâu đây. Với Sài Gòn trong cơn mưa, đôi khi hai nhân vật chính khiến người xem có cảm giác như họ đã lạc sang thế giới trong Đọa lạc thiên sứ của Vương Gia Vệ.

Chuyện tình của Vũ và Mây trong Sài Gòn trong cơn mưa gặp phải vô số trở lực, từ chuyện cơm áo gạo tiền cho tới những mặc cảm trong suy nghĩ. Ảnh: Mekong Pictures.

Bên cạnh đó, với Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi, dàn diễn viên chính gồm những tên tuổi mới như Hà Quốc Hoàng hay Trần Lê Thúy Vy bị số đông đánh giá là còn quá non nớt so với các nhân vật mang nặng suy tư nội tâm mà họ đảm nhận.

Sài Gòn trong cơn mưa khéo léo hơn Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi khi tìm đến Avin Lu và Hồ Thu Anh cho vai chính. Cặp diễn viên có sự tương tác tốt trên màn ảnh, cũng như phần nào lột tả được những biến đổi phức tạp trong nội tâm nhân vật. Dàn diễn viên phụ gồm ba thành viên của Bồng Bềnh Band cũng thể hiện được rõ tính cách và vai trò của bản thân trong đường dây câu chuyện.

Nhưng lựa chọn diễn viên của Sài Gòn trong cơn mưa vẫn không thể giúp che giấu thiếu sót trong cách xây dựng tính cách nhân vật, cũng như để lộ nhiều lỗ hổng sự kiện trong phim.

Thay vì tạo ra các sự kiện để tâm tư nhân vật được bộc lộ bằng diễn xuất, đội ngũ biên kịch và đạo diễn lại lười biếng “nhảy cóc”, dùng lời thoại để dẫn dắt. Điều này khiến những khó khăn, thử thách xảy đến với cuộc đời các nhân vật chỉ là câu chuyện chung chung, chưa có đủ sức nặng.

Tuy nhiên, với cả Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi lẫn Sài Gòn trong cơn mưa, khán giả vẫn cảm nhận được tinh thần quyết tâm và ý chí vươn lên của tuổi trẻ. Không ngại khổ, không sợ khó, không chùn chân trước thất bại, lần lượt Vĩnh Tâm, Giang Thanh, Vũ, Mây là những bức chân dung của người trẻ với niềm đam mê dành cho nghệ thuật.

Mỗi bộ phim, dù còn nhiều điểm chưa hoàn thiện, vẫn là chuyến hành trình trưởng thành vừa đớn đau, vừa đáng nhớ của từng nhân vật, mà phản chiếu trong đó là câu chuyện đời của chính các nhà làm phim trẻ.

Mỗi tác phẩm về sự lớn lên ấy cũng là cột mốc ghi dấu sự phát triển của ê-kíp đứng sau máy quay. Do đó, dù chưa đạt đến độ hoàn thiện cao, Trời sáng rồi, ta ngủ đi thôi, Sài Gòn trong cơn mưa và nhiều bộ phim độc lập khác vẫn xứng đáng nhận được sự cổ vũ nhất định từ phía khán giả.

Anh Phan