Nói không với những podcast chữa lành lệch chuẩn

"Podcast chữa lành" vốn được coi là một hình thức ấn phẩm truyền thông tích cực, bắt nguồn từ nhu cầu muốn cân bằng cảm xúc của công chúng, thường là người trẻ, với những áp lực về học tập, công việc và tình cảm cá nhân.

Podcast chữa lành vốn được coi là một hình thức ấn phẩm truyền thông tích cực. (Nguồn: accesstrade)

Thông qua các câu chuyện bình dị, bằng những lời thầm thì trải lòng, người nghe như được tiếp thêm nguồn năng lượng, có thêm sức mạnh nội tâm, gột rửa những phiền muộn, trăn trở, âu lo.

Chính nhu cầu có thực này giúp trào lưu podcast chữa lành nở rộ, tạo nên những hiệu ứng truyền thông thiện lành và hữu ích.

Cẩn thận với những nội dung “méo mó”

Podcast nói chung và podcast chữa lành nói riêng đã dần trở nên quen thuộc, phổ biến, là điểm tựa tinh thần của nhiều bạn trẻ trong vòng quay thời gian thường nhật.

Tuy vậy, dần theo thời gian, nhằm câu view (lượt xem) bất chấp, một số podcaster (người sáng tạo podcast) đã khiến cho trào lưu này biến tượng, khi xuất hiện những sản phẩm podcast chữa lành dùng những từ ngữ lệch chuẩn, thậm chí chửi bậy, nói tục.

Đáng buồn, đáng giận, đáng lên án hơn khi trào lưu xấu độc này lại được một bộ phận công chúng trẻ hưởng ứng, mà không biết nó sẽ ảnh hưởng xấu đến nhận thức, tư duy của người nghe.

Ở góc độ tâm lý, từng có một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc chửi bậy có thể giúp chủ thể của phát ngôn, tức người nói (thậm chí cả người nghe) giải tỏa cảm xúc căng thẳng, lo âu và tăng cường khả năng chịu đau. Tuy nhiên, hành động này cần được diễn ra trong không gian, bối cảnh phù hợp, và cần được kiểm soát sự an toàn.

Mặt khác, không thể vin vào lý do chửi bậy giúp giảm stress để cổ súy cho hành vi lệch chuẩn trên mạng xã hội. Vì nó sẽ gây ra các hậu quả tiêu cực.

Đặc biệt là đối với người trẻ, những trẻ dưới 18 tuổi, việc sử dụng hoặc tiếp xúc với ngôn ngữ không phù hợp sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự hình thành nhân cách, tư duy, lối sống.

Và rõ ràng, với không gian mạng xã hội, trong những sản phẩm truyền thông rộng rãi, việc phát ngôn chửi thề, nói tục là không thể chấp nhận. Nó khiến người nghe cảm thấy bực bội, khó chịu, đặc biệt là đối với số đông công chúng vốn dĩ không mong đợi sự thô tục trong những sản phẩm mà mình xem.

Cần hành động ngay

Chúng ta cần tạo một môi trường mạng xã hội lành mạnh bằng việc phối hợp đồng bộ nhiều biện pháp có liên quan.

Đầu tiên là việc nâng cao nhận thức của công chúng bằng các chiến dịch giáo dục, chiến dịch truyền thông từ nhà trường đến xã hội.

Công chúng cần hiểu rõ những hậu quả khôn lường, những tác động tiêu cực từ việc tiêu thụ những sản phẩm podcast chứa nội dung không lành mạnh.

Nâng cao ý thức, kỹ năng để công chúng trở thành những người xem thông minh, biết bỏ qua, hoặc báo cáo khi gặp phải nội dung “rác, xấu, độc”.

Thứ hai, để người xem tẩy chay các sản phẩm xấu độc, tệ hại, cũng cần những chính sách, cơ chế nhằm khuyến khích, hỗ trợ việc sản xuất các sản phẩm tích cực, thiện lành, có giá trị.

Cần xây dựng và phát triển nền văn hóa tiêu thụ tích cực thông qua việc hợp tác với các tổ chức và nhà sản xuất podcast để phát triển những nội dung có ý nghĩa giáo dục, giải trí hữu ích.

Cuối cùng, cần tăng cường chức năng kiểm duyệt, giám sát bởi các cơ quan chức năng quản lý có thẩm quyền để kịp thời ngăn chặn, kiểm soát các sản phẩm truyền thông có nội dung không lành mạnh.

Việc thúc đẩy hành lang pháp lý, nâng cao các biện pháp xử phạt một cách mạnh mẽ với những cá nhân, tổ chức vi phạm cũng cần được lưu ý.

Bên cạnh đó, các nền tảng phát sóng podcast cần thể hiện vai trò, trách nhiệm trong việc thiết lập các chính sách, các quy định để loại bỏ các podcast chứa nội dung không lành mạnh, bao gồm việc văng tục, chửi thề.

ThS. Trần Xuân Tiến