Niềm đam mê hát Then

Nghệ nhân Ưu tú Vương Ngọc Quang và các thành viên CLB hát Then, đàn Tính xã Minh Quang trong một buổi biểu diễn.

Ông Vương Ngọc Quang chia sẻ, trước đây ông tham gia Hợp tác xã của xã, sau đó về nghỉ. Gia đình không có ai biết hát Then, đánh đàn Tính, nhưng từ nhỏ ông đã yêu điệu Then của dân tộc mình và mong muốn được học hát Then. Tuy nhiên, do công việc, cuộc sống nên ít có thời gian tìm hiểu, học hỏi.

Sau này, khi đi làm ăn ở xã Yên Hoa (Na Hang) ông đã tìm đến nghệ nhân Nông Thế Toại, là người gốc Cao Bằng để học hát Then, đánh đàn Tính. Cứ ngày đi làm, thi thoảng tranh thủ buổi tối đến học, trong 4 năm ông đã biết hát Then, đánh đàn Tính, càng tìm hiểu ông càng say sưa tập luyện. Đặc biệt, ông còn tìm đến nghệ nhân ở xã Tân An (Chiêm Hóa) để học cách làm đàn Tính.

Năm 2013, xã Minh Quang thành lập Câu lạc bộ (CLB) hát Then, đàn Tính của xã đã mời ông làm chủ nhiệm CLB. Ông đã tích cực hướng dẫn, truyền dạy hát Then, đánh đàn Tính cho các thành viên trong CLB. Đến nay, CLB đã thu hút được 22 thành viên tham gia với nhiều lứa tuổi. Nhờ đó, đã góp phần phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ ở xã.

“Tiếng lành đồn xa”, các xã trong và ngoài tỉnh đã mời ông đi dạy hát Then, đánh đàn Tính. Ông nói, đi dạy nhiều nơi, ông thấy rất vui và hạnh phúc khi các cháu nhỏ cũng yêu thích hát Then và học rất nhanh. Mỗi lớp, trung bình ông dạy khoảng 15 ngày, hướng dẫn các học viên học và tìm hiểu Then Tuyên Quang, Then Cao Bằng; học về nhạc lý, cách đánh đàn Tính…

Nghệ nhân Ưu tú Vương Ngọc Quang, thôn Bản Cuống, xã Minh Quang (Lâm Bình).

Anh Ma Văn Huy, thôn Vằng Áng, xã Thổ Bình bày tỏ, được biết về nghệ nhân Vương Ngọc Quang, nên ngoài thời gian đi làm, anh đã tranh thủ đến nhà ông học hát Then, đánh đàn Tính để thỏa niềm đam mê. Gần 10 năm được ông tận tình hướng dẫn và tự học hỏi, tìm hiểu thêm, anh đã hát tốt và đánh đàn Tính thành thạo hơn.

Năm 2020, xã thành lập CLB hát Then, đàn Tính, anh được chỉ định làm chủ nhiệm CLB. Hiện CLB có 9 thành viên, thường xuyên tập luyện, tham gia tích cực vào phong trào văn hóa, văn nghệ ở địa phương. Qua đó, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Tày trên địa bàn.

Ngoài sưu tầm Then cổ, ông còn sáng tác lời mới ca ngợi Đảng, Bác Hồ, ca ngợi quê hương, đất nước… để dạy cho các thành viên trong CLB; hướng dẫn học viên ở các lớp học. Tiêu biểu như các bài: Về Lâm Bình, Minh Quang vọng mời…

74 tuổi đời, gần 20 năm gắn bó với hát Then, đàn Tính, Nghệ nhân Ưu tú Vương Ngọc Quang, xã Minh Quang (Lâm Bình) vẫn luôn say sưa sưu tầm, truyền dạy hát Then cho thế hệ trẻ trong và ngoài huyện. Bởi ông mong muốn, lời Then, điệu Tính sẽ như mạch nguồn chảy mãi, giúp thế hệ trẻ biết yêu và gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc.

Huyền Linh