Những tượng đài bất tử trên biên giới (bài 33)
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, tháng 2/1979, Đồn CANDVT Hữu Nghị vinh dự được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ 2. Ngoài ra, tập thể đơn vị và 20 CB, CS được tặng Huân chương Chiến công các hạng Nhất, Nhì, Ba; 4 đồng chí được Chính phủ tặng Bằng khen.
Bài 33: “Lá chắn thép” nơi cửa ngõ Đồng Đăng
Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng, được sự giúp đỡ, yêu thương của chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, BĐBP Lạng Sơn luôn phấn đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Đặc biệt, trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới năm 1979, đơn vị đã lập nhiều thành tích xuất sắc, đánh bại nhiều đợt tấn công của địch. Để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ an ninh chính trị địa bàn, đã có 39 cán bộ, chiến sĩ hy sinh, hàng chục cán bộ, chiến sĩ bị thương...
Cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị tri ân các anh hùng liệt sĩ của đơn vị. Ảnh: Phương Vy
Trấn giữ nơi cửa ngõ biên giới
Từ Hà Nội, đi theo quốc lộ 1A về phía Bắc gần 170km là tới thị trấn biên giới Đồng Đăng, huyện Cao Lộc. Đây là địa bàn phụ trách, bảo vệ của Đồn Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) Hữu Nghị (nay là Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị). Nơi đây, ngoài tuyến quốc lộ xuyên Việt, còn có tuyến đường sắt liên vận quốc tế lớn nhất trên biên giới phía Bắc.
Đây cũng là vị trí hết sức quan trọng về kinh tế, chính trị, an ninh - quốc phòng và đối ngoại. Trong lịch sử dựng nước và giữ nước từ trước tới nay cho thấy, chính tại vùng đất này, ông cha ta đã nhiều lần giáng trả, đập tan nhiều đội quân phương Bắc khi chúng xâm phạm vùng biên giới thiêng liêng của Tổ quốc. Vì thế, cửa ải này có vị trí đặc biệt quan trọng trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta và có nhiều tên gọi khác nhau, như Ải Bắc, Ải Quan, Pha Lũy, Nam Giao, Nam Quan... và Hữu Nghị như ngày nay.
Ra đời ngày 10/3/1959, Đồn CANDVT Nam Quan (sau này đổi tên thành Đồn CANDVT Hữu Nghị) là một trong những đơn vị được thành lập đầu tiên của lực lượng CANDVT. Nhiệm vụ chủ yếu của đơn vị lúc đó là quản lý, bảo vệ khu vực biên giới và đảm bảo an ninh chính trị địa bàn. Cùng với đó là bảo vệ các mục tiêu trọng yếu ở nội địa như cơ quan Tỉnh ủy, Ủy ban hành chính tỉnh, ngân hàng...
Tuy gặp nhiều khó khăn nhưng cán bộ, chiến sĩ (CB, CS) Đồn CANDVT Hữu Nghị đã nỗ lực vươn lên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Tháng 10/1978, Đồn CANDVT Hữu Nghị vinh dự được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Phát huy những thành tích đã đạt được, khi chiến tranh biên giới phía Bắc xảy ra, đơn vị lại tiếp tục khẳng định được tinh thần chiến đấu anh dũng, xứng đáng là lá cờ đầu, là “lá chắn thép” nơi cửa ngõ biên cương của Tổ quốc.
Ngay từ sáng sớm ngày 17/2/1979, hai trung đoàn địch với sự yểm trợ của xe tăng và pháo binh đã bao vây các mục tiêu xung quanh đồn, tiến công các điểm chốt của ta để mở rộng hành lang tiến quân trên cả đường sắt và đường bộ. Ngay từ phút đầu tiên, địch đã dùng đủ các loại pháo, cối bắn phá vào Đồn CANDVT Hữu Nghị, thị trấn Đồng Đăng, xã Bảo Lâm và khu vực lân cận.
Trước sự tấn công ác liệt của địch, dưới sự chỉ huy của Đồn trưởng Hoàng Công Mười, Chính trị viên Nguyễn Ngọc Linh và Đồn phó Nguyễn Tiến Hòa, CB, CS Đồn CANDVT Hữu Nghị đã chiến đấu dũng cảm, bẻ gãy hàng chục đợt tấn công, làm chậm bước tiến của chúng. Tiêu biểu như các đồng chí Mai Đình Bạ, Lưu Ten, Nông Văn Hợp, Dương Đình Tân, Lê Văn Lúa, Hoàng Đức Tân... Trong đêm 17/2/1979, một tổ chiến đấu của đồn đã bí mật tập kích chớp nhoáng, phá hủy 2 khẩu pháo, diệt 9 tên, xóa sổ trận địa pháo của địch.
Dũng cảm chiến đấu bảo vệ biên giới, bảo vệ địa bàn
Trước sự tấn công ác liệt của địch, tất cả CB, CS Đồn CANDVT Hữu Nghị đã dũng cảm, ngoan cường chiến đấu, bất chấp mọi hiểm nguy. Chỉ riêng trong buổi sáng 17/2/1979, tại trận địa bảo vệ khu vực đồn bộ, CB, CS Đồn CANDVT Hữu Nghị đã ngoan cường đẩy lùi 12 đợt tấn công của địch, diệt 100 tên, bắn cháy 1 xe tăng, 2 xe ô tô quân sự của chúng.
Nhà bia tưởng niệm liệt sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị. Ảnh: Phương Vy
Sát cánh với các chiến sĩ chiến đấu ở đồn bộ, các chiến sĩ ở khu vực Nà Pàn, mốc 23, đài quan sát điểm cao 371, Pò Cốc Phung... đều đồng loạt nổ súng đánh trả quyết liệt. Ở khu vực chốt Nà Pàn, dưới sự chỉ huy của Trung sĩ Hoàng Văn Lương, 6 chiến sĩ CANDVT và dân quân xã Bảo Lâm đã bám trụ chiến đấu một cách kiên cường với một lực lượng địch đông hơn ta gấp 10 lần, đẩy lui 6 đợt tấn công của đối phương, tiêu diệt 15 tên. Ở đồi Pháp cũ (cao điểm 371), Trạm mốc 23, đồi Trại Trâu, Pò Cốc Phung, trận địa cối 60 ly đã nổ súng quyết liệt chiến đấu dũng cảm, ngoan cường bẻ gãy hàng chục đợt tiến công của địch, tiêu diệt và bắn bị thương nhiều tên khác.
Trong lúc làm nhiệm vụ chiến đấu, nhận được tin khu vực sơ tán của nhân dân bị địch bao vây, đội trinh sát của đồn do đồng chí Hoàng Văn Mai chỉ huy và tiểu đội cơ động do đồng chí Ngô Tiến Nhung làm Tiểu đội trưởng vừa anh dũng chiến đấu, vừa phối hợp với các lực lượng dân quân nơi sơ tán ở bản Cốc Tào, xã Bảo Lâm tổ chức chiến đấu tiêu diệt địch, tổ chức cho hơn 200 đồng bào xã Bảo Lâm vượt qua vòng vây, làn đạn của địch, sơ tán về tuyến sau an toàn.
Trong suốt 3 ngày đêm bám trụ kiên cường, kết hợp giữa phòng ngự và phản công, Đồn CANDVT Hữu Nghị đã tiêu diệt 400 tên địch, làm bị thương nhiều tên, bắn cháy 2 xe tăng, phá hủy 2 xe quân sự và 1 trận địa pháo, bảo vệ và đưa hơn 200 người dân ra khu vực an toàn. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới thiêng liêng của Tổ quốc, Đồn CANDVT Hữu Nghị đã có 39 CB, CS anh dũng hy sinh, 27 đồng chí bị thương. Trong đó có Chính trị viên, Đại úy Nguyễn Ngọc Linh và Đồn phó, Trung úy Nguyễn Tiến Hòa...
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, tháng 2/1979, Đồn CANDVT Hữu Nghị vinh dự được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ 2. Ngoài ra, tập thể đơn vị và 20 CB, CS được tặng Huân chương Chiến công các hạng Nhất, Nhì, Ba; 4 đồng chí được Chính phủ tặng Bằng khen.
Đó là những phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước, nhân dân dành cho CB, CS Đồn CANDVT Hữu Nghị đã anh dũng chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc thân yêu, là nền tảng sức mạnh để CB, CS đơn vị vững vàng bước vào một giai đoạn mới, hoàn thành mọi nhiệm vụ, vượt qua mọi thử thách mới.
Trải qua gần 1 tháng cùng với quân và dân tỉnh nhà anh dũng bảo vệ biên giới, CANDVT Lạng Sơn đã trực tiếp chiến đấu 72 trận, tiêu diệt 2.877 tên, bắn bị thương 465 tên khác, bắn cháy và bắn hỏng 10 xe tăng, xe quân sự, thu và phá hủy nhiều vũ khí, đạn dược của địch, bảo vệ an toàn cho hàng vạn người dân, hàng nghìn con trâu bò, hàng chục tấn lương thực...
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc đó, CANDVT Lạng Sơn có 3 tập thể là Đồn CANDVT Hữu Nghị, Đồn CANDVT Pò Mã và Đại đội 5 cơ động, cùng 3 cá nhân là Nông Văn Phiao, liệt sĩ Lê Minh Trường và liệt sĩ Nông Văn Giáp được tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
