Nhà vườn Huế: Sự liên kết giữa con người với thiên nhiên một cách 'ẩn tàng'

Nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Thông chia sẻ quan điểm của mình tại tọa đàm

Tọa đàm có chủ đề “Lắng nghe quá khứ cảnh quan vườn Huế” với sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, nhà nghiên cứu văn hóa, kiến trúc sư cũng như chủ nhân các ngôi nhà vườn, người yêu cảnh quan vườn Huế. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ cũng đến dự.

Nhà vườn Huế là một phần giá trị tạo nên diện mạo “bài thơ đô thị” Huế, nó hàm chứa những giá trị độc đáo ở nhiều lĩnh vực như văn hóa, kiến trúc, lịch sử, triết học, tôn giáo, nghệ thuật.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Thông cho rằng, khác với những khu vườn ở miền bắc hay miền nam, vườn miền Trung mà cụ thể là Huế được tồn tại trên một dải đất hẹp và dốc. Điều này tạo nên một dạng sinh cảnh vườn rừng, vườn dốc, vườn tạp… Ở trong khu vườn ấy, nó như một cánh rừng bách thảo với đủ giống loài, đa lĩnh vực từ thực phẩm, đồ uống, gia vị, dược liệu, cây tín ngưỡng…

Trong đó, ngôi nhà chính ở trong khuôn viên có vai trò vô cùng quan trọng được xem là không gian lễ nghi “thống trị” không gian cư trú. Thông thường, ngôi nhà chính một hoặc ba gian hai chái, chúng có thể nằm trong tổ hợp kiến trúc hình chữ đinh, chữ công hay chữ khẩu.

Cũng theo ông Thông, vườn Huế còn là nơi chứng kiến sự đối đãi tuyệt đẹp của thế giới người sống, người chết và cây xanh. Dẫn chứng cụ thể đó là việc chôn cất người thân mất trong vườn và xem đó là một đơn nguyên ấp áp trong tổ hợp kiến trúc của đại gia đình. Ông gọi mối quan hệ này “đã tạo nên những mối dây cảm thông vô hình”.

Lối dẫn vào nhà vườn An Hiên với nhiều cây trái xanh mát

Trong khi đó, PGS.TS.KTS. Nguyên Hạnh Nguyên - Viện phó Viện Thiết kế và Kinh doanh Sáng tạo thuộc Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đã so sánh vườn Huế với vườn của các quốc gia nổi tiếng trên thế giới như Pháp, Anh, Ý, Nhật Bản, Trung Quốc đê từ đó đặt câu hỏi rằng: “vườn Huế có thể trở thành vườn đặc trưng của vườn Việt?”.

Theo góc nhìn của vị chuyên gia này, vườn Huế có những đặc điệt nổi bật của cảnh quan đó là sự hòa quyện với thiên nhiên, bộ cục cân đối, sự riêng tư và kín đáo, yếu tố nước trong khu vườn, gắn kết với kiến trúc xung quanh, có tính tâm linh, thể hiện được tâm hồn, tình cảm và triết lý sống.

Bên cạnh nhìn nhận vai trò, giá trị quan trọng của nhà vườn Huế trong đời sống hiện nay, các chuyên gia cũng của cho rằng cần có những chính sách quyết liệt hơn nữa trong việc bảo tồn những ngôi nhà ấy trước nguy cơ “biến mất” như đã từng xảy ra.

N. MINH